Elektrowozownia Warszawa - Grochów. Zapomniany zabytek polskiej inżynierii i architektury międzywojnia

• Autorzy: Tucholski Z.

Warianty tytułu

EN

Warszawa-Grochów electric locomotive sched. Forgotten monument of Polish engineering and interwar architecture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Warszawa-Grochów electric locomotive shed was designed by Prof. Wacław Żenczykowski and built at the Grochów station in 1938. Its purpose was to maintain the electric rolling stock of electrified Warsaw Junction Point. The building was constructed by one of the biggest Warsaw construction companies - “Trawers” Engineering-Construction Association of Haciewicz & Serwiński, Eng. It was a very modern facility, in which for the first time the thin-walled vault girders with double curvature and only 6-centimetre reinforced concrete shell were applied. It was an example of modernist architecture of the 1930s and its form, to some extent, followed the design of the modern rolling stock. The electric locomotive shed has a great historic value, is one of the most treasured and valuable pieces of Polish railway architecture of the Second Polish Republic. Moreover, it is a material evidence of the development of Polish construction thought in industry and transport that reached world standards at the end of 1930s. Constructed by Prof Wacław Żenczykowski thin-walled shells of barrel roof are a unique monument of construction engineering. Its historic value lies in the role it played in interwar electrification of the first Polish State Railways lines.

Słowa kluczowe

PL

elektrowozownia Warszawa-Grochów; historia kolei; kolejnictwo w Polsce

EN

Warsaw-Grochow electric locomotive sched; history of rail transport; rail transport in Poland

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 62, nr 2
• Strony: 101--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., faks., fot.

Twórcy

autor

Tucholski Z.

• Instytut Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów

Bibliografia

• Sprawozdanie z wykonania planu finansowo-gospodarczego i planu finansowo inwestycyjnego przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe za okres od 1-go stycznia do 31-go grudnia 1934 r., Część 11 Ministerstwo Komunikacji, Warszawa 1935.
• „Codzienna Gazeta Handlowa” 15 listopada 1937 r., nr 261.
• Rocznik eksploatacyjny PKP za rok 1936, Warszawa 1937, s. 11.
• Sprawozdanie z wykonania planu finansowo-gospodarczego przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1937 r., Warszawa 1938.
• A. Skalimowski, Z. Tucholski: Modernistyczne wiaty i przystanki Warszawskiego Węzła Kolejowego. O konieczności ochrony konserwatorskiej, „Ochrona zabytków” 2010, nr 1-4.
• Relacja mgr inż. Zbigniewa Tyszki z 12 maja 2012 r., w zbiorach autora.
• W. Żenczykowski: Hala do rewizji bieżącej elektrowozów w Grochowie pod Warszawą, „Inżynieria i Budownictwo” 1938, nr 4.
• W. Kuczyński: Wacław Żenczykowski. Inżynier - badacz - nauczyciel, Warszawa 1998.
• Archiwum Polskiej Akademii Nauk, sygn. III-60, Wacław Żenczykowski (1897-1957; inżynieria lądowa), biogram w inwentarzu zespołu.
• biogram Żenczykowski Wacław Aleksander, opr. B. Orłowski: Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki, pod. Red. B. Orłowskiego, tom IV S-Ż, Warszawa 2015.
• A. Śródka, Uczeni polscy XIX-XX stulecia, tom IV S-Ż, Warszawa 1998.
• „Słownik Biograficzny Techników Polski” 1998, nr 9, hasło Żenczykowski Wacław, opr. M. Czapski.
• Sylwetki Profesorów Politechniki Warszawskiej, Wacław Aleksander Żenczykowski (1897-1957), Warszawa 1992, opr. A. Tylińska.
• Archiwum Politechniki Warszawskiej, sygn. 38, Życiorys prof. dra inż. Wacława Żenczykowskiego, 15 maja 50 r., b.p.
• S. Plewako: Zakończenie pierwszego etapu elektryfikacji Węzła Warszawskiego, „Inżynier Kolejowy” 1938, nr 1.
• Podział kredytów na rozchody budżetowe funduszu inwestycyjnego przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” na okres od 1 styczna do 31 grudnia 1936 r.
• Rocznik Eksploatacyjny PKP za 1937, Warszawa 1938.
• Nowa stacja postojowa Grochów, „Codzienna Gazeta Handlowa” nr 261, 15 listopada 1937 r.
• „Codzienna Gazeta Handlowa” 4 kwietnia 1938 r., nr 77.
• PKP BE WKW 102, Pismo PKP BE WKW do Departamentu V z 25 lipca 1938 r.
• „Dziennik Zarządzeń DOKP w Warszawie” 1939, nr 4, poz. 5.
• „Dziennik Urzędowy MK” 1936, nr 21, poz. 99.
• „Dziennik Urzędowy MK” 1937, nr 18, poz. 130.
• „Dziennik Zarządzeń DOKP w Warszawie” 1939, nr 4, poz. 5.
• APW PKP BE WKW 74, Dane do wniosku na odznaczenie krzyżem zasługi.
• Ostbahn Eisenbahn - Betriebs - Direktion Warschau, Tymczasowa instrukcja ogólna dla toku służby na zelektryfikowanych kolejowych linjach podmiejskich Warszawy, zatwierdzona 1.V.40 r.
• F. Frontczak, S. Kuczborski, K. Kuliugowski: 50 lat elektryfikacji PKP, Warszawa 1989.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).