Wykorzystanie bezpośredniej metody sensorycznej w ocenie jakości materiałów stosowanych we wnętrzach pojazdów

• Autorzy: Faber J. , Brodzik K.

Warianty tytułu

EN

Direct sensory method application in quality of materials used in vehicles interiors evaluation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono celowość prowadzenia badań zapachu, emitowanego przez materiały, jako jednego z elementów oceny jakości materiałów, które są umieszczane w kabinie samochodu. Zapach wydzielany przez materiały jest nierozerwalnie związany z emisją lotnych związków organicznych (LZO) z tych materiałów. LZO są odpowiedzialne za negatywne skutki zdrowotne użytkowników pojazdów, jak na przykład ból głowy czy podrażnienie oczu. Ma to miejsce szczególnie w samochodach nowych, w których emisja LZO jest największa. W publikacji przedstawiono zakres badań koniecznych do pełnej oceny jakości materiału umieszczanego w kabinie samochodu, które obejmują metody analizy sensorycznej (zapach) i instrumentalnej. Podkreślono fakt, że obecnie nie ma jednoznacznych wytycznych co do sposobu oceny jakości powietrza w nowych samochodach oraz dopuszczalnych wartości granicznych poszczególnych LZO. Prowadzi się jedynie badania jakości detali umieszczanych w kabinie samochodu. Omówiono metodykę oraz filozofię oceny zapachu według normy VDA 270, jak również wymagania stawiane członkom panelu oceniającego zapach. Porównano zapach materiałów wykonanych z różnych tworzyw syntetycznych, wpływ jakości granulatu na zapach gotowego wyrobu, wpływ temperatury na intensywność zapachu oraz zapach materiałów wykonanych z tych samych tworzyw, ale pochodzących od różnych dostawców.

EN

The article presents the meaningfulness of test of odour emitted by materials, which are placed in the passenger compartment, as one of the main factor of assessment of materials quality. Odour emitted from materials is inseparably connected with volatile organic compound (VOCs) emission from these materials. VOCs are responsible for adverse health effects of vehicle users, such as headache or eye irritation. This is particularly true in the new cars, where VOCs emissions is the greatest. The scope of the tests, which are necessary for complete quality assessment of materials placed in vehicle cabin, are presented in the paper. The test include methods of sensory (odour) and instrumental analysis. The fact that currently there is neither clear guidance how to assess air quality in new cars nor the limit values for individual VOC concentration is highlighted. The test are carried out only on quality of parts placed in the passenger compartment. The methodology for odour evaluating according to VDA 270 is discussed, as well as the philosophy of odour evaluation, and the requirements regarding members of odourevaluating panel. Odour of different materials produced from different polymers, the influence of granulate quality on final product odour, temperature influence on odour intensity and odour of products made from the same type of polymer, but by different suppliers, are described.

Słowa kluczowe

PL

ocena jakości; lotne związki organiczne; pojazdy

EN

quality assesment; volatile organic compounds; vehicles

• Wydawca: Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM". sp. z o.o.
• Czasopismo: Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 17, nr 12
• Strony: 145--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Faber J.

• Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL Sp. z o.o. w Bielsku-Białej, Zakład Materiałoznawstwa

autor

Brodzik K.

• Instytut Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL Sp. z o.o. w Bielsku-Białej, Zakład Materiałoznawstwa

Bibliografia

• 1. Faber J., Brodzik K. Źródła narażenia użytkowników pojazdów na lotne związki organiczne, „Autobusy” 2016, nr 6.
• 2. Faber J., Brodzik K., Łomankiewicz D., et al. Wpływ obecności związków organicznych na zapach panujący wewnątrz kabiny samochodu osobowego, „Logistyka” 2015, nr 3.
• 3. Selected pollutants. WHO Guidelines for Indoor Air Quality, WHO 2010.
• 4. Ioan S., Calin S. Olfactory comfort assurance in buildings w Chemistry, emission control, radioactive pollution and indor air quality, N. A. Mazzeo, 2011 InTechWeb.org.
• 5. Lin Ch. Ch., Yu K. P., Zhao P., et al. Evaluation of impact factors on VOC emissions and concentrations from wooden flooring based on chamber tests, „Building and Environment” 2009, nr 44.
• 6. Nakaoka H., Todaka E., Seto H. et al. Correlation the symptoms of sick-building syndrome to indoor VOCs concentration levels and odour, “Indoor and Built Environment” 2014, nr 23(6).
• 7. Guo H., Murray F. Wilkinson S. Evaluation of Total Volatile Organic Compounds emissions from adhesives based on chamber tests, „Journal of the Air & Waste Management Association” 2000, nr 50.
• 8. Yeganeh B., Haghighat F., Gunnarsen L., et al. Evaluation of building materials individually and in combination using odour threshold, „Indoor and Built Environment” 2006, nr 15.
• 9. Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 12.03.1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi. Monitor Polski 1996, nr 19 (231).
• 10. Faber J. Obecność związków lotnych w kabinach nowych i używanych samochodów osobowych – źródła i metody badań, „Logistyka” 2015, nr 3.
• 11. Brodzik K., Faber J., Łomankiewicz D., et al. Próba szacowania zmian całkowitego stężenia związków organicznych emitowanych z elementów wyposażenia kabiny samochodu – wpływ temperatury, „Autobusy” 2016, nr 6.
• 12. Brodzik K., Faber J., Gołda-Kopek A., et al. Impact of multisource VOC emission on in-vehicle air quality: test chamber simulation, „IOP Conference Series: Materials Science and Engineering” 2016, nr 148.
• 13. Setnikova I. Impact of indoor surface material on perceived air quality, „Materials Science and Engineering C” 2006, nr 36.
• 14. Mitchell G., Higgitt C., Gibsion L. T. Emissions from polymeric materials: Characterised by thermal desorption-gas chromatography, „Polymer Degradation and Stability” 2014, nr 107.
• 15. Wensing M., Uhde E., Salthammer T. Plastic additives in the indoor environment – flame retardants and plasticizers, „Science of the Total Environment” 2005, nr 339.
• 16. Mayer F., Breuer K., Material odor-active compounds identified in different materials – the surprising similarities with certain foods, possible sources and hypotheses on their formation, “Indoor Air” 2006, nr 16.
• 17. Hopfer H., Haar N., Stockreiter W., et al. Combining different analytical approaches to identify odor formation mechanisms in polyethylene and polypropylene, „Analytical Bioanalytical Chemistry” 2012, nr 402.
• 18. Schiffman S. S., Bennett J. L., Raymer J. H. Quantification of odors and odorants from swine operations in North Carolina, „Agricultural and Forest Meteorology” 2001, nr 108.
• 19. Delahunty C. M., Eyres G., Dufour J.P. Gas chromatographyolfactometry. Review, „Journal of Separation Sciences” 2006, nr 29.
• 20. Gostelow P., Parsons S. A., Stuetz R. M. Odour measurements for sewage treatment works, „Water Research” 2001, nr 35(3).
• 21. Bartsch J., Uhde E., Salthammer T. Analysis of odour compounds from scented consumer products using gas chromatography-mass spectrometry and gas chromatographyolfactometry, „Analytica Chimica Acta” 2016, nr 904.
• 22. Harreveld A. P., Jones N., Stoaling M. Assessment of community response to odorous emissions, R&D Technical Report P4- 095, 2001, OdourNet UK Ltd.
• 23. VDA 270:1992 Determination of the odour characteristics of trim materials in motor vehicles.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).