German preparations for the war in the light of documents of the Polish military intelligence (1933-1939) – selected aspects

• Autorzy: Nowacki Krzysztof , Szymanowicz Adam

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.2597

Warianty tytułu

PL

Niemieckie przygotowania do wojny w świetle dokumentów polskiego wywiadu wojskowego (1933-1939) – wybrane aspekty

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

As a result of the Treaty of Versailles the provisions concerning the issue of limitation of the armed forces were imposed on Germany. These provisions were unilaterally terminated by Germany two years after Adolf Hitler had come to power. There was introduced general and compulsory military service. On 21st May 1935, Hitler – as the Fuhrer and Reich Chancellor – signed the secret Reich Defence Law, which gave the Wehrmacht command wide powers to expand the army. Thus, the intensive development of the German army was initiated. After the Nazi Party came to power in Germany, gaining new information by the Polish military intelligence became increasingly difficult. It was connected with the expansion of the German counter-intelligence services, especially the Gestapo, as well as the police supervision over the German society. Through good operational work of the Polish intelligence the Polish side already before the outbreak of the war was relatively well familiarized with the particular phases of the overall German army’s armaments, as well as the German operational doctrine and methods of warfare.

PL

Traktat wersalski narzucał Niemcom m.in. ograniczenia dotyczące liczebności i uzbrojenia niemieckich sił zbrojnych. Niemcy starały się obchodzić je bardzo dyskretnie, w tym również dzięki współpracy ze Związkiem Sowieckim. Sytuacja zmieniła się diametralnie po dojściu do władzy Hitlera, który już w 1935 r. wprowadził ustawę zwiększającą, wbrew traktatowi wersalskiemu, liczebność armii niemieckiej, a także wprowadzającą zakazane rodzaje uzbrojenia. Od tej pory nastąpił jawny i gwałtowny rozwój armii niemieckiej oraz przemysłu zbrojeniowego, co z wielką uwagą obserwował polski wywiad wojskowy. W kolejnych latach powstawały raporty polskich służb wywiadowczych na temat powiększającego się niemieckiego potencjału militarnego i jego możliwości w trakcie zajmowania przez wojska III Rzeszy Austrii, Czech czy Kłajpedy. Niektóre z tych raportów bardzo trafnie przewidywały, jak będzie wyglądała strategia i taktyka Wehrmachtu w zbliżającym się konflikcie zbrojnym.

Słowa kluczowe

EN

Wehrmacht; Second Republic of Poland; Third Reich; military intelligence

PL

Wehrmacht; II Rzeczpospolita; III Rzesza; wywiad wojskowy

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 51, No. 2(192)
• Strony: 253--265
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Nowacki Krzysztof

• Institute of Command, General Staff of the Polish Armed Forces Warsaw, Poland

autor

Szymanowicz Adam

• Faculty of Security Sciences, General Tadeusz Kosciuszko Military University of Land Forces, Wroclaw, Poland

Bibliografia

• 1. Kozaczuk W. Wehrmacht. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona; 2004.
• 2. Cwiek H. Polityczno-militarne przygotowania Trzeciej Rzeszy do wojny w raportach attache wojskowego w Berlinie plk. Antoniego Szymanskiego. Czestochowa: Wydawnictwo Akademii im. Jana Dlugosza; 2007.
• 3. Kolakowski P. Organizacja i dzialalnosc Ekspozytury nr 4 Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego w Katowicach na Niemcy hitlerowskie. In: Kolakowski P, Peplonski A (eds.). Za kulisami wywiadu i dyplomacji. Polski wywiad wojskowy 1918-1945. Materialy. Krakow: Wydawnictwo Avalon; 2014:152-73.
• 4. Szymanowicz A. Sprawozdanie z dzialalnosci Ekspozytury nr 3 Oddzialu II Sztabu Glownego WP za rok 1935/1936 (okres budzetowy). In: Kolakowski P, Peplonski A (eds.). Za kulisami wywiadu i dyplomacji. Polski wywiad wojskowy 1918-1945. Materialy. Krakow: Wydawnictwo Avalon; 2014:416-32.
• 5. Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, Oddzial II SGWP, Ekspozytura nr 3 w Bydgoszczy (Poznaniu), sygn. 1 303.4.2214. Sprawozdanie z dzialalnosci za okres budzetowy 1935/36 oraz plan pracy na rok 1936/37 Ekspozytur nr 3 i 4 z 16 III 1936 r.
• 6. Wozny A. Niemieckie przygotowania do wojny z Polska w ocenach polskich naczelnych wladz wojskowych w latach 1933-1939. Warszawa: Neriton; 2000.
• 7. Nowakowski T, Skotnicki M. Legion Condor. Technika wojskowa. Historia. 2015;4.
• 8. Majzner R. Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939 w obserwacjach i analizach Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego. Radomsko: Wydawnictwo Taurus; 2012.
• 9. Kolakowski P. Miedzy Warszawa a Praga. Polsko-czechoslowackie stosunki wojskowo-polityczne 1918-1939. Warszawa: Bellona; 2007.
• 10. Zgorniak M. Europa w przededniu wojny. Sytuacja militarna w latach 1938-1939. Krakow: Ksiegarnia Akademicka; 1993.
• 11. Kolakowski P. Czas proby. Polski wywiad wojskowy wobec grozby wybuchu wojny w 1939 roku. Warszawa: Demart; 2012.
• 12. Szymanowicz A. Na tajnym froncie polsko-niemieckim. Polski wywiad w Prusach Wschodnich 1918-1939, Gdynia: General Marketing, Stanislaw Szymanowicz; 2013.
• 13. Archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, kol. 79/65. Ostatnie tygodnie przed wybuchem wojny w Sztabie Glownym w Warszawie – Wspomnienia Jana Lesniaka z 15 I 1976 r.