Wstępna obróbka masy omłotowej lnu włóknistego w celu pozyskiwania nasion

• Autorzy: Kamiński E. , Šaršunov V. A. , Kruglenja V. E.

Warianty tytułu

EN

Pretreatment of flax threshed mass grown for seed

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Len jest uprawiany na włókno i na nasiona. W obu przypadkach jest surowcem wielu produktów użytku powszechnego, jak również lekarskiego. Głównymi producentami lnu są: Chiny, Francja, Rosja i Białoruś. W Polsce len jest uprawiany na małym areale z zastosowaniem maszyn importowanych. Celem badań było doskonalenie konstrukcji separatora lnianej masy omłotowej (targanu) oraz ustalenie zależności między jego podstawowymi parametrami konstrukcyjnymi i eksploatacyjnymi oraz właściwościami obrabianego materiału a skutecznością separacji i zapotrzebowaniem na moc urządzenia. Separowana masa omłotowa pochodziła z kombajnu lnianego ŁK-4A, a podstawowymi zespołami maszyny separującej były: 2 pary bębnów zębowych, 2 pary bębnów listwowych, bębny domłacające (wycierające). W badaniach laboratoryjnych ustalono wpływ wilgotności targanu na stopień oddzielenia frakcji grubej od nasion i torebek nasiennych. W badaniach eksploatacyjnych ustalono wpływ odległości między bębnami, wilgotności targanu i przepustowości separatora na stopień oddzielenia grubych domieszek oraz zapotrzebowanie na moc napędu urządzenia. Wilgotność bezwzględna targanu wynosiła 35–60%, torebek nasiennych – 40–50%, nasion luzem – 15–27%, nasion chwastów – 45–80%, frakcji włóknistej – 25–65%. Zakres zmienności parametrów eksploatacyjnych separatora wynosił: rozstaw bębnów – 120–145 mm, wilgotność targanu 10–35%, przepustowość 0,2–0,45 kg·s-1. Dokładność separacji wynosiła, w zależności od: rozstawu bębnów – 96,8–80,7%, wilgotności targanu – 98,1–80,7%, przepustowości separatora – 97,5–67,7%. Z badań wynika, że wilgotność targanu, zapewniająca dobre oddzielenie części słomiastej, nie powinna przekraczać 20% (podczas separacji targanu o wilgotności większej niż 20% zwiększają się straty nasion i maleje ilość oddzielonej części słomiastej), a optymalna przepustowość separatora wynosi 0,25 kg·s-1.

EN

Flax is grown for fiber and seed. In both cases it is the raw material used for a lot of products of gen-eral use and for medical purpose as well. The main producers of flax are: China, France, Russia and Belarus. In Poland flax is grown on a small area of land and its production technology is based on imported machinery. The aim of the study was to improve the construction of flax threshed mass sepa-rator (targan) and finding the relationship between the basic design and operating parameters of the separator, and the properties of the material, as well. The separated threshed mass was from flax combine harvester type ŁK-4A. The basic operating units of the separator included: two pairs of peg-tooth drums, 2 pairs of bar drums and threshing drums. Laboratory tests defined the influence of the threshed mass (oakum) humidity on the degree of separation of the coarse fraction from seed and boll of flax. The operating tests determined the impact of the distance between the drums, humidity and separator throughput on the degree of separation of coarse impurities and on power requirements of the driving unit. Absolute humidity of the threshed mass ranged from 35 to 60%. In contrast, the hu-midity of the individual components were: bolls – 40–50%, bulk seed – 15–27% weed seeds – 45–80% fiber fraction – 25–65%. The range of variation of operating parameters was as follows: 120–145 mm – spacing drums, 10–35% – humidity of threshed mass, and 0.2–0.45 kg·s-1 – the separator throughput. Research results indicate that: fibrous fraction in the threshed mass providing proper sep-aration should not exceed 16,7% – length of strawy part should not exceed 150 mm; humidity of the threshed mass providing proper separation of the strawy part should not exceed 20% because when separating the threshed mass of humidity above 20% the seed loose increases and the percent of strawy part separation decreases. The optimal throughput of the separator amounts to 0.25 kg·s-1.

Słowa kluczowe

PL

len; uprawa; kombajn do lnu; omłot; nasiona; siemię lniane; separator nasion

EN

flax; growing; flax harvester; threshing; seed; linseed; flax seed separator

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2014
• Tom: R. 22, nr 2
• Strony: 77--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kamiński E.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Mazowiecki Ośrodek Badawczy w Kłudzienku, 05-825 Grodzisk Mazowiecki, tel. [phone] wew. 112

autor

Šaršunov V. A.

• Магiлёўскі дзяржаўны ўніверсітэт харчавання, Магілёў

autor

Kruglenja V. E.

• Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія, Горкі

Bibliografia

• BURCZYK H., PRACZYK M. 2013. Agrotechnika lnu oleistego. Tygodnik Poradnik Rolniczy. Nr 15. ISSN 1732-2898.
• DOMARADZKI M. 2011. Doskonalenie technologii pozbiorowej obróbki nasion ekologicznych na przykładzie roślin baldaszkowatych. Rozprawy. Nr 149. Bydgoszcz. UTP. ISSN 0209-0597 ss. 151.
• HELLER K., ANDRUSZEWSKA A., WIELGUSZ K., KARAŚ J., KOŻUCH J., PRACZYK M. 2009. Uprawa lnu włóknistego i oleistego metodami ekologicznymi. Sprawozdanie z prac badawczych Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu z dnia 25.05.2009. Nr RR-re-4001-27-176/09. Maszynopis. Poznań. IWNiRZ ss. 10.
• GRABOWSKA L., HELLER K. 2009. Uprawa lnu i konopi w ekologicznych gospodarstwach agroturystycznych [online]. Materiały szkoleniowe Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie ss. 23. [Dostęp 12.03.2014]. Dostępny w Internecie: www.lenikonopie.zielonewrota.pl/pliki/Materialy_sz_lenkon.pdf
• IHAR niedatowane. Uprawa lnu oleistego [online]. Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. grupa IHAR. [Dostęp 14.05.2014]. Dostępny w Internecie: www.hr-trzelce.pl/index.php/uprawalnu-oleistego
• JANOWSKA-BIERNAT J. 2012. Tendencje w rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce – prognozy a stan faktyczny. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 57(3) s. 179–181.
• MATCZUK M. 2008. Len na olej. W: Produkcja roślinna. Rośliny oleiste [online]. [Dostęp 14.01.2014]. Dostępny w Internecie: www.farmer.pl/produkcja-roslinna/rosliny-oleiste/len-na-olej.8354.html
• MICHAŁEK R. 2009. Uwarunkowania kształtujące model współczesnego rolnictwa. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 2 s. 5–11.
• PAWLAK J. 2010. Rola mechanizacji w rozwoju rolnictwa. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. G. T. 97. Z. 2 s. 165–175.
• ZAJĄC T., KLIMA K., BOROWIEC F., WITKOWICZ R., BARTECZKO J. 2002. Plonowanie odmian lnu oleistego w różnych warunkach siedliska. Rośliny Oleiste. T. 23 s. 275–286.
• Avtomaš 2014a. Льнокомбайн ЛК-4А [online]. [Dostęp 12.03.2014]. Dostępny w Internecie: www.avtomash.ru/pred/begezk/lk4a.htm
• Avtomaš 2014b. Комбайн самоходный KЛC-1,7 Полесье 1650 [online]. [Dostęp 12.03.2014]. Dostępny w Internecie: http://1i.by/enlarge_picture.php?name=products/346/kls35.jpg
• ГАРКУША С.В. и др. (коллектив 19 авторов) 2011. Адаптивные технологии возделы-вания масличных культур в южном регионе России. Монография. Краснодар. ВНИИМК. ISBN 978-5-902792-11-6 сс. 186.
• ЗЕЛЕНЦОВ С.В., МОШНЕНКО Е.В. 2012. Количественная и качественная оценка слизей семян масличных сортов льна. Масличные культуры. Научно-Технический Бюллетинь ВНИИМК. Вып. No 2 (151–152) с. 95–101.
• КОЛОТОВ А.П. 2012. Разширение ареала возделывания льна масличного в Уральском федеральном округе. Масличные культуры. Научно-Технический Бюллетинь ВНИИМК. Вып. No 1 (150) с. 53–55.
• КРУГЛЕНИЯ В.Е., КОЦУБА В.И., АЛЕКСЕЕНКО А.С. 2008. Результаты теоретических исследо-ваний инерционных качающихся решет. Вестник Белорусской Государственной Сельскохозяйственной Академии. No 4 с. 125–129.
• КРУГЛЕНИЯ В.Е., КОЦУБА В.И., АЛЕКСЕЕНКО А.С. 2011. Результаты исследований процесса сепарации льновороха инерционными качающимися решетами. Вестник Белорусской Государственной Сельскохозяйственной Академии. No 3 с. 147–151.
• MCXПРБ 2010. Комплексный бизнес-план развития льняной отрасли Республики Беларусь на 2011–2015 гг. Минск cc. 160.
• НАДИКТО В.Т., КРИЖАЧКIВСКИЙ М.Л., КЮРЧЕВ В.М., АБДУЛА С.Л. 2005. Новi мобiльнi засоби України. Теоретичнi основи використания в землеробствi. Kиїв. Мiнiстерство Аграрної Полiтики України. ISBN 966-8563-29-8 сс. 337.
• ШАРШУНОВ В.А., КРУГЛЕНЯ В.Е., КУДРЯВЦЕВ А.Н. 2000. Усовершенствованная молотилка льновороха МЛВ-2,0М. Международный аграрный журнал Агропанорама. No 12 с. 40–42.
• ШУШКОВ Р.А., КУЗНЕЦОВ Н.Н., ОРОБИНСКИЙ Д.Ф. 2013. Энергосберегающая установка для досушки рулонов льна. Международный агроэкологический форум. Санкт-Петербург, 21–23 мая 2013. Т. 2. Санкт-Петербург. НИИМЭСХ с. 141–146.