Częstość występowania i uwarunkowania cyrkulacyjne nocy ciepłych, bardzo ciepłych oraz gorących w okolicach Lublina i Nałęczowa

• Autorzy: Bartoszek K. , Węgrzyn A. , Sienkiewicz E.

Warianty tytułu

EN

Frequency of the occurrence and atmospheric circulation conditions of warm, very warm and hot nights in the Lublin and the Nałęczów areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano występowanie oraz uwarunkowania cyrkulacyjne nocy ciepłych, bardzo ciepłych i gorących w okolicy Lublina i Nałęczowa w okresie 1966–2010. Został stwierdzony wyraźny wzrost długości ciągów oraz liczby nocy ciepłych po 1990 roku, a nocy bardzo ciepłych i gorących od początku XXI wieku. W ciągu roku największą częstością ich występowania odznaczał się okres od połowy lipca do pierwszej dekady sierpnia. Na pojawianie się tego typu nocy większe znaczenie od rodzaju układu barycznego miał kierunek adwekcji powietrza. Największe prawdopodobieństwo ich pojawienia się notowano przy napływie powietrza z kierunków od wschodniego do południowo-zachodniego, najmniejsze zaś z północno-zachodniego i północnego. Występowaniu w ostatnich latach większej liczby tego rodzaju nocy nie towarzyszyło nasilenie cyrkulacji z sektorów południowego i wschodniego.

EN

In the article the incidence and atmospheric circulation conditions of warm, very warm and hot nights in the Lublin and Nałęczów region in the period 1966–2010 were characterized. The study showed increasing length sequences and number of warm nights from the 1990s, and very warm and hot nights from the beginning of the twenty-first century. During the year, the highest frequency of occurrence was noticed from mid-July to the first decade of August. The appearance of warm nights was more related to the direction of air flow than with air pressure systems. The greatest likelihood of occurrence was recorded during synoptic situations with air advection from the east to the south-west, while the smallest from the north-west to the north. A larger number of very warm and hot night were not connected with intensification of the southern and eastern advection.

Słowa kluczowe

PL

noce ciepłe; noce bardzo ciepłe; noce gorące; cyrkulacja atmosferyczna; Lublin; Nałęczów

EN

warm nights; very warm nights; hot nights; atmospheric circulation; Lublin; Nałęczów

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2014
• Tom: Vol. 23, No. 4
• Strony: 410--420
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bartoszek K.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Zakład Agrometeorologii, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Poland

autor

Węgrzyn A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Zakład Agrometeorologii, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Poland

autor

Sienkiewicz E.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Zakład Agrometeorologii, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin, Poland

Bibliografia

• Alexander, L.V., Zhang, X., Peterson, T.C., Caesar, J., Gleason, B., Klein Tank, A.M.G., … Vazquez Aguirre, J.L. (2006). Global observed changes in daily climate extremes of temperature and precipitation. J. Geophys. Res., 111(D5), doi:10.1029/2005JD006290.
• Bartoszek, K. (2012). Kalendarz typów cyrkulacji atmosferycznej dla obszaru Lubelszczyzny. (zbiór komputerowy). Lublin: Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Pracownia Agrometeorologii. Pobrano z lokalizacji: http://www.krzysztof.bartoszek.up.lublin.pl.
• Bielec-Bąkowska, Z. i Piotrowicz, K. (2013). Temperatury ekstremalne w Polsce w latach 1951-2006. Pr. Geogr., 132, 59-98.
• Chełchowski, W., Coufal, L. i Valovič, Š. (1970). Noce gorące w Czechosłowacji i Polsce na tle cyrkulacji atmosferycznej i charakteru podłoża. Pr. PIHM, 100, 185-193.
• Christidis, N., Stott, P.A., Brown, S., Hegerl, G.C. i Caesar, J. (2005). Detection of changes in temperature extremes during the second half of the 20th century. Geophys. Res. Lett., 32(20), doi:10.1029/2005GL023885.
• Compo, G.P., Whitaker, J.S., Sardeshmukh, P.D., Matsui, N., Allan, R.J., Yin, X. … Worley S.J. (2011). The Twentieth Century Reanalysis Project. Quarterly J. Roy. Meteorol. Soc., 137, 1-28.
• Jenkinson, A.F. i Collinson, F.P. (1977). An initial climatology of gales over the North Sea. Synoptic climatology branch memorandum 62. Bracknell: Meteorological Office.
• Jones, P.D., Hulme, M. i Briffa, K.R. (1993). A comparison of Lamb circulation types with an objective classification scheme. Int. J. Climatol., 13(6), 655-663.
• Kaszewski, B.M., Siwek, K. i Gluza, A. (2012). Extreme values of selected event thermal phenomena in the Lublin Region in the years 1982-2006. Ann. UMCS, Sect. B, 67(1), 109-121.
• Kendall, M.G. (1975). Rank Correlation Measures. London: Charles Griffin.
• Kossowska-Cezak, U. (2010a). Występowanie pogody gorącej w Warszawie (1951-2009). Prz. Geof., 55(2), 61-75.
• Kossowska-Cezak, U. (2010b). O pogodzie gorącej w Warszawie raz jeszcze. Prz. Geof., 55(3-4), 205-208.
• Kossowska-Cezak, U. i Skrzypczuk, J. (2011). Pogoda upalna w Warszawie (1947-2010). Pr. i Stud. Geogr., 47, 139-146.
• Lamb, H.H. (1972). British Isles weather types and a register of daily sequence of circulation patterns, 1861-1971. Geophysical Memoir 116. London: HMSO.
• Lityński, J. (1969). Liczbowa klasyfikacja typów cyrkulacji i typów pogody dla Polski. Pr. PIHM, 97, 3-15.
• Łykowski, B. (2007). O naturalnych i antropogenicznych zmianach klimatu. Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ., 35, 85-92.
• Morak, S., Hegerl, G.C. i Kenyon, J. (2011). Detectable regional changes in the number of warm nights. Geophys. Res. Lett., 38(17), doi:10.1029/2011GL048531.
• Piotrowicz, K. (2007). Wieloletnie zróżnicowanie nocy gorących w Krakowie. W K. Piotrowicz i R. Twardosz (red.), Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych. (strony 279-286). Kraków: IGiGPUJ.
• Sen, P.K. (1968). Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s tau. J. Am. Statist. Assoc., 63, 1379-1389.
• Vose, R.S., Easterling, D.R. i Gleason, B. (2005). Maximum and minimum temperature trends for the globe: An update through 2004. Geophys. Res. Lett., 32(23), doi:10.1029/2005GL024379.