Analiza stanu zachowania obiektów sakralnych XX-lecia międzywojennego na Lubelszczyźnie

• Autorzy: Kendzierawska Weronika , Trochonowicz Maciej

Identyfikatory

DOI

10.35784/teka.7429

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obiekty sakralne XX-lecia międzywojennego stanowią istotny element krajobrazu kulturowego województwa lubelskiego. Reprezentują wartościową architekturę modernistyczną tego okresu, odzwierciedlają ówczesne kierunki estetyczne i założenia projektowe. W niniejszym artykule omówiona została problematyka stanu zachowania 15 murowanych kościołów rzymskokatolickich. W zbiorze znajdują się obiekty powstałe lub istotnie przebudowane w okresie od 1918 do 1939 roku. Analizie poddano świątynie zarówno te objęte ochroną konserwatorską, jak i te pozostające bez formalnej ochrony. Głównym celem badań było rozpoznanie uszkodzeń, określenie skali degradacji oraz identyfikacja czynników wpływających na stan zachowania tych budowli. Szczegółowe badania objęły elewacje oraz wnętrza świątyń, uwzględniając spękania elementów konstrukcyjnych, zniszczenia elementów wykończenia, zawilgocenia oraz obecność mikroorganizmów. Stwierdzono, że czynniki atmosferyczne, jakość użytych materiałów oraz dotychczasowe interwencje remontowe mają kluczowy wpływ na tempo degradacji. Uzyskane wyniki wskazują na konieczność wdrożenia kompleksowych działań konserwatorskich oraz opracowania strategii długoterminowej ochrony architektury sakralnej z okresu międzywojennego. Systematyczny monitoring stanu technicznego oraz dostosowanie metod renowacji do specyfiki historycznych materiałów mogłoby skutecznie zahamować postępującą degradację.

Słowa kluczowe

PL

kościoły; obiekty sakralne; ocena stanu technicznego; degradacja

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej ; Polska Akademia Nauk, Oddział w Lublinie
• Czasopismo: Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 20, nr 3
• Strony: 62--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., ryc.

Twórcy

autor

Kendzierawska Weronika

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

autor

Trochonowicz Maciej

• Katedra Konserwacji Zabytków, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika Lubelska

Bibliografia

• [1] A. Tejszerska Styl narodowy w architekturze sakralnej Polski Odrodzonej (1918−1939, Wydawnictwo Katolickiego Uni-wersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II, 2019.
• [2] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 2934, W. Boruch, Archiwum WUOZ w Lublinie Delegatura w Chełmie, 1996.
• [3] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 10989, S. Fiedorczuk, Archiwum WUOZ w Lublinie, 1995.
• [4] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 6791, J. Górak, Archiwum WUOZ w Lublinie, 1991.
• [5] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 2627, J. Czerpińska, Archiwum WUOZ w Lublinie, 2008.
• [6] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 8084, J. Teodorowicz, Archiwum WUOZ w Lublinie, 2010.
• [7] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 3314, J. Teodorowicz, Archiwum WUOZ w Lublinie, 2008.
• [8] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 6154, I. Sygowska, Archiwum WUOZ w Lublinie, 1995
• [9] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 761, J. Czerpińska, Archiwum WUOZ w Lublinie, 2008.
• [10] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 13008, J. Górak, Archiwum WUOZ w Lublinie, 1992.
• [11] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 10733, S. Bielecki, Archiwum WUOZ w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej, 1997.
• [12] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 7706, J. Maraśkiewicz, Archiwum WUOZ w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej, 1982.
• [13] Karta Ewidencyjna Zabytków Architektury i Budownictwa nr 2694, W. Boruch, Archiwum WUOZ w Lublinie Delegatura w Białej Podlaskiej, 2001
• [14] B. Szmygin, M. Trochonowicz, B. Szostak, K. Toruń, Uniwersalna karta oceny stanu technicznego obiektów tradycyjnych i zabytkowych, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, 2018.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).