Konflikty między działaniami indywidualnymi i zbiorowymi w ochronie środowiska. Próba ujęcia teoretycznego

• Autorzy: Fiedor B.

Warianty tytułu

EN

Conflicts between individual and collective actions in the environmental protection. An attempt at theoretical approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ochrona środowiska jest dziedziną, która - w ramach zewnętrznych uwarunkowań wynikających z prawa i polityki ekologicznej państwa - może być ujęta jako specyficzny rodzaj działalności mikropodmiotów gospodarczych. Podlega ona szeroko rozumianemu mikroekonomicznemu rachunkowi optymalizacyjnemu, tak jak każda inna działalność mająca uwarunkowania i skutki gospodarcze. Ten rachunek jest jednak w zasadniczym stopniu zniekształcony przez to, że w sferze ochrony i zanieczyszczenia środowiska występują poważne niedoskonałości mechanizmu tynkowego, prowadzące do istotnych rozbieżności między preferencjami społecznymi co do jakości środowiska a jego rzeczywistym stanem, będącym skutkiem działań indywidualnych podmiotów w tej sferze. Dotyczy to statycznej i dynamicznej - a więc w ujęciu międzypokoleniowym - zdolności rynku do zapewnienia społecznie pożądanej (akceptowanej) skali korzystania z tych rzadkich zasobów środowiska, które decydują o jego jakości, czy zdolności do świadczenia użytków pozaekonomicznych (amienity uses).

EN

The paper starts with the description of the nature of individual and collective actions in environmental protection against the background of market failures in this sphere and with pointing out potential theoretical approaches to the actions in question. Following this, the authors tries to define the scope of and reasons for the conflicts between individual and collective environmental protection activities with the help of categories and models of various theories of public regulation in a market economy. The analysis as a whole is a trial of comparing the usefulness of those theories in explaining the very nature of conflicts to be observed between the interests of single subjects and groups which they are members of in the sphere of environmental protection. In particular, the cognitive value of normative theory of regulation, the capture theory of regulation, economic theory of regulation and principal and agent theory has been analyzed.

Słowa kluczowe

PL

ochrona środowiska; rynek; ekologia; mechanizm rynkowy; środowisko przyrodnicze

EN

environmental protection; market; ecology; market mechanism; natural environment

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2002
• Tom: nr 2
• Strony: 7--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Fiedor B.

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• B. Klimczak, Teoretyczne podstawy działań grup interesu na rzecz ładu rynkowego, w: Samorząd gospodarczy i zawodowy w procesie powstawania ładu rynkowego w Polsce, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2001
• Władza i społeczeństwo, red. i wybór J. Szczupaszyński, t.l, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• J. Marschak, R. Radner, Economic Theory of Teams, New Haven, Yale University Press, 1972.
• J. K. Arrow, Granice organizacji, PWN, Warszawa 1986.
• D. Spulber, Regulation and Markets, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge MA 1989.
• Public Regulation in a Market Economy, "Argumenta Oeconomica" 2001 No. 11.
• W. Viscusi, J. Vernon, J. Harrington, Economics of Regulation and Antitrust, MJT Press, Cambridge MA 1997
• S. Czaja, Teoretyczne i informacyjne aspekty wykorzystania instrumentów regulacji bezpośredniej dla internalizacji ekologicznych efektów zewnątrnych, w: Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2001
• S. Czaja, Ochrona środowiska - ile rynku, ile państwa, w: Czy ekonomia nadąża za wyjaśnianiem rzeczywistości, red. A.Wojtyna, t. 1, PTE, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001.
• J. Śleszyński, Ekonomiczne problemy ochrony środowiska, Wydawnictwo Aries, Warszawa 2000.
• Globalizacja gospodarki a ochrona środowiska, red. A. Budnikowski, M. Cygler, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2002.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).