Praktyczne aspekty oszacowania ilościowego składu mineralnego miedzionośnych skał osadowych na podstawie procedury obliczeń analogicznej do normy CIPW

• Autorzy: Nowak I.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.6912

Warianty tytułu

EN

Practical aspects of estimating the quantitative mineral composition of copper-bearing sedimentary rocks based on a calculation procedure analogical to the CIPW norm

• Konferencja: Kongres surowcowy = Raw materials congress : 5. Konferencja: Złoża kopalin - aktualne problemy prac poszukiwawczych, badawczych i dokumentacyjnych = 5th Conference: Natural resources - current problems of prospection, exploration and documentation ; 28. Konferencja: Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi = 28th Conference: Updates and prospects of mineral resources management / pod red. nauk. Stanisława Z. Mikulskiego
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono możliwość oszacowania zawartości minerałów kruszcowych na podstawie analiz chemicznych próbek miedzionośnych skał osadowych z synklinorium północnosudeckiego i z monokliny przedsudeckiej, stosując obliczenia w sposób analogiczny do procedury CIPW. Dane mineralogiczne uzyskano za pomocą mikroskopu optycznego i mikrosondy elektronowej (EPMA). Ilościowy skład minerałów płonnych określono metodą XRD, a kruszców metodą komputerowej analizy obrazu mikroskopowego (CAMI). Zdefiniowano rzeczywisty zespół minerałów płonnych i kruszcowych, ich skład chemiczny, określono proporcje kruszców miedzi oraz wybrano pierwiastki będące głównymi składnikami zidentyfikowanych minerałów. Zgodnie z danymi mineralogicznymi i chemicznymi opracowano procedurę obliczeń analogicznie do normy CIPW. Zespół minerałów kruszcowych określony na podstawie obliczeń stosunków wagowych jest zgodny z obserwacjami mikroskopowymi skał miedzionośnych. Uzyskane tą metodą zawartości kruszców są zbliżone lub nieco wyższe w próbkach nisko zmineralizowanych i nieco niższe w próbkach bogato okruszcowanych w porównaniu do wyników metody CAMI. Różnice te mogą być spowodowane odmiennymi sposobami uśredniania próbek (sproszkowana, uśredniona skała i preparat mikroskopowy). Obliczone proporcje udziału kruszców są zgodne z proporcjami uzyskanymi metodą CAMI. Wykonane obliczenia ilościowego składu minerałów kruszcowych za pomocą procedury kalkulacyjnej podobnej do CIPW mogą być zastosowane do wstępnego oszacowania ilościowej zawartości kruszców w rudach podczas geologicznych prac poszukiwawczo-rozpoznawczych, wymagają one jednak przetestowania innych wariantów rozdzielania pierwiastków pomiędzy zestaw minerałów.

EN

The paper presents a possibility of estimating the content of ore minerals based on chemical analyses of copper-bearing sedimentary rock samples from the North-Sudetic Synclinorium and from the Fore-Sudetic Monocline using a calculation procedure similar to the CIPW norm. The mineralogical data was obtained by means of an optical microscope and an electron microprobe (EPMA). The quantitative composition of gangue minerals was determined using the XRD method, and of the ores by the computer microscopic image analysis (CAMI). The actual set of gangue and ore minerals, their chemical composition, and proportions of copper ores were determined in the samples. Elements that are the main components of identified minerals were selected. The calculation procedure has been developed in accordance with the mineralogical and chemical data. The set of ore minerals determined based on the calculation of the weight ratios is consistent with the microscopic observations of copper-bearing rocks. The obtained ore contents are similar or slightly higher in poorly mineralized samples and slightly lower in highly mineralized samples in comparison to the results of the CAMI method. These differences may be due to different methods of averaging samples (powdered, averaged rock samples, and a thin section). The calculated ore proportions are consistent with those obtained by the CAMI method. The study calculations of the quantitative ore mineral composition using the calculation procedure analogical to the CIPW norm can be used to a preliminary approximation of the quantity of ores in geological prospection and exploration studies, but they require testing of more variants of the element partition between the set of minerals.

Słowa kluczowe

PL

ilościowy skład mineralny; minerały kruszcowe; norma CIPW; margiel miedzionośny; łupek miedzionośny

EN

quantitative mineral composition; ore minerals; CIPW norm; copper-bearing marl; Kupferschiefer

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 472
• Strony: 155--170
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Nowak I.

• KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, ul. Gen. Wł. Sikorskiego 2-8, 53-659 Wrocław

Bibliografia

• 1. BERREZUETA E., ORDÓÑEZ-CASADO B., BONILLA W., BANDA R., CASTROVIEJO R., CARRIÓN P., PUGLLA S., 2016 – Ore petrography using optical image analysis: application to Zaruma-Portovelo deposit (Ecuador). Geosciences, 6: 30, doi:10.3390/geosciences6020030.
• 2. COHEN D., WARD C.R., 1991 – SEDNORM – A program to calculate a normative mineralogy for sedimentary rocks based on chemical analyses. Computers & Geosiences, 17: 1235–1253.
• 3. COX K.G., BELL J.D., PANKHURST R.J., 1979 – The Interpretation of Igneous Rocks. Allan & Unwin, London.
• 4. GONZÁLEZ-GUZMÁN R., 2016 – NORRRM: A Free Software to Calculate the CIPW Norm. Open J. Geol., 6: 30–38.
• 5. KACKSTAETTER U.R., 2014 – SEDMIN – Microsoft ExcelTM spreadsheet for calculating fine-grained sedimentary rock mineralogy from bulk geochemical analysis. Cent. Eur. J. Geosci., 6: 170–181.
• 6. KESLEY C.H., 1965 – Calculation of the CIPW norm. Mineral. Mag., 34: 276–282.
• 7. KUCHA H., 2007 – Mineralogia kruszcowa i geochemia ciała rudnego złoża Lubin-Sieroszowice. Biul. Państw. Inst. Geol., 423: 77–97.
• 8. LeMAITRE R.W., 1982 – Numerical petrology: statistical interpretation of geochemical data. Amsterdam, Elsevier.
• 9. LeMAITRE R.W., 2002 – Igneous rocks. A Classification and Glossary of Terms. Recommendations of the International Union Of Geological Sciences Subcommission on the Systematics of Igneous Rocks. Cambridge University Press.
• 10. MAJEROWICZ A., WIERZCHOŁOWSKI B., 1990 – Petrologia skał magmowych. Wydaw. Geol.
• 11. PRUSETH K.L., 2009 – Calculation of the CIPW Norm: New Formulas. J. Earth Sys. Sci., 118: 101–113.
• 12. ROLLINSON H.R., 1993 – Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation. Longman Harlow.
• 13. ROSEN O.M., ABBYASOV A.A., 2003 – The quantitative mineral composition of sedimentary rocks: Calculation from chemical analyses and assessment of adequacy (MINLITH Computer Program). Lithol. Miner. Res., 38: 252–264.
• 14. SNYDER R.L., BISH D.L., 1982 – Quantitative analysis. W: Modern powder diffraction (red. D.L. Bish, J.E. Post). Rev. Miner., 20: 101–144.
• 15. VERMA S.P., TORRES-ALVARADO I.S., SOTELO-RODRÍGUEZ Z.T., 2002 – SINCLAS: Standard Igneous Norm and Volcanic Rock Classification System. Comput. Geosci., 28: 711–715.
• 16. VERMA S.P., TORRES-ALVARADO I.S., VELASCO-TAPIA F., 2003 – A Revised CIPW Norm. Swiss Bull. Miner. Petrol., 83: 197–216.
• 17. WHITNEY D.L., EVANS B.W., 2010 – Abbreviations for names of rock-forming minerals. Amer. Miner., 95: 185–187.
• 18. YOUNG R.A., 1993 – The Rietveld method. IUCr Monographs on Crystallography, no 5. Oxford University Press.