Społeczny wymiar mechanizmu regulacyjnego gospodarki

• Autorzy: Chmielak A.

Warianty tytułu

EN

The social dimension of the regulatory mechanism of economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problem wyboru modelu systemu ekonomicznego nie jest nowy. Dyskusja toczy się najczęściej wokół pytania, który jego wariant jest bardziej efektywny dla rozwoju gospodarki. Próba rozstrzygnięcia tego problemu wymaga określenia istoty celu i rezultatów procesu rozwoju. Jeśli przyjąć, że rozwój nosi znamiona trwałości, służy realizacji interesów i wartości społecznych, to okazuje się, że tylko połączenie mechanizmu rynkowego z regulacją państwową może stanowić właściwe rozwiązanie. Istotnym źródłem kontrowersji wokół zasadności i zasad regulacji państwowej jest pomijanie realnych cech systemu społecznego, politycznego i ekonomicznego w poszczególnych krajach i próby budowy uniwersalnego modelu. Tymczasem fundament stanowi system społeczny, wartości, normy i zasady postępowania, na których jest zbudowany i które w sprzyjających warunkach ekonomicznych ujawniają się jako interesy jednostek i grup społecznych. Dla ukształtowania systemu pozwalającego na trwały rozwój gospodarczy konieczna jest budowa spójnego systemu instytucjonalnego, w którym instytucje formalne zostaną oparte na nieformalnych zasadach i normach, władza państwowa zyska legitymizację poprzez działania na rzecz wolności, sprawiedliwości, bezpieczeństwa i odpowiedzialności.

EN

Numerous discussions on the legitimacy and sources of weaknesses of market mechanism and state regulations do not always satisfactorily resolve these is-sues. More than a decade of experience of post-communist countries undergoing the process of a system transformation has intensified discussions on this issue. Their premises comprise controversies over achievements of the transformation process, its social costs, threats to the basic social values, tensions and conflicts in the political, economic and social spheres. A multitude of development models accepted by different countries allows for a comparison of achievements, an analysis of their diversity, generalization and possible adaptation to the needs of the chosen countries. However, there is no one universal model of functioning of economy because its foundation is based on values which may vary between countries. Therefore, the realization of social objectives depends on the construction of a cohesive institutional system in which a combination of competitive mechanism in economy, democracy in politics, as well as a social dialogue in the social sphere, will take place. Consequently, there is a need for a state which will ensure socially effective functioning of such systems by creating suitable formal institutions, based on informal principles, norms and behavior models.

Słowa kluczowe

PL

działalność gospodarcza; interes społeczny; system ekonomiczny; system społeczny

EN

economic activity; public interest; economic system; social system

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 2
• Strony: 7--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz.

Twórcy

autor

Chmielak A.

• Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

Bibliografia

• 1. [Dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: www.unic.un.org.pl [Data wejścia: 06-12-2006].
• 2. F. Piontek, A.J. Nowak OFM, Osobowy aspekt wartości w procesie rozwoju. Studium porównawcze, Wyd. WSEiA, Bytom 2004.
• 3. H. Ciążela, Idea zrównoważonego rozwoju a współczesna kondycja moralna, „Prakseologia” 2004 nr 144.
• 4. Z. Kozek, Ekonomia zacofania i rozwoju, Wyd. SGH, Warszawa 2001.
• 5. U. Szubert – Zarzeczny, Relacje ekonomia – polityka w nowożytnej myśli ekonomicznej, Wyd. ARBORETUM, Wrocław 2001.
• 6. Z. Blok, Społeczne problemy globalizacji, Wyd. U. A.M., Poznań 2001.
• 7. A. Dylus, Globalizacja. Refleksje etyczne, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 2005.
• 8. R. Piasecki, Rozwój gospodarczy a globalizacja. Ekonomia rozwoju w zderzeniu z rzeczywistością, PWE, Warszawa 2003.
• 9. U. Beck, Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2005.
• 10. Człowiek – rynek – sprawiedliwość, Szkice, Towarzystwo Wydawnicze i Literackie, Warszawa 2001.
• 11. Sprawiedliwość społeczna a porządek światowy, wykłady publiczne w PISM, Warszawa 2004.
• 12. Równi i równiejsi. Zwycięzcy i przegrani. Dynamika zróżnicowań społecznych w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, red. E. Kurczyńska-McCusky, M.S. Szczepański, Z. Zagała, Wyd. WSZiNS i AT-H, Tychy – Bielsko – Biała 2006.
• 13. Adaptacja przez transformację, red. Z. Drozdowicz, Z.W. Puślecki, Wyd. Fundacji HUMANIORA, Poznań 2001.
• 14. Z. Sadowski, Forum Spraw Publicznych, Warszawa 2001, s. 114.
• 15. T. Biernat, Legitymizacja władzy politycznej. Elementy teorii, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2000.
• 16. W. Sokół, Legitymizacja systemów politycznych, Wyd. UMCS, Lublin 1997.
• 17. Granice konkurencji, Grupa Lizbońska, Wyd. POLTEXT, Warszawa 1996, s. 68-69 oraz 157.
• 18. P. Pysz, Rola państwa w ordoliberalnej koncepcji polityki gospodarczej, „Ekonomista” 2005 nr 1.
• 19. A. Ząbkowicz, Instytucje i wzrost gospodarki w Chile. Neoliberalizm i szkoła kompromisu, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• 20. Zmiany instytucjonalne w polskiej gospodarce rynkowej, red. A. Noga, Wyd. PTE, Warszawa 2004.
• 21. M. Lissowska, Instytucjonalne wymiary procesu transformacji w Polsce, Wyd. SGH, Warszawa 2004.
• 22. W. Bieńkowski, Wpływ instytucji na rozwój gospodarczy i konkurencyjność krajów postkomunistycznych. Kilka uwag w odniesieniu do Polski i Rosji, „Optimum” 2006 nr 2 (30).
• 23. Ł. Hardt, Instytucje a koszty transakcyjne w nowej ekonomii instytucjonalnej, „Gospodarka Narodowa” 2005 nr 1-2.
• 24. W. Morawski, Socjologia ekonomiczna. Problemy, teoria, empiria, PWN, Warszawa 2001.
• 25. M. Ziółkowski, Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie, tendencje, interpretacje, Poznań 2000.
• 26. S. Sztuba, Czynniki kształtujące instytucje w Polsce w okresie transformacji, INE PAN nr 25, Warszawa 2001.
• 27. Instytucjonalizacja praw jednostki i grup społecznych do inicjatywy gospodarczej, red. E. Okoń–Horodyńska, Wyd. AE, Katowice 1998.
• 28. W. Morawski, Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo. Gospodarka. Polityka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• 29. Przekształcenia społeczne w gospodarce polskiej, red. A. Suwalski, Wyd. AE, Poznań 2001.
• 30. Socjologiczne i ekonomiczne aspekty gospodarki rynkowej, red. H. Januszek, Wyd. AE, Poznań 2002.
• 31. J. Meller, Dylematy sprawiedliwego wynagradzania, w: Społeczne aspekty transformacji systemowej w Polsce, Wyd. KEY TEXT, Warszawa 1999.
• 32. L. Gilejko, R. Towalski, Partnerzy społeczni. Konflikty, kompromisy, kooperacja, Wyd. POLTEXT, Warszawa 2002.
• 33. Globalizacja gospodarki światowej a integracja regionalna. Konsekwencje dla świata i Polski, Komitet Prognoz Polska w XXI wieku, Warszawa 1998.
• 34. B. Cichomski, W. Kozek, P. Morawski, W. Morawski, Sprawiedliwość społeczna. Polska lat dziewięćdziesiątych, Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2001.
• 35. Zmiana społeczna. Teoria i doświadczenia polskie, red. J. Kurczewska, Wyd. IFiS PAN, Warszawa 1999.