Cyjanamid

• Autorzy: Palus J. , Wąsowicz W.

Warianty tytułu

EN

Cyanamide

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cyjanamid jest łatwo palnym ciałem stałym stosowanym jako półprodukt w produkcji pestycydów, detergentów i takich leków, jak: antyhistaminowe, obniżające ciśnienie krwi, uspokajające, antykoncepcyjne, a także leków w terapii odwykowej alkoholików. Stosowany jest również w przemyśle fotograficznym oraz jako dodatek do paliw i smarów, środek zabezpieczający papier i jako dodatek do cementu. W Europie cyjanamid jest stosowany jako sztuczny nawóz, środek chwastobójczy i grzybobójczy. W Północnej Ameryce stosuje się go do produkcji cyjanamidu wapnia (azotniaku), dicyjanodiamidu i melaminy. Narażenie zawodowe na cyjanamid występuje głównie w zakładach chemicznych przy jego produkcji i przetwarzaniu oraz w rolnictwie podczas rozsiewania nawozów sztucznych. Cyjanamid działa silnie drażniąco na błony śluzowe oczu, dróg oddechowych i przewodu pokarmowego oraz skórę, przez którą wchłania się do organizmu. Cyjanamid przyjmowany drogą pokarmową wykazuje działanie hepatotoksyczne. Narażenie na cyjanamid może prowadzić do uszkodzenia materiału genetycznego, a więc może być substancją działającą mutagennie na człowieka oraz prowadzącą do upośledzenia funkcji rozrodczych człowieka. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) cyjanamidu uwzględniono wyniki badania przeprowadzonego na szczurach obu płci rasy Sprague-Dawley i Wistar, którym podawano cyjanamid dożołądkowo w dawkach: 2; 7 lub 25 mg/kg/dzień przez 6 miesięcy. Po sześciu miesiącach nie zaobserwowano zmian histologicznych w wątrobie zwierząt po małej (2 mg/kg) i średniej (7 mg/kg) dawce związku, a tylko w grupie zwierząt, które otrzymały największą dawkę cyjanamidu (25 mg/kg), histologicznie ujawniono tworzenie wodniczek w hepatocytach, prawdopodobnie typu glikogenotwórczego lub stłuszczającego. Cyjanamid podawany dożołądkowo w dawce 25 mg/kg przez 6 miesięcy powodował istotne zwiększenie stężenia bilirubiny i aktywności fosfatazy alkalicznej w surowicy krwi zwierząt obu płci. Ta sama dawka substancji indukowała również wzrost poziomu aminotransferazy alaninowej w surowicy krwi samic szczura. U samic i samców, którym podawano cyjanamid w dawce 7 mg/kg, obserwowano tylko zwiększone wartości bilirubiny. Cyjanamid po dawce 2 mg/kg/dzień indukował wzrost zawartości cholesterolu tylko u samców szczura i tę wartość przyjęto za wartość NOAEL. Zaobserwowano również znacznie mniejszy przyrost masy ciała szczurów, którym podawano związek w dawkach 7 lub 25 mg/kg/dzień w porównaniu do zwierząt kontrolnych. Na podstawie dziennej dawki cyjanamidu dla szczura odpowiadającej wartości NOAEL, obliczono dla człowieka równoważne stężenie tego związku w powietrzu, które wynosi 14 mg/m3 oraz wartość NDS – 0,87 mg/m3. Wartość NDS cyjanamidu ustalono na poziomie 0,9 mg/m3, co jest zgodne z normatywem tego związku ustalonym w Unii Europejskiej. Taka wartość NDS cyjanamidu zapobiegnie uszkodzeniu wątroby oraz skutkom związanym z działaniem cyjanamidu na ośrodkowy układ nerwowy (bóle głowy, znużenie), układ pokarmowy (nudności, wymioty, biegunka), które obserwowano u alkoholików podczas terapii odwykowej cyjanamidem. Wartość NDSCh cyjanamidu ustalono na poziomie 1,8 mg/m3. Przyjęto również oznaczenie związku literami ’’I’’ – substancja o działaniu drażniącym oraz ’’Sk’’ – substancja wchłania się przez skórę.

EN

Cyanamide is a combustible, solid substance; it is used as a raw material in the production of pesticides, detergents and some medicines such as antihistamines, antihypertensives, sedatives, contraceptives and also in the treatment of alcoholics. It is also used in the photography industry and as an additive for fuels and lubricants, a paper preservative and as a cement additive. In Europe it is used as a fertilizer, weed killer and defoliant. Occupational exposure to cyanamide occurs mainly during its production and processing in chemical factories and in agriculture when using fertilizers. Cyanamide strongly irritates the mucous membrane of the eye, the respiratory tract, the digestive tract. It is absorbed through the skin. Cyanamide is hepatotoxic as determined by oral ingestion. Exposure to cyanamide can damage the genetic material, so it may be a mutagenic substance for human and lead to an impairment of the reproductive function in human. The proposed maximum exposure limit (MAC) for cyanamide in the air (0.9 mg/m3) is based on the value of NOAEL (2 mg/kg/day) derived from long-term oral administration (6 months) studies on rats. This value is in step with that determined in the EU Directive 2006/15/EU. This level of MAC for cyanamide prevents liver damage, and its effects on the central nervous system (headache, fatigue), and the digestive system (nausea, vomiting, diarrhea) induced by cyanamide in alcoholics during detox treatment. Considering its irritative effects on the eyes and the respiratory system, the Expert Group for Chemical Agents recommended the value of MAC-STEL of 1.8 mg/m3. The skin notation (“Sk”) is recommended.

Słowa kluczowe

PL

cyjanamid; uszkodzenie wątroby; działanie cyjanamidu na układ nerwowy; działanie cyjanamidu na układ pokarmowy; wchłanianie przez skórę

EN

cyanamide; liver damage; action of cyanamide on central nervous system; action of cyanamide on digestive system; absorbtion through the skin

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2007
• Tom: Nr 2 (52)
• Strony: 47--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 49 poz., tab.

Twórcy

autor

Palus J.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Wąsowicz W.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2004) Guide to occupational exposure values. Cincinnati.
• 2.ACGIH (2001) Documentation of threshold limit values. Cyanamide. Cincinnati.
• 3.An encyclopedia of chemicals, drugs and biologicals (2001) 13th ed. Merck & CO., INC., Whitehouse Stadion.
• 4.Ajima M. i in. (1997) Cyanamide-induced granulocytopenia. Intern. Med. 36 (9), 640-650. American Drug Index (1969).
• 5.Bruguera M. i in. (1986) Hepatic disease associated with ground-glass inclusions in hepatocytes after cyanamide therapy. Arch. Pathol. Lab. Med. 110 (10), 906-916.
• 6.Clinical Toxicology of Commercial Products, Acute Poisoning (1969) M.N. Gleason, R.E. Gosselin Baltimore.
• 7.Cadena A. i in. (1984) Evaluation of the possible mutagenicity of cyanamide using the Ames and Devoret tests. Boll. Chim. Farm. 123 (2), P74-82.
• 8.Deitrich R.A., Troxell P.A., Worth W.S. (1976) Inhibition of aldehyde dehydrogenase in brain and liver by cyanamide. Biochem. Pharmacol. 25 (24), 2733-22740.
• 9.Dutkiewicz T. (1974) Chemia toksykologiczna. Warszawa, PZWL.
• 10.EPA US; USEPA Submission Summary Report: Carbamic acid nitrile (Sanitized); 05/03/90; EPA Doc. No. 8EHQ-0490-0952S; Fiche No OTS0524054-3 [cyt. za HSDB 2004].
• 11.EINECS (1990) [d. base].
• 12.Escarabajal M.D., Aragon C.M. (2002) The effect of cyanamide and 4-methylpyrazole on the ethanolinduced locomotor activity in mice. Pharmacol. Biochem. Behav. 72 (1-2), 389-395.
• 13.Fujimiya T. i in. (1996) Noncompetitive – like inhibition of ethanol elimination by cyanamide treatment: pharmacokinetic study. Alkohol. Clin. Exp. Res. 20 (supp. 9), 278A-283A).
• 14.Goday-Bujan J.J., Yanguas-Bayona I., Soloeta-Arechavala R. (1994) Allergic contact dermatitis from cyanamide: report 3 cases. Contact. Dermatitis 31 (5), 331-332.
• 15.Guillen F.J., Vazquez J.J. (1984) Cyanamide induced liver cell injury. Experimental study in the rat. Lab. Invest. 50 (4), 385-393.
• 16.Hald J., Jacobsen E., Larsen V. (1952) The antabuse effect of some compound. Related to antabuse and cyanamide. Acta Pharm. Toxicol. 8, 329-337.
• 17.Hartung R. (1994) Cyanides and nitriles [W:] Patty’s Industrial hygiene and toxicology. 4rd ed. vol. 2, Toxicology. New York, Interscience 3129.
• 18.Hills B.W., Venable H. L. (1982) The interaction of ethyl alcohol and industrial chemicals. Am. J. Ind. Med. 3, 321-333.
• 19.HSDB (2004) [d. base].
• 20.ILO (1983) Encyclopedie of occupational health and safety. 3rd ed. Geneva.
• 21.Index Pharmacorum (1968) Stuttgart, Georg Thieme Verlag.
• 22.IUCLID (2000) Dataset, European Commission – European Chemicals Bureau.
• 23.Izquierdo D.J. (1992) The principal substances used in the work environment that can produce an ’’antabuse’’ effect. Prevencion 120, 22-26 [cyt. za TOXLINE 1999-2001].
• 24.Jamal M. i in. (2003) Effect of different doses of cyanamide on striatal salsolinol formation after ethanol treatment. Leg. Med. 5 (supp. 1), S79-82.
• 25.Kawana S. (1997) Drug eruption induced by cyanamide (carbimide): a clinical and histopathologic study of 7 patients. Dermatology 195 (1), 30-4.
• 26.Llor J., Vazquez J.J. (1989) Effect of cyanamide on transaminases and other serum proteins in the rat. Rev. Esp. Fisiol. 45 (supp.), P49-54.
• 27.Marchner H., Tottmar O. (1978) A comparative study on the effects of disulfiram, cyanamide and 1-aminocyclopropanol on the acetaldehyde metabolism in rats. Acta Pharmacol. Toxicol. Copenh. 43(3), 219-232.
• 28.Marconi J. i in. (1960) Quart. J. Stud. Alcohol 21, 642.
• 29.Martschenk B. i in. (1991) Urinary excretion of acetylcyanamide in rat and human after oral and dermal application of hydrogen cyanamide (H2NCN). Arch. Tox. 65(4), 268-272.
• 30.Menargues A., Obach R., Valles J. M. (1984) An evaluation of the mutagenic potential of cyanamide using the micronucleus test. Mutat. Res. 136 (2), 127-129.
• 31.MEDLINE (2003) [d. base].
• 32.Moreno A. i in. (1984) Structural hepatic changes associated with cyanamide treatment: cholangiolar proliferation, fibrosis and cirrhosis. Liver 4(1), 15-21.
• 33.Murakami H. (1961) Calcium cyanamide poisoning. Industrial Medicine and Surgey 35-37.
• 34.Niederhofer H., Staffen W., Mair A. (2003) Comparison of cyanamide and placebo in the treatment of alcohol dependence of adolescents. Alcohol. 38 (8), 50-53.
• 35.NIOSH (2004) [d. base].
• 36.Obach R. i in. (1985) Lack of hepatotoxicity after long-term administration of cyanamide in rats: a histological and biochemical study. Acta Pharmacol. Toxicol. Copenh. 57 (4), 279-284.
• 37.Patty F. (1981) Industrial hygiene and toxicology. 3rd ed., vol. 2c. Toxicology. New York, Interscience. Patty’s Toxicology (2001) [Red.] E. Bingham i in. 5th ed., vol. II. New York, Wiley INC.
• 38.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. DzU nr 212, poz. 1769.
• 39.RTECS (2004) [d. base].
• 40.Sanchis-Segura C. i in. (1999) Daily injections of cyanamide enhance both ethanol-induced locomotion and brain catalase activity. Behav. Pharmacol. 10 (5), 459-65.
• 41.Sax’s Dangerous properties of industrial materiale (2000) [Red.] R.J. Lewis. 10th ed. New York, Wiley & Sons, INC.
• 42.Suzuki Y. i in. (2000) Cyanamide-induced liver dysfunction after abstinence in alcoholics: a long-term follow-up study on four cases. Alcohol Clin. Exp. Res. 24 (supp. 4), 100S-105S.
• 43.Tamai H. i in. (2000) Coparison of cyanamide and disulfiram in effects on liver function. Alcohol Clin. Exp. Res. 24 (Supp. 4), 97S-99S.
• 44.TOXLINE (1999-2001) [d. base].
• 45.Ustawa o zmianie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 17 października 2003 r. DzU nr 189, poz. 1852.
• 46.Valles J. i in. (1987) A two-generation reproduction-fertility study of cyanamide in the rat. Pharmacol. Toxicol. 61 (1), 20-25.
• 47.Vazquez J.J. i in. (1983) Cyanamide-induced liver injury. A predictable lesion. Liver 3 (4), 225- 230.
• 48.Yamauchi M. i in. (2000) Ethanol patch test: a simple method for identifying the effectiveness of cyanamide in alcoholics. Alcohol Clin. Exp. Res. 24 (supp. 4), 39S-42S.
• 49.Yokoyama A. i in. (1995) Cyanamide-assiciated alcoholic liver disease: a sequential histological evaluation. Alcohol Clin. Exp. Res. 19 (5), 1307-13.