Logistyczne, psychologiczne i duchowe aspekty przetrwania w sytuacjach kryzysowych

• Autorzy: Nowak Dariusz , Rosa Jacek

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8283

Warianty tytułu

EN

Logistical, psychological and spiritual aspects of survival in crisis situations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł dotyczy wybranych sytuacji kryzysowych, które wymagają stosownego zachowania się ludzi, aby przetrwać w trudnych warunkach podczas np. klęski żywiołowej, zagrożeń terrorystycznych, w ekstremalnych warunkach pogodowych i geograficznych czy podczas zagrożeń wynikających z prowadzonych działań przez siły zbrojne, a więc zarówno w czasie pokoju jak i wojny. Takie sytuacje wymagają odpowiedniego przygotowania się do ewentualnych sytuacji kryzysowych, a potem podjęcia właściwych decyzji zanim poszkodowanej ludności zostanie udzielona pomoc przez służby, straże czy inspekcje. Niezbędnym jest więc odpowiednie planowanie jak zachować się w sytuacjach zagrożeń na poziomie rodziny, reagowania na ostrzeżenia i alarmy, wyboru i dotarcia do ukryć i schronów, zadbania o zestaw ewakuacyjny czy nawet zachowania się w sytuacjach zakładniczych. Publikacja odnosi się do indywidualnych zasad przygotowania się ludności na wypadek różnych zagrożeń oraz zasad zachowania się w przypadku zorganizowanej pomocy przez administrację publiczną oraz wsparcia psychologicznego i duchowego dla ludności poszkodowanej. Ponadto podkreśla wpływ mediów na zachowanie się ludności w czasie sytuacji kryzysowych i po ustaniu ich skutków.

EN

The article concerns selected crisis situations that require appropriate behavior of people to survive in difficult conditions, e.g. natural disasters, terrorist threats, extreme weather and geographical conditions, or during threats resulting from activities carried out by armed forces, i.e. both in peacetime and war. Such situations require appropriate preparation for possible crises and then making the right decisions before the injured population is provided with help by services, guards, or inspections. Therefore, it is necessary to properly plan how to behave in family-level threat situations, respond to warnings and alarms, select and reach hiding places and shelters, take care of an evacuation kit, and even behave in hostage situations. The publication refers to individual principles of preparing the population for various threats and the principles of behavior in the event of organized assistance by public administration, psychological, and spiritual support for the injured population. Moreover, it emphasizes the influence of the media on the behavior of the population during crisis situations, and after their effects have ended.

Słowa kluczowe

PL

logistyka sytuacji kryzysowych; kryzys; sytuacja kryzysowa; przetrwanie; wsparcie psychologiczne; wsparcie duchowe

EN

logistics in crisis situations; crisis; crisis situation; survival; psychological support; spiritual support

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. XVIII
• Strony: 181--209
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys.

Twórcy

autor

Nowak Dariusz

• Akademia Sztuki Wojennej

autor

Rosa Jacek

• Akademia Policji w Szczytnie

• https://orcid.org/0000-0003-1451-8823

Bibliografia

• 1. Barabas M. 2016. Interwencja kryzysowa w pracy pedagoga szkolnego, Lubelski Rocznik Pedagogiczny t. XXXV, z. 1-2016 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
• 2. Gąsiorek K., Marek A. 2020. Działania Wojsk Obrony Terytorialnej pod-czas pandemii Covid – 19 jako przykład wojskowego wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa, Wiedza Obronna 2020, Vol. 272 No. 3, s. 68-69.
• 3. Guła P. 2009. Psychologiczne aspekty sytuacji kryzysowych [w:] P. Guła, B. Wiśniewski (red.), Wybrane problemy zarządzania informacją i wsparcia psychologicznego w sytuacjach kryzysowych, AON.
• 4. Instrukcja w sprawie zasad ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia, Warszawa 2008.
• 5. Jacyniak A., Płużek Z. 1997. Świat ludzkich kryzysów, Wyd. WAM.
• 6. Kaczmarek J., Łepkowski W., Zdrodowski B. (red.). 2008. Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON.
• 7. Kantowicz E. 2001. Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej. [w:] A. Dąbrowska, Wybrane modele wsparcia społecznego dla rodzin w kryzysie. rekomendacje dla działań pomocowych ukierunkowanych na rodziny migracyjne, Studia nad Rodziną UKSW 2015 R. XIX nr 1 (36).
• 8. Kast V. 2001. Kryzys jest szansą, Wyd. Jedność.
• 9. Kawula S. 1999. Człowiek w relacjach socjopedagogicznych. Szkice o współczesnym wychowaniu.
• 10. Kitler W. 2008. System zarządzania kryzysowego w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego RP, [w] T. Jemioło, Rajchel K. (red.), Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe w Polsce w XXI wieku – wyzwania i dylematy, Wyd. WSIZiA.
• 11. Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318).
• 12. Pilecka B. 2004. Kryzys psychologiczny. Wybrane zagadnienia, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 13. Poradnik na czas kryzysu i wojny, wyd. 1, RCB, 2022.
• 14. Projekt ustawy z dnia 20 lutego 2023 r. o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej.
• 15. Puryear D.A. 1981. Helping People in Crisis, Jossey-Bass Publishers.
• 16. Scott M., Palmer S. (eds). 2000. Trauma and Post-traumatic Stress Disorder, Cassell.
• 17. Sienkiewicz P. 2001. Analiza systemowa sytuacji kryzysowych, Zeszyty Naukowe AON, nr 4.
• 18. Statut Caritas Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, Warszawa, 23 kwietnia 2009.
• 19. Strzelecki A. 2012. Duszpasterstwo wojskowe. Aspekty finansowo-prawne administracji kościelnej, Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania UKSW, t. 1.
• 20. Tur P. 2018. Rola kapelana w Siłach Zbrojnych RP, Zeszyty Naukowe PWSZ im. Witelona w Legnicy, nr 27(2)/2018.
• 21. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 901, 1693, 1938).
• 22. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 122).
• 23. Wróblewski R. 1996. Zarys teorii kryzysu, AON.
• 24. Wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 17 października 2008 r. w sprawie zasad ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia.
• 25. Gąsiorek K., Adam M. (2020). Działania wojsk Obrony Terytorialnej podczas pandemii COVID-19 jako przykład wojskowego wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa. W: Wiedza Obronna (272, no. 3, s. 61-74) https://doi.org/10.34752/vs7h-g945.
• 26. Interwencja Kryzysowa. http://www.interwencjakryzy-sowa.pl/osrodki-interwencji-kryzysowej.
• 27. Polskie Towarzystwo Psychologiczne. https://psych.org.pl/o-ptp/struktura.
• 28. Timler D., Apanasewicz J., Rasmus P., Sobów T. (2020). Psycholog w Państwowym Ratownictwie Medycznym – rola i wytyczne. W: Ładny J. (red.), Na ratunek (2/217) https://ratownicy24.pl/psycholog-w-panstwowym-ratownictwie-medycznym-rola-i-wytyczne/4/.
• 29. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. https://www.gov.pl/web/rcb/o-rcb2.
• 30. Zdrowie zaczyna się w głowie – platforma szkoleniowa. https://zdrowie-zaczynasiewglowie.pl/szkolenia-medyczne/zespol-wtornego-stresu-pourazowego-jak-sie-przed-nim-chronic-w-zawodach-pomocowych/.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).