Ocena zdolności retencyjnych mokradeł w małej zlewni leśnej

• Autorzy: Liberacki D. , Korytowski M. , Stasik R.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/58916

Warianty tytułu

EN

Evaluation of water retention capability in wetlands at small forest catchment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki wieloletnich badań prowadzonych na obszarze środkowej części kompleksu leśnego Puszcza Zielonka, dotyczących możliwości retencjonowania wody w śródleśnych oczkach wodnych i mokradłach. Obiektem badań była zlewnia cieku Trojanka, od źródła do przekroju Jezioro Zielonka, położona w centralnej części Wielkopolski. Zlewnia o powierzchni 223 ha była w charakterze leśnym W pracy dokonano analizy przebiegu warunków meteorologicznych w trzech latach hydrologicznych charakteryzujących rok mokry (1987), suchy (2003) i średni (2009) na tle wielolecia 1986–2009. W analizowanych latach obliczono pojemność retencyjną poszczególnych mokradeł oraz dokonano oceny możliwości retencjonowania wody w zlewni cieku Trojanka. Przeprowadzone badania potwierdziły istotny wpływ warunków meteorologicznych na ilość magazynowanej wody. Przy łącznej powierzchni mokradeł i bagien wynoszącej 8,58 ha i opadzie z wielolecia na poziomie 555 mm obliczona pojemność zgromadzonej w nich wody wyniosła 15 852 m³. W roku mokrym (1987), przy opadzie wyższym o 100 mm w stosunku do średniej z wielolecia odnotowano 18 procentowy wzrost ilości zmagazynowanej wody, natomiast w roku suchym (2003), przy opadzie niższym od średniej o 208 mm odnotowano znaczący 62% spadek retencjonowanej wody w mokradłach.

EN

The paper presents the results of researches carried out in the middle part of Pizza Zielonka forest complex. The aim was the evaluation of retention changes at wetlands and mid-forest ponds. The object of the study was the catchment of the Trojanka watercourse, considering from the origin to the cross-section of Zielonka Lake. The catchment is located in in the central part of the Wielkopolska region, approximatelly 20 km on the North-East of Poznań. The area of this forestall catchment is about 223 ha. In the paper an analysis of the results from three hydrological years was presented. The results of the years 1987 (wet year), 2003 (dry year) and 2009 (medium year) were analysed against meteorological conditions. Retention capacity in each wetlands, as well as the possibility of water retention in the Trojanka watercourse was calculated. The researches confirmed significant meteorological conditions influence the amount of retentioned water. The calculated capacity of retentioned water was 15 852 m3 considering the total area of wetland and swamp (8,58 ha) and precipitation sum of 555 mm. 18% increase of water capacity was observed in wet year (1987) In this year the sum of precipitation was 100 mm higher than multiyear average sum. Meanwhile 62% decrease of water capacity was observed in dry year (2003), when the precipitation sum was 208 mm lower than multiyear average one.

Słowa kluczowe

PL

retencja; mokradła; mała zlewnia leśna

EN

water retention; wetlands; small forest catchment

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 43
• Strony: 146--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Liberacki D.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Korytowski M.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Stasik R.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Banasik K., Hejduk L., Hejduk A., Kaznowska E., Banasik J., Byczkowski A. 2013. Wieloletnia zmienność odpływu z małej zlewni rzecznej w rejonie Puszczy Kozienickiej. Sylwan 157(8), 578–586.
• 2. Bykowski J., Szafrański Cz., Fiedler M. 2005. Zmiany uwilgotnienia gleb w warunkach piętrzenia wody w rowie melioracyjnym w zróżnicowanych pod względem opadów okresach wegetacyjnych. Rocz. AR w Poznaniu, 365, 75–81.
• 3. Charakterystyka Regionu Wodnego Warty. 2007. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Pion Zasobów Wodnych, 1–65.
• 4. Korytowski M. 2011. Charakterystyka śródleśnych oczek wodnych na terenie leśnego zakładu doświadczalnego Siemianice. Rocznik Ochrony Środowiska, tom 13, 1847–1863.
• 5. Liberacki D., Stachowski P. 2008. Ocena małej retencji wodnej w Puszczy Zielonka i jej otulinie. Wyd. Środkowo Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Koszalin, tom 10, 657–678.
• 6. Liberacki D., Szafrański Cz.. 2008. Odpływy ze zlewni różnym stopniu lesistości. Zeszyty Prob. Post. Nauk. Rol. z. 532, s. 143.
• 7. Miler A.T., Grajewski S. Okoński B. 2001. Stosunki wodne na w wybranych ekosystemach leśnych. Wyd. AR Poznań. s. 45.
• 8. Mioduszewski W., Pierzgalski E. 2009. Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa, 1–73.
• 9. Mioduszewski W. 2010. Rola mokradeł w gospodarce wodnej. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, nr 1(424).
• 10. Mrozik K., Przybyła Cz. 2013. Mała retencja w planowaniu przestrzennym. Poznań.
• 11. Pierzgalski E. 2007. Specyfika obiektów małej retencji w lasach. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. 3. s. 120-124, 2007
• 12. Pływaczyk L. 1995. Mała retencja wodna i jej uwarunkowania techniczne. Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Wyd. Inst. Ochr. Przyrody PAN, Kraków, 141–148.
• 13. Pływaczyk A., Kowalczyk T. 2007. Gospodarowanie wodą w krajobrazie. Skrypty UP we Wrocławiu, 515, s.s. 126.
• 14. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007–2013, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, 2007.
• 15. Projekt Rady Unii Europejskiej 2007. Nr wniosku kom. 12052/07ENV 422-COM(2007) 414. Niedobór wody i susze-Projekt konkluzji Rady, Bruksela.
• 16. Radecki-Pawlik A., Kapusta A. 2006. Mała retencja wodna i jej znaczenie. Aura 3, 32–33.
• 17. Stasik R., Szafrański Cz., Korytowski M., Liberacki D. 2011. Kształtowanie się zasobów wodnych w małych zlewniach leśnych na obszarze Wielkopolski. Rocznik Ochrony Środowiska, T13, cz. II, 1679–1696.
• 18. Szafrański Cz. 2007. Zasoby wodne Polski i ich ochrona. W monografii „ Zasoby Przyrodnicze Szansą Zrównoważonego Rozwoju”, pod redakcją J. Nowackiego, Wyd. AR Poznań, 67–75.
• 19. Tyszka J. 2007. Zasoby wodne w lasach w zmieniających się warunkach klimatycznych. Biblioteczka Leśniczego 262, Wydawnictwo Świat, Warszawa.
• 20. Zarządzenie nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 1995 r. w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych. Dyrekcja Generalna lasów Państwowych, warszawa, 1–17.