Prawne i pozaprawne przyczyny występowania samowoli budowlanej (cz. 1)

• Autorzy: Najman Michał Tadeusz

Warianty tytułu

EN

Legal and extra-legal reasons for the occurrence of unauthorized construction (part 1)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Samowola budowlana jest zjawiskiem społecznym, którego występowanie jest uzależnione od uwarunkowań prawnych. Uregulowanie kwestii związanych z budownictwem z jednej strony zapewnia bezpieczeństwo publiczne, z drugiej – narusza wolność jednostek. Konflikt wartości jest szczególnie widoczny w przypadku budowy na własnej działce, niestwarzającej zagrożenia dla innych podmiotów. Celem artykułu jest wskazanie uwarunkowań występowania samowoli budowlanej. Mogą one wynikać z niedoskonałości w funkcjonowaniu systemu prawa (na poziomie jego tworzenia lub stosowania). W tej części pracy zajmiemy się inflacją prawa, niską jakością przepisów prawnych, ich częstą zmianą oraz stosunkiem organów do norm prawa. W części 2 omówimy pozaprawne podłoże samowoli budowlanej – społeczne, historyczne, ekonomiczne, polityczne. Ustalenie genezy samowoli budowlanej stanowić może istotną wskazówkę wyznaczającą kierunki rozwoju prawa budowlanego.

EN

Unauthorized construction is a social phenomenon, the occurrence of which depends on legal conditions. The regulation of construction, on the one hand, ensures public safety, on the other - violates the freedom of individuals. The conflict of values is particularly evident in the case of construction on one’s own plot, which does not pose a threat to other entities. The purpose of the article is to identify the determinants of the occurrence of unauthorized construction. They may result from imperfections in the functioning of the legal system (at the level of its creation or application). In this part of the work we will address the inflation of the law, the low quality of legal regulations, their frequent change and the attitude of the authorities to the norms of the law. In Part 2, we will discuss the extra-legal background of unauthorized construction - social, historical, economic, political. Determining the genesis of unauthorized construction can be an important guideline for the development of construction law.

Słowa kluczowe

PL

samowola budowlana; przyczyna; prawo budowlane; jakość; przepis prawny

EN

unauthorized construction; cause; construction law; quality; legal regulation

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza POLCEN Sp. z o.o. ; Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Budownictwo i Prawo
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 27, nr 2
• Strony: 3--6
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Najman Michał Tadeusz

• Sąd Okręgowy, Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-8207-8458

Bibliografia

• [1] Biernat T., Stabilność versus zmiana. Waloryzacja ochrony praw dziecka jako przykład wpływu otoczenia normatywnego na uzasadnione zmiany w prawie, [w:] T. Biernat (red.), Stabilność prawa w kontekście wartości, instytucji i funkcjonowania systemu prawnego, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2016, s. 11-26.
• [2] Cabrillo F., Fitztpatrick S., The Economics of Courts and Litigation, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 2008.
• [3] Brożek B., Pewność prawa jako stabilność strukturalna (Legal Certainty as Structural Stability), Forum Prawnicze, 2011, 6(8), s. 23-29.
• [4] Cherka M., Grecki W., Samowola budowlana w polskim prawie budowlanym, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• [5] Dolan E., Quality of Government Not Size, Is the Key to Freedom and Prosperity, Niskanen Center Working Paper, Niskanen 2017, s. 23.
• [6] Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Aletheia, Warszawa 2022.
• [7] Hotel M., Rychlewska A., Jurydyzacja życia a skuteczność prawa, Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia, 2015, 1, s. 43-53.
• [8] Kaźmierczyk S., Jakość prawa w dyskursie teoretycznoprawnym, Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki w Polkowicach. Studia z nauk społecznych, 2012, 5, s. 125-138.
• [9] Komunikat z Badań CBOS, Zaufanie społeczne, 37/2022, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_037_22.PDF, (dostęp na 13-12-2023).
• [10] Kunysz J., Skuteczność prawa: (zagadnienia wybrane), Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka, 2014, 2(35), s. 67-93.
• [11] Macko M., Poczucie sprawiedliwości organizacyjnej a zachowania pracowników, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2009.
• [12] Pałecki K., Peczenik A. (red.), Legal Research in Dynamic Society. A Polish-Swedish Research Project, Kraków 2000.
• [13] Rogowski W., Zasób i inflacja przepisów prawa w Polsce, Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda, 2018, 1-2, t. 1, https://glosprawa.pl/artykul-2/zasob-i-inflacja-przepisow-prawa-w-polsce, (dostęp na 22-11-2023).
• [14] Suwaj R., Nowe spojrzenie na opłatę legalizacyjną, Samorząd Terytorialny, 2022, 3, s. 7-14.
• [15] Świderski A., Kryzys finansowy 2007-2009 jako efekt dysfunkcji legislacyjnych w systemie prawa, Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego oraz Rynku Kapitałowego, 2009, 2(8), s. 161-218.
• [16] Wróblewski T., Gospodarka potrzebuje stabilnego prawa, [w:] Legislacyjna burza szkodzi polskim firmom. Barometr stabilności otoczenia prawnego w polskiej gospodarce, Grant Thorton, 2019, https://barometrprawa.pl/wpcontent/uploads/2019/02/GrantThornton_barometr_prawa_022019.pdf, (dostęp na 22-11-2023).
• [1] Wyrok NSA z dnia 16 grudnia 2020 r. (sygn. II OSK 2590/20), LEX nr 1989191.
• [2] Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 13 lutego 201 r. (sygn. IV Ka 596/12), LEX nr 1866988. Wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 6 grudnia 2016 r. (sygn. VI Ka 941/16), LEX nr 2243728.
• [3] Wyrok TK z dnia 12 maja 1998 r., sygn. U 17/97, OTK 1998/3/34 oraz wyrok TK z dnia 9 lutego 2010 r., (sygn. P 58/08), Dz.U.z 2010 r. Nr 24, poz 124.
• [4] Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 13 marca 2013 r., (sygn. II SA/Gd 684/12), LEX nr 3008341.
• [5] Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 10 kwietnia 2014 r. (sygn. II SA/Rz 1381/13), LEX nr 1465462.
• [1] https://dziennikpolski24.pl/rekord-opieszalosci-nadzoru-budowlanego/ar/2699318, (dostęp na 22-11-2023).
• [2] https://www.oireachtas.ie/en/debates/debate/dail/1993-05-05/20/, (dostęp na 22-11-2023).
• [1] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483; z 2001 r. Nr 28, poz. 319; z 2006 r. Nr 200, poz. 1471; z 2009 r., Nr 114, poz. 946).
• [2] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 682, 553, 967, 1506, 1597, 1681, 1688, 1762, 1890, 1963, 2029).

Uwagi

Bibliografia podzielona na części: poz 1-16 Literatura, poz. 1-5 Orzecznictwo, poz. 1-2 Strony internetowe, poz. 1-2 Akty prawne.