Rewaloryzacja budynku ujeżdżalni koni stanowiącego część zespołu pałacowo-folwarcznego w Kochcicach – studium przypadku

• Autorzy: Kucharczyk-Brus Beata

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK78KOCHCICE

Warianty tytułu

EN

Restoration of an indoor horse riding arena as part of the palace and farmstead complex in Kochcice: a case study

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W 2023 r. oddano do użytku odrestaurowany budynek dawnej ujeżdżalni koni. Obiekt został zrewaloryzowany na podstawie wykonanej kilkanaście lat wcześniej inwentaryzacji oraz zdjęć archiwalnych. Zyskał też nową funkcję – kulturalno-usługową. Artykuł stanowi opis studium przypadku, sporządzony na podstawie badań literaturowych, kwerendy archiwalnej, projektów zmiany sposobu użytkowania budynku dawnej ujeżdżalni oraz wywiadów z przedstawicielami gminy Kochanowice i projektantami. Zostały w nim przedstawione założenia projektowe i zalecenia konserwatorskie dotyczące przedmiotowego zabytku, a także efekty realizacyjne po zakończonych pracach remontowych. W części końcowej zwrócono uwagę na problemy, jakie pojawiają się w trakcie prac rewaloryzacyjnych i konserwatorskich dawnych obiektów folwarcznych. Podsumowanie stanowi głos w dyskusji na temat utrudnień występujących podczas rewitalizacji dawnych folwarków oraz adaptacji historycznych obiektów gospodarczych do nowej funkcji.

EN

The restored building of the former indoor horse riding arena was put into use in 2023. The building was renovated on the basis of an inventory carried out several years earlier and on the basis of archive photographs. The building was given a new function—cultural and service. The paper is a case study description based on literature research, archival research, the project for the change of use of the former horse riding school building and interviews with representatives of the Kochanowice Municipality and designers. It presents the design assumptions and conservation recommendations for the monument in question, as well as the implementation effects after the completion of renovation works. The final part draws attention to the problems that arise during restoration and conservation work on former farm buildings. The summary is a contribution to the discussion on the difficulties encountered during the revitalization of former farm buildings and the adaptation of historic farm buildings to a new function.

Słowa kluczowe

PL

zespół folwarczno-pałacowy; zabudowa folwarczno-przemysłowa; zabytkowa ujeżdżalnia koni; Kochcice; rewaloryzacja

EN

palace and farmstead complex; farm and rural industry buildings; historic horse riding arena; Kochcice; restoration

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 78
• Strony: 91--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fot.

Twórcy

autor

Kucharczyk-Brus Beata

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-3943-9227

Bibliografia

• Archiwalia / Archive materials
• 1. Hase J.M., DUCATUS SILESIAE TABULA ALTERA SUPERIOREM SILESIAM exhibens ex mappa Hasiana majore desumta et excusa = La Haute Silesie, qui comprend les Principautes des Neise (Nysa), de Munsterberg (Ziebice), de Iaegerndorf (Karniow), de Troppau (Opawa), d’Oppeln (Opole), de Ratibor (Raciborz), de Teschen (Cieszyn) dessinee par les Heritiers de Homann l’Ann 1746, Norimbergae 1746 per Homannianos Heredes Com Priv. Sac. Caes. Maj., miedzioryt kolorowany 54,8 x 39 cm, wł. Książnica Cieszyńska.
• Teksty źródłowe / Source texts
• 2. Jedynak W., Leśniewski G., Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa nr 2808, Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, październik 1992.
• 3. Kucharczyk-Brus B., Mieszkanie w zabudowie wielorodzinne – obraz ewolucji idei projektowej, uwarunkowań rozwojowych i sposobów użytkowania, na przykładzie Górnego Śląska, Gliwice 2016.
• 4. Łanowski J., Czapla Kochcickich: Rozdzieńscianum, „Pamiętnik Literacki: Czasopismo Kwartalne Poświęcone Historii i Krytyce Literatury Polskiej” 1965, nr 56/3.
• Akty prawne / Legal acts
• 5. Pozwolenie na budowę nr 790/2018 Starosty Lublinieckiego z dnia 20 grudnia 2018.
• 6. Pozwolenie nr CZ/343/2018 Śląskiego Wojewódzkiego Urzędu Konserwacji Zabytków w Katowicach, delegatura w Częstochowie, z dnia 17 października 2018.
• 7. Uchwała nr XXX/244/17 Rady Gminy Kochanowice z dnia 29 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Kochanowice na lata 2017–2022.
• 8. Uchwała nr XXXV/237/13 Rady Gminy Kochanowice z dnia 17 lipca 2013 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
• 9. Ustawa z dnia 10 października 2015 r. o rewitalizacji, Dz.U. 2024, poz. 278.
• Dokumentacja projektowa / Project documents
• 10. Brus, Lachowicz – Architekci, Przebudowa, rozbudowa oraz zmiana sposobu użytkowania istniejącego budynku ujeżdżalni i części pomieszczeń gospodarczych dawnego folwarku na potrzeby wielofunkcyjnej sali usługowej z zapleczem, w Kochcicach przy ul. Ogrodowej 22, Zabrze 2018.
• 11. Pracownia Projektowa mgr inż. Frydel M., Dokumentacja inwentaryzacyjna budynku ujeżdżalni koni w Kochcicach wraz z projektem rekonstrukcji, Opole 2008.
• 12. Zarębski D., Ekspertyza stanu technicznego budynków dawnej ujeżdżalni oraz budynków przyległych, w Kochcicach, na działce 6/48, pow. Lubliniec, Zabrze 2018.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 13. Informacje o rodzie Kochcickich, https://web.archive.org/web/20090716152017/http://www.2mat.com.pl/kochcice/koch_his.htm (dostęp: 12 II 2024).
• 14. Kochcice na mapie z 1746 roku, https://web.archive.org/web/20080410020504/http://www.2mat.com.pl/kochcice/koch1746.htm (dostęp: 10 II 2024).
• 15. Kreis Lublinitz (ab 1941 Loben, poln. Lubliniec), https://www.eirenicon.com/rademacher/www.verwaltungsgeschichte.de/sch_lublinitz.html ( dostęp: 10 II 2024).
• 16. Lokalny program rewitalizacji gminy Kochanowice na lata 2017–2022, https://bip-v1-files.idcom-jst.pl/sites/3090/wiadomosci/401587/files/lpr_kochanowice_wer_2_4_wrzesien_2017.pdf (dostęp: 19 III 2024).
• 17. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, https://nid.pl/wp-content/uploads/2023/11/SLS-rej_2023-09-30.pdf (dostęp: 12 II 2024).