Identyfikatory
Warianty tytułu
Języki publikacji
Abstrakty
Purpose: The article focuses on the issue of energy transition in relation to Polish entities operating in the energy sector. The aim of the article is to analyse and assess the scale of the changes in the business models of energy companies resulting from the transformation. Design/methodology/approach: The literature on the study of energy models and transformation has proposed theoretical frameworks to support energy transformation. They provide inspiration to examine the impact of energy transition on the business models of Polish traditional energy companies operating in the form of integrated capital groups. Three energy companies of the Polish energy sector, operating in the form of integrated capital groups – PGE, TAURON and ENEA – were selected for the study. The research used such methods as literature review and materials concerning the current situation and market trends in the energy sector as well as case study research. The research model uses the approach proposed by A. Osterwalder and Y. Pigneur, describing the rationale behind the way in which an organisation creates value and provides and profits from the value created. Findings: The article summarises the results of research devoted to the changes in the configuration of the business model of a traditional energy company in the context of building a new energy market structure, characterised by distribution of generation sources, fast-growing prosumerism, intelligence of solutions resulting from the innovative ICT technologies applied and virtualisation of the offered customer value. The research covered selected Polish energy companies operating within the structure of capital groups. Practical implications: The presented summary of the impact of the energy transition confirms that its presence triggers profound changes in the business model of the traditional energy company and its components. Originality/value: The article presents a synthesis of the regulatory, legal and market conditions shaping the scope and depth of the transformations in the energy sector. The article summarises a review of new business models in the power industry and defines directions of changes in the business model of an energy company, which were determined as a result of the research. The article also discusses a possible scenario for further restructuring and changes in the business model of an energy company in the light of governmental programmes for the transformation of coal production assets and hard coal mining.
Rocznik
Tom
Strony
537--558
Opis fizyczny
Bibliogr. 51 poz.
Twórcy
autor
- Silesian Uniwersity of Technnology
Bibliografia
- 1. Afuah, A., Tucci, C.L. (2001). Internet Business Models and Strategies. McGraw-Hill Higher Education.
- 2. Borowiecki, R., Wysłocka, E. (2012). Analiza ekonomiczna i ocena ekspercka w procesie restrukturyzacji przedsiębiorstw. Warszawa: Difin.
- 3. Bryant, S., Straker, K., Wrigley, C. (2018). The typologies of power: Energy utility business models in an increasingly renewable sector. Journal of Cleaner Production, doi: 10.1016/j.jclepro.2018.05.233.
- 4. Brzóska, J. (2009). Model biznesowy – współczesna forma modelu organizacyjnego zarządzania przedsiębiorstwem. Organizacja i Zarządzanie, nr 2.
- 5. Brzóska, J., Krannich, M. (2016). Modele biznesu innowacyjnej energetyki. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 280.
- 6. Burger, S.P., Luke M. (2017). Business Models for distributed energy resources: A review and empirical analysis. Energy Policy.
- 7. Casadesus-Masanell, R., Ricard, J.E. (2010). From Strategy to Business Models and onto Tactics. Long Range Planning, No 43, www.businessmodelcommunity.com/fs/root/8oex1-casadeus_et_ricart.pdf, 24.11.2020.
- 8. Chesborough, H., Rosenbloom (2002). The role of the business model in capturing value from innovation: Evidence from Xerox Corporation’s technology spinoff companies.Industrial and Corporate Change, No 11.
- 9. COM 02.05.2021 (2020). 562 final, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52020DC0562&from=EN, European Commision, 2030 Climate Target Plan, https://ec.europa.eu/clima/policies/eu-climate-action/2030_ctp_en, 02.05.2021, doi: 10.106/j.lrp.2009.07.003.
- 10. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniająca dyrektywę 2012/27/UE, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019L0944&from=ES, 02.06.2021.
- 11. European Commision, Communication, Forging a climate-resilient Europe – the new EU Strategy on Adaptation to Climate Change, https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/adaptation/what/docs/eu_strategy_2021.pdf, 02.05.2021.
- 12. European Commision, Communication, Powering a climate-neutral economy: An EU Strategy for Energy System Integration, Brussels, 8.7.2020, COM(2020) 299 final, https://ec.europa.eu/energy/sites/ener/files/energy_system_integration_strategy_.pdf, 02.05.2021.
- 13. European Commision, EU economy and society to meet climate ambitions (europa.eu), 16.02.2022.
- 14. Fit for 55 Package ‒ Overview of progress of the “Fit for 55” package of legislative proposalsCouncil of the European Union, Brussels, 22 November 2021, https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-13977-2021-INIT/en/pdf, 10.02.2022.
- 15. Frantzis, L., Graham, S., Katofsky, R., Sawyer, H. (2008). Photovoltaics Business Models, Subcontract Report of the National of the U.S. Department of Energy, Office of Energy Efficiency& Renewable Energy, www.nrel.gov, 09.01.2021.
- 16. Giehl, J., Göcke, H., Grosse, B., Kochems, J., Müller, J. (2020). Survey and Classification of Business Models for the Energy Transformation. Energies, 13(11), 2981, https://doi.org/10.3390/en13112981, 4.06.2021.
- 17. Gołębiowski, T., Dudzik, T., Lewandowska, M., Witek-Hajduk, M. (2009). Modele biznesu polskich przedsiębiorstw. Warszawa: SGH.
- 18. Hamwi, M. (2019). Understanding and analysing business models in the context of energy transition. Proposition of the DRBMC (Demand Response Business Model Canvas) to design a new entrepreneur's Business model in Demand Response markets, Thesis. Understanding and analysing business models in the context of energy transition. Proposition of the DRBMC (Demand Response Business Model Canvas) to design a new entrepreneur's Business model in Demand Response markets (researchgate.net), 13.06.2021.
- 19. https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_pl, 27.02.2021.
- 20. IMMC.COM%282020%2980%20final.POL.xhtml.2_PL_ACT_part1_v2.docx (europa.eu), Europejskie prawo klimatyczne: wstępne porozumienie Rady z Parlamentem – Consilium (europa.eu), 02.05.2021.
- 21. Jabłoński, A. (2013). Modele zrównoważonego biznesu w budowie długoterminowej wartości przedsiębiorstwa z uwzględnieniem ich społecznej odpowiedzialności. Warszawa: Difin.
- 22. Jahn, A., Gawlikowska-Fyk, A. (2021). Dynamiczne i sprawiedliwe. Przyszły kształt taryf sieciowych w Polsce. Forum Energii, 06.05.2021, Dynamiczne i sprawiedliwe | Przyszły kształt taryf sieciowych w Polsce – Forum Energii (forum-energii.eu), 02.06.2021.
- 23. Komisja Europejska, Komunikat Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r., Bruksela, 17.9.2020.
- 24. Matusiak, B.E. (2013). Modele biznesowe na nowym zintegrowanym rynku energii. Łódź: Uniwersytet Łódzki.
- 25. Obłój, K. (2002). Tworzywo skutecznych strategii. Warszawa: PWE.
- 26. Ogrean, C., Herciu, M. (2020). Business Models Addressing Sustainability Challenges –Towards a New Research Agenda. Sustainability, 12(9), 3534, doi.org/10.3390/su12093534.
- 27. Osterwalder, A., Pigneur, Y. (2010). Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
- 28. Polityka Energetyczna Polski do 2040 (PEP 2040; 2020), www.gov.pl/web/klimat/polityka-energetyczna-polski, 27.11.2020.
- 29. Popczyk, J. (2018). Transformacja energetyki (za pomocą reformy ustrojowej rynku energii elektrycznej) do monizmu elektrycznego odnawialnych źródeł energii 2050 – Raport.Energetyka Społeczeństwo – Polityka, Nr 2(8), doi: 10.4467/24500704ESP.18.008.11344.
- 30. Projekt dokumentu pn. Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa, Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP), Warszawa, kwiecień 2021, https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/rozpoczecie-konsultacji-programu- transformacji-sektora-elektroenergetycznego, 04.06.2021.
- 31. Provance, M., Donnelly, R.G., Carayannis, E.G. (2011). Institional influenses ob business model chice by new ventures in the mocrogenerated energy industry. Energy Policy, 39(90), 04.06.2021.
- 32. Provance, M., Donnelly, R.G., Carayannis, E.G. (2011). Institional influenses of business.
- 33. Richter, M. (2012). Ulities’ business models for renewable energy: A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16.
- 34. Richter, M. (2013). Business model innovation for sustainable energy: German utilities and renewable energy. Energy Policy, 62, 1226-1237, doi: 10.1016/j.enpol.2013.05.038.
- 35. Rokita, J. (2005). Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej. Warszawa: PWE.
- 36. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie procesów rynku energii z dnia 10 stycznia 2022 r., Dz.U. 2022 poz. 234, www.isap.sejm.gov.pl, 05.02.2022.
- 37. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ramy na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1999, Bruksela 4.3.2020, COM (2020) 80 final, 2020/0036(COD).
- 38. Sadie, C., Bowen, T., Zinaman, O., Cory, K., Reber, T., Xu, K., Burton, R., Benioff, R., Eskstein, J., Wachsmuth, J. (2020). Power Sector Transformation Pathways: Exploring Objectives, Conditions, and Technology Innovation to Inform Power Sector Pathway Decisions. Golden, CO: National Renewable Energy Laboratory. NREL/TP-6A20-75138, https://www.nrel.gov/docs/fy20osti/75138.pdf, 05.06.2021.
- 39. Savenije, D. (2014). Is Google becoming an energy company? Utility dive, http://www.utilitydive.com/news/is-google-becoming-an-energy-company/216848/, 02.06.2021.
- 40. Seddon, P.B., Lewis, G.P. (2003) Strategy and Business Models: What’s the difference? www.pacis-net.org/file/200/papers/e-business/219.pdf, 23.11.2020.
- 41. Shafer, S.M., Smith, H.J., Linder, J.C. (2005). The power of business models. Business Horizons, Vol. 48.
- 42. Sobolewski, M. (2015). Innowacyjne technologie energetyczne – w stronę energetyki rozproszonej . in: M. Gwiazdowicz, P. Stankiewicz (eds.), Technology Assessment. Problematyka oceny technologii. Studia Biura Analiz Sejmowych Kancelarii i Sejmu, nr 3(43).
- 43. Sprawozdanie Zarządu z działalności z TAURON Polska Energia S.A. i Grupy Kapitałowej TAURON w 2020 r., www.tauron.pl, 02.06.2021.
- 44. Staszewska, J. (2014). Restrukturyzacja przedsiębiorstwa energetycznego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, nr 73.
- 45. Strupeit, L., Pal, A. (2016). Overcoming barriers to renewable energy discussion: business models for customer sited solar photovoltaics in Japan, Germany and the United States. Journal of Cleaner Production, Vol. 123, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.06.120.
- 46. Suszyński, C. (2003). Restrukturyzacja, konsolidacja, globalizacja przedsiębiorstw. Warszawa: PWE.
- 47. Timmers, P. (1998). Business Models for Electronic Markets. Computer Science, Economics, Vol. 8, No. 2, doi: 10.1080/10196789800000016.
- 48. Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z dnia 11 stycznia 2018 r. (Dz.U. 2018, poz. 317), www.isap.sejm.gov.pl, 27.02.2021.
- 49. Ustawa. o rynku mocy z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz.U. z 2020 r., poz. 247 z późn. zm.), www.isap.sejm.gov.pl, 27.02.2021.
- 50. Weil, D.P., Vitale, M. (2001). Place to Space: Migrating to e-Business Models. Harvard Business School Press.
- 51. Zott, Ch., Amit, R. (2009). Designing Your Future Business Model: An Activity System Perspective. Long Range Planning, doi: org/10.1016/j.lrp.2009.07.004.
Uwagi
PL
Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-ebb848f7-6481-4a2a-8ed7-39faf3cabc06