PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Mobilność i biodostępność wybranych metali w ekosystemach trawiastych

Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Mobility and bioavailability of selected metals in grassland ecosystems
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Celem niniejszej pracy była ocena możliwości zastosowania jednostopniowej ekstrakcji z użyciem EDTA jako ekstrahenta do szacowania mobilności i biodostępności miedzi, ołowiu i cynku w trzech zróżnicowanych pod względem stopnia zanieczyszczenia ekosystemach trawiastych. Próbki gleb poddano analizie właściwości fizykochemicznych oraz chemicznych, w wyniku czego określono podstawowe parametry gleb (skład granulometryczny, pH, kwasowość hydrolityczną, zawartość substancji organicznej, sumę zasadowych kationów wymiennych, pojemność sorpcyjną) oraz całkowite stężenia metali i ich form biodostępnych. Przeprowadzono jednostopniową ekstrakcję metali z zastosowaniem 0,05 M roztworu EDTA, a wyniki tych badań wykorzystano do oceny mobilności i biodostępności metali w glebach miejskich, wiejskich i przydrożnych. Dokonano oceny poziomów akumulacji pierwiastków śladowych w glebach i trawach z uwzględnieniem współczynników bioakumulacji. Porównano zachowanie się metali (mechanizm wiązania, formy biodostępne metali, zdolność do migracji w układzie gleba-roślina), warunkujące ich mobilność i biodostępność. Wyznaczono istotne zależności regresyjne pomiędzy stężeniem form biodostępnych metali a ich całkowitym stężeniem w glebach oraz stężeniem metali w trawach. Podjęto próbę określenia parametrów glebowych mających wpływ na bioakumulację metali w materiale roślinnym. Zbadano efekt wymywania rozpuszczalnych form metali z zanieczyszczeń pyłowych, zdeponowanych na powierzchni traw, co w istotny sposób uzupełnia wiedzę na temat możliwości przyswajania pierwiastków śladowych z pyłu atmosferycznego i opadów przez blaszki liściowe roślin, wskazując na kompleksowe ujęcie podjętego tematu.
EN
The aim of this study was to evaluate the possibility of using single stage extraction with EDTA as an extractant for the estimation of mobility and bioavailability of copper, lead and zinc in three, distinctly different grassland ecosystems in terms of pollution. Soil samples were subjected to physico-chemical analysis and atomic absorption spectrometry (AAS) to determine basic soil parameters (particle size, pH, hydrolytic acidity, organic matters, sorption capacity), and metals concentration. The levels of accumulation of trace elements in soilgrass ecosystems and bioaccumulation factors were evaluated. Soils were subjected to single-stage extraction of metals with the 0.05 M solution of EDTA. The results of these extractions were used to evaluate the mobility and bioavailability of metals in urban, rural and roadside soils. Synthesizing the results of this research, the behaviour of metals in three categories of soil-grass eeosystems with varying degrees of anthropogenic pressures (binding mechanism, bioavailable forms, and the ability to migrate to grass conditioned their mobility and bioavailability) were compared. Significant correlations between the concentrations of bioavailable forms and their total concentration in soils, and the concentrations of metals in grass were determined. An attempt was made to determine soil parameters affecting the bioaccumulation of metals in the plant material. The effect of leaching of soluble forms from particulate pollutants deposited on the grass surface was examined. The results of the examination significantly complement knowledge about the possibility of assimilation of trace elements from atmospheric dust and rain through leaf blades of plants, proving the comprehensive approach of the test subject.
Rocznik
Tom
Strony
1--126
Opis fizyczny
Bibliogr. 304 poz., rys., tab.
Twórcy
  • Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej
Bibliografia
  • 1. Abdu N., Agbenin J.O., Buerkert A.: Fractionation and mobility of cadmium and zinc in urban vegetable gardens of Kano, Northern Nigeria. Environ Monit Assess, 184: 2057-2066, 2012.
  • 2. Abdu A.B.N., Agbenin LO.: Phytoavailability, human risk assessment and transfer characteristics of cadmium and zinc contamination from urban gardens in Kano, Nigeria. Journal of the Science of Food and Agriculture, 91(15): 2722-2730, 2011.
  • 3. Agbenin J.O., Felix-Henningsen P.: The status and dynamics of some trace elements in a savanna soil under long-term cultivation. Science of The Total Environment, 277(1-3): 57-68, 2001.
  • 4. Agbenin J.O.: Lead in a Nigerian savanna soil under long-term cultivation. Science of The Total Environment, 286 (1-3): 1-14, 2002.
  • 5. Abollino O., Aceto M., Malandrino M., Mentasti E., Sarzanini C. and Petrella F.: Heavy metals in agricultural soils from Piedmont, Italy. Distribution, speciation and chemometric data treatment. Chemosphere, 49: 545-557, 2002.
  • 6. Adriano D.C., Bolan N.S., Vangronsveld J., Wenzel W.W.: Heavy Metals. Reference Module in Earth Systems and Environmental Sciences, from Encyclopedia of Soils in the Environment, 175-182, 2005. Current as of 16 April 2013.
  • 7. Albores A.F., Cid B.P., Gomez E.F. and Lopez E.F.: Comparison between sequential extraction procedures and single extractions for metal partitioning in sewage sludge samples. The Analyst, 125: 1353-1357,2000.
  • 8. Alcorta I., Hernandez-Allica J., Becerril J.M., Amezaga I., Albizu I., Onaindia M., Garbisu C.: Chelate-enhanced phytoremediation of silos polluted with heavy metals. Reviews in Environmental Sciences and Biotechnology, 3: 55-70. 2004.
  • 9. Alloway B.J., Ayres D.C.: Chemical principles of Environmental pollution. 2nd ed. London: Blackie Academic and Professional, Chapman and Haal Scientific Research, London 1997.
  • 10. Alloway B.J. i Ayres D.C.: Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. WN PWN, Warszawa 1999.
  • 11. Alloway BJ., Morgan H.: The behavior and availability of Cd, Ni and Pb in polluted soils. Contaminated Soils. Dordrecht, the Netherlands, 101-113, 1986.
  • 12. Alloway B.J.: Heavy Metals in Soils, Blackie Academic Professional, Second Edition, 1995.
  • 13. Alloway B.J.: Soil processes and the behaviour of Metals. W: Alloway B.J. (red.) Heavy metals in solis. 2nd ed., Blackie, Glasgow, 7-28, 1995.
  • 14. Alloway B.J., Jackson A.P.: The behaviour of heavy Metals in sewage-sludge amanded soils, Sci.Total Environ., 100: 151-176, 1991.
  • 15. Andrewes P., Town R.M., Hedley M.J., Loganathan P.: Measurement of plant-available cadmium in New Zealand soils. Aust. J. Soil Res., 34: 441-452, 1996.
  • 16. Angin I., Turan M., Kettering Q.M., Cakici A.: Humic acid addition enhances B and Pb phytoextraction by vetiver grass ( Vetiveria zizanioides (L.) Nash). Water, Air, and Soil Pollution, 188: 335-343,2008.
  • 17. Angin A.P.G.C., Rangel A.O.S.S., Castro P.M.L.: Remediation of heavy metal contaminated soils: Phytoremediation as a potentially promising clean-up technology. Critical Reviews in Environmental Science and Technology, 39: 622-654,2009.
  • 18. Anguelov G., Anguelova I.: Assessment of land-use effect on trace elements concentrations in soil solution from Ultisols in North Florida. Agriculture, Ecosystems 8 Environment, 130(1-2): 59-66, 2009.
  • 19. Anju M., Banerjee D.K.: Associations of cadmium, zinc, and lead in soils from a lead and zinc mining area as studied by single and sequential extractions. Environ Monit Assess., 176(1-4): 67-85,2011.
  • 20. Antoniadis V., Alloway B.J.: Availability of Cd, Ni and Zn to ryegrass in sewage sludge-treated soil at different temperatures. Water Air Soil Pollut., 132: 201, 2001.
  • 21. Antoniadis V., Golia E.E., Shaheen S.M. et al.: Bioavailability and health risk assessment of potentially toxic elements in Thriasio Plain, near Athens, Greece. Environ Geochem Health (Netherlands), 39(2): 319-330, 2017a.
  • 22. Antoniadis V., Shaheen S.M., Boersch J. et al.: Bioavailability and risk assessment of potentially toxic elements in garden edible vegetables and soils around a highly contaminated former mining area in Germany, J. Environ. Manage (England), 186(Pt 2): 192-200, 2017b.
  • 23. Antonkiewicz J.A., Macuda J.: Ocena zawartości pierwiastków w trawach i koniczynie łąkowej uprawianych na glebach przylegających do składowiska odpadów przemysłu naftowego. Łąkarstwo w Polsce (Grassland in Poland), 8: 11-18,2005.
  • 24. Arain M.B., Kazi T.G., Jamali M.K., Jalbani N., Afridi H.I., Baig J.A.: Speciation of heavy metals in sediment by conventional, ultrasound and microwave assistand single extraction methods: A comparison with modified sequential extraction procedure. Journal of Hazardous Materials 154:998-1006,2008.
  • 25. Ayar A., Sert D., Akin N.: The trace metals level in milk and dairy products consumed in middle Anatolia - Turkey. Environ. Monit. Assess., 06/2008.
  • 26. Baran A., Jasiewicz C.: Toksyczna zawartość kadmu i cynku w glebie dla różnych gatunków roślin. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych; 40: 157-164,2009.
  • 27. Baran A., Jasiewicz C., Klimek A.: Reakcja roślin na toksyczną zawartość cynku i kadmu w glebie. Proceedings of ECOpole, Vol. 2, Nr 2: 417-422, 2008.
  • 28. Baran S., Wójcikowska-Kapusta A., Jaworska B.: Przydatność wikliny do sanitacji gleb zanieczyszczonych miedzią i ołowiem. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 477: 187-193,2001.
  • 29. Barona A., Aranguiz I., Elias A.: Metal associations in soils before and after EDTA extractive decontamination: implications for the effectiveness of further dean-up procedures. Environ. Pollut., 113: 79-85,2001.
  • 30. Basta N.T., Ryan LA., Chaney R.L.: Trace Element Chemistry in Residual-Treated Soil. Journal of Environmental Quality, 34: 49-63, 2005; doi: 10.2134/jeq2005.0049dup.
  • 31. Benitez L.N., Dubois J.P.: Evaluation of the selectivity of sequential extraction procedures applied to the speciation of cadmium in soils. Nt. J. Environ. Anal. Chem.,74: 289-303, 1999.
  • 32. Biernacka E., Małuszyński M.J.: The Content of Cadmium, Lead and Selenium in Soils from Selected Sites in Poland. Polish J. Environ Stud., 15, 2a, 2006; http://www.uwm.edu.pl/trace_elements/PJOES-vol15_2a_part_I.pdf. Accessed: 15 Dec 2006.
  • 33. Blake L., Goulding K.WT.: Effects of atmospheric deposition, soil pH and acidification on heavy metal contents in soils and egetation of seminatural ecosystems at Rothamsted Experimental Station. UK. Plant and Soil, 240: 235-25,2002.
  • 34. Bravo S., Amorós J.A., Perez-de-los-Reyes C., Garcia F.J., Moreno M.M., Sánchez Ormeño M., Higueras P.: Influence of the soil pH in the uptake and bioaccumulation of heavy metals (Fe, Zn, Cu, Pb and Mu) and other elements (Ca, K, Al, Sr and Ba) in vine leaves, Castilla-La Mancha (Spain), J. Geochem. Explor., 174(751): 79-83,2017.
  • 35. Bucher A. S., Scheuk M.K.: Toxicity level for phytoavailable zinc in compost peat substrates. Scientia Horticulturae, 83: 339-52,2000.
  • 36. Buszewski B., Jastrzębska A., Kowalkowski T., Górna-Binkul A.: Monitoring of Selected Heavy Metals Uptake by Plants and Soils in the Areaof Toruń, Poland. Polish Journal of Environmental Studies, 9(6): 511-515,2000.
  • 37. Cappuyns V.: A Critical Evaluation of Single Extractions from the SMT Program to determine Trace Element Mobility in Sediments. Hindawi Publishing Corporation Applied and Environmental Soil Science, Volume 2012; doi: 10.1155/2012/672914.
  • 38. Caldas E.D., Machado L.L.: Cadmium, mercury and lead in medicinal herbs in Brazil. Food and Chemical Toxicology, 42: 599-603, 2004.
  • 39. Celik A., Kartal A., Akdogan A., Kaska Y: Determination of heavy metal pollution in Denizli, Turkey by using Robinia Pseudo-acacia L. Environment International, 31: 105-112,2005.
  • 40. Certificate of analysis: TILL-1, TILL-2, TILL-3 and TILL-4 Geochemical Soil and TILL Reference Materials, Canada, 1995.
  • 41. Chandra Sekhar K., Rajni Supriya K., Kamala C.T., Chary N.S., Nageswara Rao T.,AnjaneyuluY: Speciation, accumulation of heavy metals in vegetation grown on sludge amanded soils and their transfer to human food chain - a case study. Toxicological and Environmental Chemistry, 88:33-43,2001.
  • 42. Chao W., Xiao-chen L., Li-min Z., Pei-fang W.,Zhi-yong G.: Pb, Cu, Zn and Ni Concentrations in Vegetables in Relation to Their Extractable Fractions in Soils in Suburban Areas of Nanjing, China. Polish J. of Environ. Stud., 2: 199-207,2007.
  • 43. Chen M., Ma L.Q.,: Comparison of three aqua-regiadigestion metods for twenty Florida soils. Soil Sci. Soc. Am., 65: 491-499, 2001.
  • 44. Chen Ying i wsp.: Health risk assessment of heavy metals in vegetables grown around battery production area. Scientia Agricola, 71.2: 126-132, 2014.
  • 45. Chłopecka A., Bacon J.R., Wilson M.J.: Forms of heavy Metals in polluted podzol and brown soils from south-west Poland. 3" Int. Symp. Of Environmental Geochemistry, Kraków, Book of Abstract, pp. 65-66, 1994.
  • 46. Chojnacka K., Chojnacki A., Goórecka H., Goórecki H.: Bioavailability of heavy Metals from polluted soils to plants. Science of the Total Environment, 337: 175-182, 2005.
  • 47. Chon H.T., Ahn J.S.G., Jung M.C.: Metal contamination of soils and dusts in Seoul metropolitan city, Korea. Environmental Geochemistry and Health, 17: 139-46,1995.
  • 48. Clark S.B., Johnson W.M., Malek M.A., Serkiz S.M., Hinton T.G.: A comparison of sequential extraction techniques to estimate geochemical controls on the mobility of fission product, actinide, and heavy metal contamination in soils. Radiochim. Acta, 74: 131-179, 1996.
  • 49. Clemens S.: Molecular mechanism of plant metal tolerance and homeostasis. Planta, 212: 475-486,2001.
  • 50. Comelis A.M. van Gestel: Physico-chemical and biological parameters determine metal bioavailability in soils. Science of the Total Environment, 406: 385-395, 2008.
  • 51. Curyło T.: Wpływ odczynu gleby na pobieranie cynku, miedzi i niklu przez rośliny owsa. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 434: 49-54, 1996.
  • 52. Czarnowska K., Gworek B.: Haevy metals content in soli as indicatior of urbanization. Polish Ecological Studies, 9(1-2): 17-23, 1983.
  • 53. Czarnowska K.: Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn., T. 47, Supl., 43-50, 1996.
  • 54. Czarnowska K.: Metale ciężkie w glebach zieleńców. Warszawy. Roczniki Gleboznawcze, 1/2: 31-39, 1999.
  • 55. Czerwiński Z., Pracz J.: Gleby i kierunki ich transformacji w warunkach presji urbanistycznej. W: Funkcjonowanie układów ekologicznych w warunkach zurbanizowanych. CPBP. 04.10.06. Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, 58: 41-69, 1990.
  • 56. Czerwiński W.: Fizjologia roślin. Warszawa, PWN 1980.
  • 57. Czupryn P., Dutka K.: Program Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na Lata 2011-2014 z Perspektywą na Lata 2015-2018, Pułtusk 2011.
  • 58. Dao L., Morrison L., Zhang H., Zhang C.: Influences of traffic on Pb, Cu and Zn concentrations in roadside soils of an urban park in Dublin, Ireland. Environ Geochem Health, 36(3): 333-43,2014.
  • 59. Davis B.E.: Inter-ralationship between soil properties and the uptake of cadmium, copper, lead and zinc from contaminated soil by radish (Raphanus sativus L.).Water, Air, and Soil Pollution, 63,331-342,1992.
  • 60. De-Kimpe C. and Morel J.L.: Urban soil management: a growing concem. Soil Sci, 165: 31-40,2000.
  • 61. Desmet G.M.,Van Loon L.R., Howard B.J.: Chemical speciation and bioavailability of elements in the environment and their relevance to radioecology. The Science of the Total of Environment, 100: 10-124,1991.
  • 62. Dobrzański B., Zawadzki S.: Gleboznawstwo, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1995.
  • 63. Dobrzański B., Uziak S., Klimowicz Z., Melke J.: Badanie gleb w laboratorium i w polu, UMCS, Lublin 1987.
  • 64. Douay P., Roussel H., Pruvot C, Waterlot C.: Impact of a smelter closedown on metal contents of wheat cultivated in tho neighbourhood. Environ Sci Pollut Res Int., 15(2): 162-9, 2008.
  • 65. Duplay J., Semhi K., Errais I., Imfeld G., Babcsanyi I., Perrone T.: Copper, zinc, lead and cadmium bioavailability and retention in vineyard soils (Rouffach, France): The impact of cultural practices. Geoderma, 230-231: 318-328, 760, 2014.
  • 66. Eapen S., D’Souza S.F.: Prospect of genetic engineering of plants for phytoremediation of toxic metals. Biotechnol. Adv, 23: 97-114,2005.
  • 67. Elkhatib E.A., Mahdy A., Thabet A.Y: Phytoremediation of Cd-Contaminated Soils: Role of organic complexing agents in Cd phytoextraction. Land Contamination and Reclamation, 9: 359-366,2001.
  • 68. Esringu A., Turan M.: The roles of Diethylenetriamine Pentaacetate (DTPA) and Ethylenediamine Disuccinate (EDDS) in remediation of selenium from contaminated soil by Prussels Sprouts (Brassica oleracea var. gemmifera) Water, Air, and Soil Pollution, 223: 351-362,2012.
  • 69. Ewen C., Anagnostopoulou M.A., Ward N.I.: Monitoring of heavy metal levels in roadside dusts of Thessaloniki, Greece in relation to motor vehicle traffic density and flow. Environ Monit Assess. 157(1-4): 483-98,2009; doi: 10.1007/s10661-008-0550-9. Epub 2008 Oct 9.
  • 70. Faliński J.: Interpretacja współczesnych przemian roślinności na podstawach teorii synantropizacji i teorii syndynamiki: Prace Geograficzne, 179(31-52): 265-282, 2001.
  • 71. Feng J., Zhao J., Bian X., Zhang W.: Spatial distribution and controlling factors of heavy metals contents in paddy soil and crop grains of rice-wheat cropping system along highway in East China. Environ Geochem Health, 34(5): 605-14, 2012a; doi: l0.1007/s10653-012-9454-2.
  • 72. Feng M.H., Shan X.Q., Zhang S., Wen B.: A comparison of the rhizosphere-based method with DTPA, EDTA, CaCl2, and NaNO3 extraction methods for prediction of bioavailability of metals in soil to barley. Environ. Pollut., 137: 231-240, 2005b.
  • 73. Feng M.H., Shan XQ., Zhang S., Wen B.: A comparison of a rhizosphere-based method with other one-step extraction methods for assessing the bioavailability of soil metals to wheat. Chemosphere, 59: 939-949,2005c.
  • 74. Fine P., Scagnossi A., Chen Y, Mingelgrin U.: Practical and mechanistic aspects of the removal of cadmium from aqueous systems using peat. Environ Pollut.,138(2): 358-67, 2005.
  • 75. Fleming G., Parle P.: Heavy metals in soils, herbage and vegetables from an industrialized area west of Dublin. City. Irish Journal of Agricultural, 19: 35-48, 1977.
  • 76. Frey L.: Trawy niezwyciężone (wybrane zagadnienia z historii, taksonomii i biologii Poaceae). Łąkarstwo w Polsce, 3: 9-20,2000.
  • 77. Fuentes A., José Sáez M., Aguilar M.I., Belén Pérez-Marίn A., Ortuño F.J., Meseguer V.F.: Ecotoxicity, phytotoxicity and extractability of heavy Metals from different stabilised sewage sludges. Environ. Pollut., 143: 355-360, 2006.
  • 78. Gałuszka A.: A review of geochemical background concepts and an example using data from Poland. Environmental Geology, 52(5): 861-870, 2007.
  • 79. Gałuszka A., Migaszewski Z.: Geochemical background-m Environmental perspective, Mineralogia, 42(1): 7-17,2011.
  • 80. Gawdzik J.I., Specjacja metali ciężkich w osadzie ściekowym na przykładzie wybranej oczyszczalni komunalnej. Ochrona Środowiska, 4, 32: 15-19, 2010.
  • 81. Gawroński K.: Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi i siarką na tle struktury funkcjonalno-przestrzennej gmin województwa małopolskiego. Rocznik Ochrona Środowiska (Annual Set The Enviornment Protection), 4: 379-401, 2002.
  • 82. Gembarzewski H., Korzeniowska J.: Wybór metody ekstrakcji mikroelementów z gleby i opracowanie liczb granicznych przy użyciu regresji wielokrotnej. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 434: 353-364,1996.
  • 83. Gorlach E.: Metale ciężkie jako czynnik zagrażający żyzności gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 321: 113-122,1995.
  • 84. Greinert A.: Poprawa właściwości sorpcyjnych gleb jako warunek utrzymania w dobrym stanie terenów zieleni miejskiej. Rocz. Glebozn., 60(3): 75-83,2009.
  • 85. Gruca-Królikowska S., Wacławek W.: Metale w środowisku, Cz. lI Wpływ metali ciężkich na rośliny. Chemia Dydaktyka Ekologia Metrologia, 1-2: 41-55,2006.
  • 86. Grygierzec B., Gowin K.: Wpływ stymulacji laserowej nasion na bioakumulację metali ciężkich w kostrzewie czerwonej. Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 13: 45-55,2014.
  • 87. Grzebisz W, Diatta J.B., Barłóg P.: Ekstrakcja metali ciężkich przez rośliny włókniste z gleb zanieczyszczonych emisjami huty miedzi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 460: 68-695, 1998.
  • 88. Gupta A.K., Sinha S.: Role of Brassica juncea L. Czern. (var. Vaibhav) in the phytoextraction of Ni from soil amanded with fly ash: selection of extractant for metal bioavailability, J. Haz. Mater., 136(2): 371-378, 2006a.
  • 89. Gupta A.K., Sinha S.: Chemical fractionation and heavy Metals accumulation in the plants of Sesamum indicum (L.) var. T5 grown on soil amanded with tannery sludge: selection of single extractants. Chemosphere, 4: 161-173, 2006b.
  • 90. Gupta A.K., Sinha S.: Assessment of single extraction methods for the prediction of bioavailability of metals to Brassica juncea L. Czern. (var. Vaibhav) grown on tannery waste contaminated soil Journal of Hazardous Materials, 149(1): 144-150,2907.
  • 91. Gworek B., Czarnomski K., Barański A.: Ocena ryzyka w zarządzaniu gruntami zanieczyszczonymi. W: Skiba S., Drewnik M., Kacprzak A. (red.): Gleba w środowisku. Materiały 26 Kongresu PTG, Kraków 2003: 134-136, 2003.
  • 92. Güler Z.: Levels of 24 minerals in beat goat milk, its strained yoghurt and salted yoghurt (tuzlu yogurt). Small Ruminant Research, 71: 130-137, 2007.
  • 93. Hamelink J.L., Landrum P.F., Bergman H.L., Benson W.H.: Bioavailability. Physical, Chemical and Biological Interactions, CRC Press, Boca Raton, FI, 1994.
  • 94. Hammer D., Keller C.: Changes in the rhizosphere of metal-accumulating plants evidenced by chemical extractants. J. Environ. Qual., 31: 1561-1569, 2002.
  • 95. Han F.X., Banin A., Kingery W.L., Triplett G.B., Zhou L.X., Zheng S.J., Ding W.X.: New approach to studies of heavy metal redistribution in soil. Advances in Environmental Research, 8(1):113-120,2003.
  • 96. Han E.X., Banin A.: Long-term transformation and redistribution of potentially toxic heavy metals in arid-zone soils: II. Incubation at the field capacity moisture content. Water, Air, and Soil Pollution, 114(3-4): 221-250, 1999.
  • 97. Han F.X., Banin A.: Long-term transformations and redistribution of potentially toxic heavy Metals in arid-zone soils. I: Incubation under saturated conditions. Water, Air, and Soils Poll., 95, 399, 1997.
  • 98. Han E.X., Banin A.: Long-term transformations and redistribution of potentially toxic heavy Metals in arid-zone soilss. II: Incubation under field capacity conditions. Water, Air, and Soils Poll., 114, 221, 1999.
  • 99. Hani H.: Soil analysis as a tool to predict effect on the Environment. Commun. Sol. Sci. Plant Anal., 27: 289-306, 1996.
  • 100. Hani H., Gupta S.: Chemical methods for the biological characterization of metal in sludge and Soils. Commission of the European Communities, Report 10361, 157-167, 1996.
  • 101. Harkot W., Czarnecki Z., Fiuk J.: Wstępna ocena udziału roślin motylkowatych w zbiorowiskach trawiastych Lublina. Biuletyn Naukowy, 1: 125-30, 1998.
  • 102. Harkot W., Wyłupek T., Skwaryło B., Krukowska A.: Zróżnicowanie gatunkowe i socjologiczne przyulicznych trawników Zamościa. Materiały Konferencji „Rola użytków zielonych i zadrzewień w ochronie środowiska rolniczego", Kraków-Jaworki, 107-114, 1999.
  • 103. Harrison i in. 1981: Chemical associations of lead, cadmium, copper, and zinc in street dusts and roadside soils. Environ. Sci. Technol., 15, 1378-1383.
  • 104. Hjortenkrans D.S., Bergbäck B.G., Häggerud A.V.: Transversal immission patterns and leachability of heavy metals in road side soils. J. Environ. Monit., 10(6): 739-46. 2008; doi: 10.1039/b804634d. Epub 2008 May 15.
  • 105. Horcmans L., Swennen R, Deckers J.: Retention and release of Zn and Cd in spodic horizons as determined by pHstat and single extractions. Science of the Total Environment, 376: 86-89,2007.
  • 106. Hrudey S.E., Chen W. Rousseaux C.G.: Bioavailability in Environmental risk assessment. Lewis Publ, Boca Raton, FL. 1995.
  • 107. Houba V.J.G., Lexmond Th.M, Novozamsky J.J., Van Der Lee J.: State of the art and futures developments in soil analysis for bioavailability assessment. Sc. Total Environ., 178: 21-28, 1996.
  • 108. Houba V.J.G., Temminghoff E.J.M.,Gaikhorst G.A., Van Vark W: Soil analysis procedures using 0,01 M calcium chloride as extraction reagent. Comm. Soil Sci. Plant Anal., 31: 1299-1396,2000.
  • 109. Islam Eu., Yang X.E., He Z.L., Mahmood Q.: Assessing potential dietary toxicity of heavy metals in selected vegetables and food crops. J. Zhejiang Univ. Sci. B. Jan., 8(1): 1-13,2007.
  • 110. Islam S., Ahmed K., Al-Mamun H.: Distribution of trace elements in different soils and risk assessment: A case study for the urbanized area in Bangladesh, J. Geochem. Explor, 158: 212-222,2015.
  • 111. Jackowiak B.: Struktura przestrzenna flory dużego miasta. Wydawnictwo Bogucki. Poznań, ss. 22, 1998.
  • 112. Jackowiak B.: Występowanie Puccinellia dystans na terenie miasta Poznania. Badania Fizjograficzne nad Polska Zachodnią, B, 33, 129-142, 1982.
  • 113. Janecka B., Sobik-Szołtysek J.: Badania przydatności wybranych technik remediacji terenów zdegradowanych działalnością przemysłu cynkowo-ołowiowego. Inżynieria i Ochrona Środowiska, t. 12, nr 4, s. 281-294, 2009.
  • 114. Jankowska K.: Net primary production during three year succesion on an unnaved meadow of the Arrhenatheretum elatioris plant association. Bull. Acad. Pol. seria Biologia, 19(12): 789-794,1971.
  • 115. Janssen C.R., Reijerick D.G., de Schamphelaere K.A.C., Allen H.E.: Environmental risk assessment of metals: tools forincorporating bioavailability. Environ. Int. 28: 793-800, 2003.
  • 116. Jasiewicz C, Antonkiewicz J.: Ekstrakcja metali ciężkich przez rośliny z gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi. Cz. II. Konopie siewne. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 472: 331-339, 2000.
  • 117. Jenkinson D.S.: Soil organic matter and its dynamics. Russell’s soil conditions and plant growth. Eleventh edition, pp. 564-607, 1988.
  • 118. Joner E.J., Leyval C.: Time-course of heavy metal uptake in maize and clover as affected by root density and different mycorrhizal inoculation regimes. Biol. Fertil. Soils, 33: 351-357, 2001.
  • 119. Kaasalainen M., Yli-Halla M.: Use of sequential extraction to assess metal partitioning in soils. Environmental Pollution, 126: 225-233, 2003.
  • 120. Kabala C., Singh B.R.: Fractionation and Mobility of Copper, Lead, and Zinc in Soil Profiles in the Vicinity of a Copper Smelter. Journal of Environmental Quality, 30(2): 485-492,2001.
  • 121. Kabala C., Karczewska A., Szopka K. and Wilk J.: Copper, zinc, and lead fractions in soils long-term irrigated with municipal wastewater. Comm. Soil Sci. Plant Anal., 42: 905-919, 2011.
  • 122. Kabala C., Bojko O., Medyńska A., Szczepaniak A. Spatial variability and temporal changes in the heavy metal content of soils with a deep furrow-andridge microrelief formed by un afforestation plowing. Envir. Monit Assess, 185(6): 5141-5150,2013.
  • 123. Kabata-Pandias A.: Zawartości metali śladowych w glebach. Kraj. Konf. Geologiczne Aspekty Ochrony Środowiska. Wyd. AGH, 25-29, Kraków 1991.
  • 124. Kabata-Pandias A., Motowicka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG 5-9, Puławy 1993.
  • 125. Kabata-Pandias A., Mukherjee A.B.: Trace Elements from Soil to Human. Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2007.
  • 126. Kabata-Pandias A., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybak B., Filipiak K., Krakowiak A., Pietruch C.: Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA. Biblioteka Monitoringu Środowiska PIOŚ, Warszawa 1995.
  • 127. Kabata-Pandias A., Pandias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa 1999.
  • 128. Kabata-Pandias A., Pandias H.: Trace elements in soil and plants, 3rd edn. CRC Press, Boca Raton, 2001.
  • 129. Kabir E., Ray S., Kim K.H. Yoon H.O., Jeon E.C., Kim YS., Cho YS., Yun S.T., Brown R.J.: Current status of trace metal pollution in soils affected by industrial activities. 2012;2012:916705; doi: 10.1100/2012/916705.Epub2012 May 3.
  • 130. Kandziora-Ciupa M., Ciepal R. Nadgórska-Socha A., Barczyk G.: A comparative study of heavy metal accumulation and antioxidant responses in Vaccinium myrtillus L. leaves in polluted and non-polluted areas. Environmental Science and Pollution Research, 20(7): 4920-4932,2013.
  • 131. Karakaseva E., Boev B., Zajkova V.: Total and extractable forms of Cu, Zn, Ni, Cr, and Fe in vineyard soil (Valandovo valley, Macedonia) determined by a sequential extraction procedure. Macedonian Journal of Chemistry and Chemical Engineering, 31(2): 271-283,2012.
  • 132. Karczewska A.: Historically contamined sites and their remediation in the light of Act of Environmental protection and amanded in 2014 — selected casesfrom South-Wester Poland. Zesz. Nauk. UP Wroc., RoI. CXI, 607: 51-62, 2014.
  • 133. Karczewska A., Spiak Z., Kabała C., Gałka G., Szopka K., Jezierski P., Kocan K.: Ocena możliwości zastosowania metody wspomaganej fitoekstrakcji do rekultywacji gleb zanieczyszczonych emisjami hutnictwa miedzi. Wydawnictwo Zante, Wrocław 2008.
  • 134. Karczewska A.: Metale ciężkie w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi - formy i rozpuszczalność. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 432: 1-159,2002.
  • 135. Karczewska A., Bogda A., Gałka B.: Problem rekultywacji gleb zanieczyszczonych metalami ciężkimi na terenie dawnego górnictwa rud metali w Sudetach. Roczn. Glebozn. LVII, 1/2: 106-116,2006a.
  • 136. Karczewska A., Bogda A., Gałka B., Szulc A., Czwarkiel D., Duszyńska D.: Natural and anthropogenic soil enrichment in heavy metals in the areas of former metallic ore mining in the Sudety Mts. Polish J. Soil Science, 39,2: 143-150, 2006b.
  • 137. Karczewska A.: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu 2008.
  • 138. Karczewska A., Kabała C.: Gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi i arsenem na Dolnym Śląsku potrzeby i metody rekultywacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo XCVI, 576: 59-79, 2010.
  • 139. Kashem M.A., Singh B.R., Kondo T., Imamul Huq S.M., Kawai S.: Comparison of extractability of Cd, Cu, Pb, and Zn with sequential extraction in contaminated and non-contaminated soils. International journal of Environmental Science and Technology, 4(2): 169-76,2007.
  • 140. Kavamura V.N., Esposito E.: Biotechnological Strategies Applied to the Decontamination of Soils Polluted with Heavy Metals. Reference Module in Earth Systems and Environmental Sciences, from Comprehensive Biotechnology (Second Edition), 6: 197-206, 2011, Current as of 1 April 2013.
  • 141. Khan M.N., Wasim A.A., Sarwar A., Rasheed M.F.: Assessment of heavy metal toxicants in the roadside soil along the N-5, National Highway, Pakistan. Environ Monit Assess, 182(1-4): 587-95, 2011; doi: 10.1007/s10661-011-1899-8. Epub 2011 Feb 19.
  • 142. Kiryluk A.: Zawartość metali ciężkich w glebie i wybranych roślinach trawników przyulicznych aglomeracji białostockiej. Roczniki Gleboznawcze, tom LIX, nr 3/4, 128-133, Warszawa 2008.
  • 143. Kołacz R., Dobrzański Z., Górecka H., Chojnacka K., Rudnicka A.: The content of lead and cadmium in milk and blood of cows kept in industrial and typically agricultural region. Chem. Agric., 5: 312-316,2004.
  • 144. Kord B., Mataji A., Babaie S.: Pine (Pinus eldarica Medw.) needles as indicator for heavy metals pollution. International journal of Environmental Science and Technology, 7: 79-84,2010.
  • 145. Korzeniowska J., Stanisławska-Golubiak E.: A comparison of the suitability of several methods to estimate the, bioavailability of elements in soils to plants. Fresenius Environmental Bulletin, 22(4): 943-948, 2013.
  • 146. Kowalak A.: Metale śmierci. WOPR, Iwonicz 1997.
  • 147. Kozik E., Golcz-Polaszewska M., Golcz A., Kuszak E., Kościelniak K.: Gleby i rośliny w parku Nadolnik w Poznaniu część, II. Zawartość mikroskładników oraz kadmu i ołowiu w glebie i roślinach. Nauka Przyroda Technologie, Tom 8, Zeszyt 3, 2014.
  • 148. Kozłowski S., Goliński P., Golińska B.: Pozapaszowa funkcja traw. Łąkarstwo w Polsce, 3: 79-94,2000.
  • 149. Kramer U., Chardonnens A.N.: The use of transgenic plants in the bioremediation of soils contaminated with trace elements. Appl. Microbiol. Biotech., 55: 661-672, 2001.
  • 150. Królak E.: Accumulation of Zn, Cu, Pb, and Cd by Dandelion (Taraxacum officinale Web.) in Environments with Various Degrees of Metallic Contamination. Polish Journal of Environmental Studies, 12(6): 713-72,2003.
  • 151. Krishnamurti G.S.R., Smith L.H., Naidu R.: Method for assessing plant-available cadmium in soils. Aust. J. Soil Res., 38: 823-836,2000.
  • 152. Krishnamurti G.S.R., Naidu R.: Solid-solution speciation and phytoavailability of copper and zinc in soils. Environ. Sci. Technol., 36: 2645-2651, 2002.
  • 153. Krishnamurti G.S.R., Pigna M., Arienzo M., Violante A.: Solid-Phase Speciation and Phytoavailability of Copper in a Few Representative Soils of Italy. Chem. Spec. & Bioav., 19: 57-67,2007.
  • 154. Krzesłowska M.: Metale śladowe. W: A. Woźny, K. Przybył (red.), Komórki roślinne w warunkach stresu. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 103-165, 2004.
  • 155. Kukier U., Peters C.A., Chaney R.L., Angle J.S., Roseberg R.J.: The effect of pH on metal accumulation in two Alyssum species. J. Environ. Qual., 33(6): 2090-102, 2004.
  • 156. Kwon-Rae Kim, Gary Owens G.: Chemodynamics of heavy metals in long-term contaminated soils: metal speciation in soil solution. Journal of Environmental Sciences (China), 21(11): 1532-40, 2009.
  • 157. Lamb D.T., Ming H., Megharaj M., Naidu R.: Heavy metal (Cu, Za, Cd. and Pb) partitioning and bioaccessibility in uncontaminated and long-term contaminated soils. J. Hazard Mater., 171(1-3): 1150-8, 2009.
  • 158. Leece D.R., Low G.K.C., Warne M.S., Manning T.M., Chapman J.C., Koop K.: Opportunities for expanded use of soil, plant and water analysis in Environment management. Comm. Soils Sci. Plant Anal., 31: 2185-2200, 2000.
  • 159. Lee D.Y, Zheng H.C.: Simultaneous extractions of soil phytoavailable cadmium, copper and lead by chelating resin membrane. Plant Soil, 164: 19-23, 1994.
  • 160. Lei M., Zhang Y., Khan S., Qin P.F., Liao B.H.: Pollution, fractionation, and mobility of Pb, Cd, Cu, and Zn in garden and paddy soils from a Pb/Zn mining area. 2010 Sep;168(1-4): 215-22. Epub 2009 Aug 8
  • 161. Lei M., Zhang Y., Khan S., Qin P.F., Liao B.H.: Pollution, fractionation, and mobility of Pb, Cd. Cu, and Zn in garden and paddy soils from a Pb/Zn mining area. Environ Monit Assess, 176(1-4):67-85,2011.
  • 162. Li J., Xie Z.M., Zhu Y.G., Naidu R.: Risk assessment of heavy metal contaminated soil in the vicinity of a lead/zinc mine. J. Environ. Sci. (China), 17(6): 881-5, 2005.
  • 163. Li X.D., Poon C.S., Pni S.L.: Heavy metal contamination of urban soils and street dusts in Hong Kong. Applied Geochemistry, 16: 1361-8, 2001.
  • 164. Liphadzi M.S., Kirkham M.B.: Phytoremediation of soil contaminated with heavy Metals: a technology for rehabilitation of the Environment S. Afr. J. Bot., 71: 24-37,2005.
  • 165. Lipiec A., Matras J.: Zawartość ołowiu i kadmu w roślinności z trwałych użytków zielonych położonych w sąsiedztwie drogi Lublin-Warszawa. Materiały Seminaryjne IMUZ, 45: 95-99,2000.
  • 166. Lis J., Pasieczna A. i wsp.: Atlas Geochemiczny Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego 1:250000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1999.
  • 167. Lo I.M.C., Yang X.Y.: EDTA extractions of heavy Metals from different soil fractions and synthetic soils. Water, Air, and Soil Pollution, 109(1-4): 219-236, 1999.
  • 168. Loek K., Janssen C.K: Influence of aging on metal availability in soils. Rev. Environ. Contamination and Toxicology, 178: 1-21,2003.
  • 169. LuAnxiang, Zhang Shuzhen, Shan Xiao-quan: Time effect on the fractionation of heavy metals in soils. Geoderma, 125(3-4): 225-234,2005.
  • 170. Lu Ying, Gong Zitong, Zhan Ganlin, Burghardt Wolfgang: Concentrations and chemical speciations of Cu, Zn, Pb, and Cr of urban soils in Nanjing, China, Geoderma, 115(1-2): 101-111,2003.
  • 171. Maiz I., Esnaola M.V., Millan E.: Evaluation of heavy metals availability in contaminated soils by short sequential extraction procedure. In: Sci Total Environ., 1997. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969797800022.
  • 172. Masojć P., Chudecka J., Orecki A., Radzio A.: Ocena możliwości fitoremediacji gleb zanieczyszczonych Cu, Zn, Ni, Cd i Pb przy użyciu traw: życicy trwałej, kostrzewy czerwonej, kupkówki pospolitej, wiechliny łąkowej i tymotki łąkowej. Mat. Konf. „Rekultywacja terenów zdegradowanych". 10-11.04.2003: 93-99,2003.
  • 173. McBride M.B., Richards B.K., Steenhuis T.: Bioavailability and crop uptake of trace elements in soil columns amanded with sewage sludge products. Plant Soils, 262: 71-84,2004.
  • 174. McLaughlin M.J., Hamon R.E., McLaren R.G., Speir T.W., Rogers S.L.: Bioavailability-based rationale for controlling metal and metalloid contamination of agricultural land in Australia and New Zealand, Aust. J. Soils Res., 38: 1037-1086, 2000.
  • 175. McLaughlin M.J., Zarcinas B.A., Stevens D.P. and Cook N.: Soil testing for heavy metals. Comm. Soils Sci. Plant Anal., 3 1(11-14): 1661-1700, 2000.
  • 176. Massas I., Kalivas D., Ehaliotis C., Gasparatos G.: Total and available heavy metal concentrations in soils of the Thriassio plain (Greece) and assessment of soil pollution indexes Agricultural University of Athens, Athens, Greece, Environmental Monitoring and Assessment, 2013; doi: 10. 1007/s10661-013-3062-1.
  • 177. Matijevic L., Romic D., Romic M.: Soil organic matter and salinity affect copper bioavailability in root zone and uptake by Vicia faba L. plants. Environ Geochem Health (Netherlands), 36(5): 883-96, 2014.
  • 178. McBride M.B., Sauve S., Handershot W: Heavy metal uptake and chemical changes in the rhizosphere of Thlaspi caerulescens ant Thlaspi ochroleucum gron in contaminated silos. Plant and Soil, 188: 153-159,1997.
  • 179. McBride M.B.: Toxic elements in sewage suldge-amanded soils: has promotion of beneficial use discounted the risks? Advances in Environmental Research, 8: 5-19, 2003.
  • 180. McGrath D.: Application of single and sequential extraction procedures to polluted and unpolluted soils. Sc. Total Environ., 178: 37-44, 1996.
  • 181. McGrath S.P., Knight B., Kilham K., Preston S., Paton G.I.: Assessment of the bioavailability of heavy metals in soils amanded with sewage sludge using a chemical speciation technique and a lux-based biosensor. J. Environ. Toxicol. Chem., 18: 659-663, 1999.
  • 182. Meers E., Samson R., Tack FMG., Ruttens A., Vandegehuchte M., Vangronsveld J., Verloo M.G.: Phytoavailability assessment of heavy metals in soils by single extractions and accumulation by Phaseolus vulgaris. Environmental and Experimental Botany, 60(3): 385-396, 2007.
  • 183. Milićević T., Relić D., Škrivanj S., Tešić Z., Popović A.: Assessment of major and trace element bioavailability in vineyard soil applying different single extraction procedures and pseudo-total digestion. Chemosphere, 171: 284-293, 2017.
  • 184. Młodzianowska D.: Nasionoznawstwo. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984.
  • 185. Mocek A., Owczarzak W., Tyksiński W., Kaczmarek Z.: Metale ciężkie w glebach ogródków działkowych w Potkowicach. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 418: 299-304, 1995.
  • 186. Murray B., McBride M.B.:A test of sequential extractions for determining metal speciation in sewage sludge-amanded soils B. Environmental Pollution, 144(2): 475-482, 2006.
  • 187. Nagarajan R., Jonathan M.P., Roy P.D., Prasanna M.V., Elayaraja A.: Enrichment pattern of leachable trace metals in roadside soils of Miri City, Eastern Malaysia. Environ Earth Sci.; doi: 10.1007!s12665-014-3080-5.
  • 188. Naidu R., Oliver D., McConnell S.: Proceedings of the Fifth National Workshop on the Assessment of Site Contamination. National Environment Protection Council Service Corporation, Adelaide South Australia, 23 5-24, 2003.
  • 189. Namieśnik J., Łukasiak J., Jamrógiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995.
  • 190. Niesiobędzka K.: Formy biodostępne metali ciężkich w glebach, Chem. Inż. Ekol., 7: 521-530,2000.
  • 191. Niesiobędzka K.: Specjacja metali ciężkich w aspekcie właściwości gleb. Obieg pierwiastków w przyrodzie. Monografia T.1, IOŚ, Warszawa 2001.
  • 192. Niesiobędzka K: Effect of Washing of Heavy Metals from Surface of Plants Behind Help of Rainfall, Ecological Chemistry and Engineering S2, T. 10, 305-310,2003.
  • 193. Niesiobędzka K.: Stężenia metali ciężkich w roślinności i glebach narażonych na antropopresję. Ecological Chemistry and Engineering/Chemia i Inżynieria Ekologiczna, Nr S4, vol. 1,.2, 529-537,2005.
  • 194. Niesiobędzka K., Krajewska E.: Akumulacja metali ciężkich w glebach i roślinności przy trasach szybkiego ruchu. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 31: 278-283, 2007.
  • 195. Niesiobędzka K., Krajewska E.: Wpływ potasu wymiennego i 40K na migrację radiocezu 137Cs z roztworu glebowego do roślinności. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 40: 262-269,2009.
  • 196. Niesiobędzka K., Krajewska E.: Badanie wpływu składowiska odpadów na wybrane elementy środowiska przyrodniczego. Chemia-Dydaktyka-Ekologia-Metrologia, 15(2),179-185,2010.
  • 197. Niesiobędzka K.: Transfer of Copper, Lead, and Zinc in Soil-Grass Ecosystem in Aspect of Soils Properties, in Poland. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 88(4): 627-633,2012.
  • 198. Norra S., Stüben D.: Urban soils. J. Soils Sediments, 3: 230-233,2003.
  • 199. Nouri J., Khorasani N., Lorestani B., Karami M., Hassani A.H., Yousefi N.: Accumultion of heavy metals in soil and uptake by plant species with phytoremediation potential. Environmental Earth Sciences, 59: 315-323, 2010.
  • 200. Novovozamsky I., Lexmond Th.M., Houba V.J.G.: A single extraction procedure of soil for Evaluation of uptake of some heavy Metals by plant. Int. J. Environ. Anal. Chem., 51: 47-58, 1992.
  • 201. Ociepa-KubickaA., Ociepa E.: Toksyczne oddziaływanie metali ciężkich na rośliny, zwierzęta i ludzi. Inż. i Ochr. Środ., 15(2): 169-180,2012.
  • 202. Ogbonna Princewill C., Nwokolo Scholastica N., Teixeira da Silva Jaime A.: Toxicological 8 Environmental Chemistry, 93(10): 1925-1933, 2011.
  • 203. Opitz von Boberfeld W.: Pflanzensoziologische und ökologische Untersuchungen der Rasenflächen des Kölner Grüngürtels. Rasen-Turf-Gazon, 3(1): 21-27, 1972.
  • 204. Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka J.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Warszawa 1991.
  • 205. Pagotto C., Rémy N., Legret M., Le Cloirec P.: Heavy metal pollution of road dust and roadside soil near a major rural highway. Environ Technol., 22(3): 307-19,2001.
  • 206. Pančevski Z., Stafilov T., Bačeva K.: Distribution of heavy metals in some vegetables grown in the vicinity of lead and zinc smelter plant. Mathematical and Biotechnical Sciences, MASA, (35): 25-36, 2014.
  • 207. Pandey N., Sharma C.P.: Effect of heavy metals Co2+, Nil, and Cd2+, on growth and metabolism of cabbage. Plant Sci., 163: 753-758, 2002.
  • 208. Papadopoulos A., Prochaska C., Papadopoulos F., Gantidis N., Metaxa E.: Determination and Evaluation of cadmium, copper, nickel, and zinc in agricultural soils of Western Macedonia, Greece. Environ Manage, 40(4): 719-26,2007.
  • 209. Pappaffilippaki A., Gasparatos D., Haidouti C., Stavroulakis G.: Total and bioavailable forms of Cu, Zn, Pb, and Cr in agricultural soils: a study from the hydrological basin of Keritis, Chania, Greece. Global Nest J., 9: 201-206, 2007.
  • 210. Parker D.R., Pedler J.F.: Reevaluating the free-ion activity model of trace metal availability to higher plants. Plant Soil, 196: 223-228, 1997.
  • 211. Pauget B., Gimbert F., Scheier R., Coeurdassier M., de Vaufleury A.: Soil parameters are key factors to predict metal bioavailability to snails based on chemical extractant data. Science of The Total Environment, 431: 413-425,2012; doi: 10.1016/j.scitoteny.2012.05.048.
  • 212. Parzych A.: Ocena zawartości oraz porównanie właściwości fitokumulacyjnych niklu w wybranych roślinach leczniczych doliny Słupi Bromat. Chem. Toksykol. - XLVII, 1: 106-113,2014.
  • 213. Peijnenburg W.J.G.M., Jager T:: Monitoring approaches to assess bioaccessibility and bioavailability of metals: Matrix issues. Ecotoxicology and Environmental Safety, 56(1): 63-77,2003.
  • 214. Peijnenburg W.J.G., Zablotskaja M., Vijver M.G.: Monitoring metals in terrestrial Environments within a bioavailability and focus on soil extraction. Ecotox Environ Safe, 67: 163-179,2007.
  • 215. Peijnenburg W. Posthuma L., Eijsackers H., Allen H.: A conceptual framework for iniplementation of bioavailability of metals for Environmental management purposes. Ecotoxicol. Environ. Sal"., 37: 163-172, 1997.
  • 216. Pinto E., Almeida A.A., Ferreira I.M.P.L.V.O.: Assessment of metal(loid)s phytoavailability in intensive agricultural soils by the application of single extractions to rhizosphere soil. Ecotox. Environ. Safe., 113: 418-424,2015.
  • 217. Pelfrêne A., Waterlof C., Mazzuca M., Nisse C., Cuny D., Richard A., Denys S., Heyman C., Roussel H., Bidar G., Douay F.: Bioaccessibility of trace elements as affected by soil parameters in smelter-contaminated agricultural soils: A statistical modeling approach, Environ. Polhit., 160:130-138,2012.
  • 218. Peters R.W.: Chelant extraction of heavy metals from contaminated soils. J. Hazard Mater, 66(1-2): 151-210, 1999.
  • 219. Piontek M.: Ocena stopnia toksyczności wybranych związków chemicznych na podstawie testów z Daphnia magna Straus. [Toxicity assessement of 28 mineral and organic chemical compounds on the basis of tests with D. magna Straus]. Zeszyty Naukowe Politechniki Zielonogórskiej, 111, Inżynieria Środowiska, 5: 49-59, 1997.
  • 220. Plak A., Bartmiński P., Dębicki R.: Influence of public transport on the content of chosen heavy Metals in soils neighbouring Lublin streets. Proceedings of ECOpole, pp. 167-171,2010.
  • 221. Powiatpłoński[http://wpowiatplonski.pl/index.php?cmd=zawartosc&opt=pokaz&id=9&1ang=].
  • 222. Powiatciechanowski[http://wwwciechanow.powiat.pl/content.php?cms_id=12].
  • 223. Prószyński M.: Sposób uziarnienia gruntu—gleby. PIWR, Warszawa 1949.
  • 224. PTG 2008. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych. 2008. Polskie Towarzystwo Gleboznawcze [www.ptg.sggw.uziarnienie.htm].
  • 225. Pueyo M., Rauret G., Luck D., Yli-Halla M., Muntau H., Quevauville P.H., Lopez-Sanchez J.F.: Assessment of CaCl2, NH4NO3 and NaNO3 extraction procedures for the study of Cd, Pb, and Zn extractability in contaminated soils. Anal. Chim. Acta, 504: 217-226, 2004.
  • 226. Quevauviller P., Rauret G., Lopez-Sanchez J.F., Rubio R., Ure A., Muntau H.: Certification of trace metal extractable contents in a sediment reference material (CRM 601) following a three-step sequential extraction procedure. Science of the Total Environment, 205:223-234, 1997.
  • 227. Rajesh Kumar Sharma, Agrawal M., Marshall F.M.: Heavy metal (Cu, Zn, Cd, and Pb) contamination of vegetables in urban India: A case study in Varanasi Environmental Pollution, 154:254-263, 2008.
  • 228. Rajmund A., Bożym M.: Ocena biodostępności metali ciężkich w osadach ściekowych z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompostach w aspekcie przyrodniczego wykorzystania. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 17(2): 231-241, 2014.
  • 229. Rao C.R.M., Sahuquillo A., Lopez Sanchez J.F.: A Review of the Different Methods Applied in Environmental Geochemistry For Single and Sequential Extraction of Trace Elements in Soils and Related Materials. Water Air Soil Pollut, 189: 291-333, 2008.
  • 230. Rauret G., Lopez-Sanchez J.F., Sahuquillo A., Rubio R., Davidson C., Ure A., Quevauviller P.: Improvement of the BCR three step sequential extraction procedure prior to the certification of new sediment and soil reference materials. J. Environ. Monit., 1: 57-61, 1999.
  • 231. Reeves R.D., Baker A.J.M.: Metal Accumulation in Plants. In: Phytoremediation of Toxic Metals: Using Plants to Clean up The Environment (Eds I Raskin, BD Ensley). Wiley: New York, NY pp. 193-229, 2000.
  • 232. Rieuwerts J.S., Ashmore M.R., Farago M.E, Thornton I.: The influence of soil characteristics on the extractability of Cd, Pb, and Zn in upland and moorland soils. Sci Total Environ, 366 (2-3): 864-75, 2006.
  • 233. Rodriguez P.B., Tome F.V., Lozano J.C.: About the assumption of linearity in soil-to-plant transfer factors for uranium and thorium isotopes and 226Ra. Sci. Total Environ., 284: 167-75, 2002.
  • 234. Rodriguez E.M., Delgado Uretra E., Diaz Romero C.: Concentrations of cadmium and lead in different types of milk. Z Lebensm. Unters. Forsch., A 208: 162-168, 1999.
  • 235. Saeedi M., Hosseinzadeh M., Jamshidi A., Pajooheshfar S.P.: Assessment of heavy metals contamination and leaching characteristics in highway side soils. Iran. Environ. Monit. Assess., 151(1-4): 231-41, 2009; doi: 10.1007/s10661-008-0264-z. Epub 2008 Apr 17.
  • 236. Sahuquillo A., Rigol A., Rauret G.: Overview of the use of leaching/extraction tests for risk assessment of trace metals in contaminated soils and sediments. Trands Anal. Chem., 22(3): 152-159,2003.
  • 237. Samsoe-Petersen L., Larsen E.H., Larsen P.B., Bruun P.: Uptake of trace elements and PAHs by fruit and vegetable from contaminated soils. Environ. Sci. Technol., 36: 3057-3063, 2002.
  • 238. Santos S., Costa C.A.E., Duarte A.C., Scherer H.W., Schneider R.J., Esteves V.I., Santos E.B.H.: Influence of different organic amandments on the potential availability of metals from Soils: A study on metal fractionation and extraction kinetics by EDTA. Chemosphere, 78:389-396, 2010.
  • 239. Serbula Snezana M., Dusanka Dj., Miljkovic M., Kovacevic R.M., Ilic A.A.: Assessment airborne heavy metal pollution using plant parts and topsoil. Ecotoxicology and Environmental Safety, 76: 209-214, 2012.
  • 240. Sezgin N., Ozcan H.K., Demir G., Nemliogiu S., Bayat C.: Determination of heavy metal concentrations in street dusts in Istanbul E-5 highway. Environ. Int., 29(7): 979-85,2004.
  • 241. Shuman L.M.: Fractionation method for soil microelements. Soil Science, 140: 11-22, 198
  • 242. Seńczuk W.: Toksykologia współczesna. Wyd. PZWL, Warszawa 2006.
  • 243. Siepak J.: Kierunki i tandencje rozwoju współczesnej analityki próbek środowiskowych VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa. Ustronie Morskie, 56-78, 2003.
  • 244. Sims J.: Soil pH effects on the distribution and plant availability of Mn, Cu, Zn. Soil Sci. Soc Am. J., 50: 367-373, 1986.
  • 245. Singh B., Alloway B.J., Bochereau F.J.M.: Cadmium sorption behaviour of natural and synthetic zeolites. Commun. Soil Sci. Plant Anal., 31: 2775-2786, 2000.
  • 246. Singh S., Sinha S.: Accumulation of metals and its effects in Brassica juncea L. Czern (Cv. Rohini) grown on various amandment of tannery waste. Ecotox. Environ. Safety, 6 118-127,2005.
  • 247. Sinha S., Gupta A.K., Bhatt K., Pandey K., Rai U.N., Singh K.P.: Distribution of metals in t edible plants grown at Jajmau, Kanpur (India) receiving treated tannery wastewater: relation with physico-chemical properties of the soil. Environ. Monit. Assess., 115: 1-22, 2006.
  • 248. Siwek M.: Rośliny w skażonym metalami ciężkimi środowisku poprzemysłowym. Część I. Pobieranie, transport i toksyczność metali ciężkich (śladowych). Wiadomości Botaniczne 52(1/2):7-22,2008.
  • 249. Siuta J., Żukowska-Wieszczek D.: Przyrodo-techniczne podstawy oczyszczania atmosfery i gleby. Wyd. Instytutu Ochrony Środowiska, Warszawa 1990.
  • 250. Słowik D.: Wpływ ołowiu na fotosyntezę. Wiad. Bot., 43(3/4): 41-49,1999.
  • 251. Smith S.R.: A critical review of the bioavailability and impacts of heavy metals in municipal solid waste composts compared to sewage sludge. Environ Int., 35(1): 142-56, 2009.
  • 252. Smolders E., Oorts K., Van Sprang P., Schoeters I., Janssen C.R., McGrath S.P., McLaughlin M.J.: Toxicity of Trace Metals in Soil as Affected by Soil Type and Aging After Contamination: Using Calibrated Bioavailability Models to Set Ecological Soil Standards. Environmental Toxicology and Chemistry, 2009; doi: 10.1897/08-592.1.
  • 253. Spiak Z., Romanowska M., Rodała J.: Współzależność zawartości cynku „w glebach i roślinach w warunkach polowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 471: 145-152, 2000.
  • 254. Srivastava M., Ma Q., Cotruva J.A.: Uptake and distribution of selenium in different fern cpecies. International Journal of Phytoremediation, 7: 33-42, 2005.
  • 255. Starck Z.: Fizjologiczne podstawy produktywności roślin. W: Kopcewicz J., Lewak S. (rei Fizjologia roślin. Wydawnictwo PWN, Warszawa, s. 679-706, 2002.
  • 256. Sudnik-Wójcikowska B.: Czasowe i przestrzenne aspekty procesu synantropizacji flory. Wy dawnictwo UW, ss. 167, Warszawa 1998.
  • 257. Swaileh K.M., Rabay’a N., Salim R., Ezzughayyar A., Rabbo A.A.: Concentrations of heavy metals in roadside soils, plants, and landsnails from the West Bank, Palestine. J. Environ. Sci. Health A Tox. Hazard Subst. Environ. Eng., 36(5): 765-78, 2001.
  • 258. Swaileh K.M., Hussein R.M., Abu-Elhaj S.: Assessment of heavy metal contamination in roadside surface soli and vegetation from the West Bank. Arch Environ Contam Toxicol., 47(1):23-30, 2004.
  • 259. Swarup D., Patra R.C., Naresh R., Kumar P., Shekhar P.: Blood lead levels in lactating cows reared around polluted localities; transfer of lead into milk. Science of the Total Environment, 349: 67-71, 2005.
  • 260. Szulczewska B.: Teoria ekosystemu w koncepcjach rozwoju miast. Rozprawy Naukowe i M nografie, Wydawnictwo SGGW, ss. 195, Warszawa 2002.
  • 261. Szyszlak-Bargłowicz J., Zając G.: Function of roadside vegetation in protection of soil from automotive Environment pollutants: a case study of zinc. Environmental Protection and Natural Resources, 25(1): 1-4, ISSN (Online) 2353-8589; doi:10.2478/oszn-2014-0001, March 2014.
  • 262. Święs F.: Expansion of Puccinellia distans in the area of Lublin. Annales UMCS, 47: 147-167,1992.
  • 263. Tack F.M.G., Van Ranst E., Lievens C.,Vandenberghe R.E.: Soil solution Cd. Cu and Zn concentrations as affected by short-time drying or wetting: The role of hydrous oxides of Fe and Mn. Geoderma, 137(1-2): 83-89, 2006.
  • 264. Tack F.M.G., Verloo M.G.: Chemical Speciation and Fractionation in Soil and Sediment Heavy Metal Analysis: A Review International. Journal of Environmental Analytical Chemistry, 59(2-4): 225-238, 1995.
  • 265. Tessier A., Campbell P.G.C., Bisson M.: Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals. Analytical Chemistry, 51(7): 344-351, 1979.
  • 266. Tie M., Song L., Hui X., Zhang Z., Xue S., Chen Z., Wang J., Zhang Y.: The available forms and bioavailability of heavy metals in soil amanded with sewage sludge. Shengtai Xuebao/Acta Ecologica Sinica, 33(7): 2173-2181, 2013.
  • 267. Tong S., von Schirnding Y.E., Prapamontol T.: Environmental lead exposure: A public problem of global dimension. Bulletin of the World Health Organization, 78: 1068-77, 2000.
  • 268. Traczewska T.: Biologiczne metody oceny skażenia środowiska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
  • 269. Tripathi R.M., Raghunath R., Sastry y.N., Krishnamoorthy U.T.M.: Daily intake of heavy metals by infants through milk and milk products. The Science of the Total Environment, 227: 229-235,1999.
  • 270. Tome F.V., Rodriguez M.P.B., Lozano J.C.: Soil-to-plant transfer factors for natural radionuclides and stable elements in a Mediterranean area. J. Environ. Radioact., 65: 161-75, 2003.
  • 271. Turan M., Angm I.: Organic chelate assisted phytoextraction of B, Cd, Mo and Pb from contaminated soils using two agricultural crop species. Acta Agriculturae Scandinavica, Section B – Soil & Plant Science, 54: 221-231, 2004.
  • 272. Turan M., Ersişli S.: Evaluation of phytoremediation potential of Rose species. Asian Journal of Chemistry, 19: 4895-4902, 2007.
  • 273. Van Gestel C.A.M.: Physico-chemical and biological parameters determine metal bioavailability in soils. Science of the Total Environment, 406: 385-395, 2008.
  • 274. Van Nevel L., Mertens J., Oorts K., Verheyen K.: Phytoextraction of metals from soils: how far is from practise? Environmental Pollution, 150: 34-40, 2007.
  • 275. Vázquez Vázquez F.A., Pérez Cid B., Rio Segade S.: Assessment of metal bioavailability in the vineyard soil-grapevine system using different extraction methods. Food Chem., 208: 199-208, 2016.
  • 276. Viard B., Pihan F., Promeyrat S., Pihan J.C.: Integrated assessment of heavy metal (Pb, Za, Cd) highway pollution: Bioaccumulation in soil, Graminaceae and land snails. Chemosphere, 55(10): 1349-59, 2004.
  • 277. Vidovic M., Sadibasic A., Cupic S., Lausevic S.: Cd and Zn in atmospheric deposit, soil, wheat, and milk. Environmental Research, 97: 26-31, 2005.
  • 278. Ure A.M.: Single extraction schemes for soil analysis and related applications. Sci. Total Environ., 178: 3-10.1996.
  • 279. Ure A.M., Quevauviller P., Muntau H., Griepink B.: Speciation of heavy metals in soils and sediments. An account of the improvement and harmonization of extraction techniques undertaken under the auspices of the BCR of the Commission of the European Communities. International. Journal of Environmental Analytical Chemistry, 51: 135-151, 1993.
  • 280. Wacławek W., Moćko A.: Relationships between soil properties and speciation forms of heavy metals. Chem. Inż. Ekol, S. 253-266, 2001.
  • 281. Wang G., Yan X., Zhang F., Zeng C., Gao D.: Traffic-related trace element accumulation in roadside soils and wild grasses in the Qinghai-Tibet Plateau, China. Int. J. Environ. Res. Public Health, 11(1): 456-72, 2014.
  • 282. Wei i Yang: A review of heavy metal contaminations in urban soils, urban road dusts and agricultural soils from China. Microchem. J., 94(2): 99-107, 2010.
  • 283. Wiąckowski S.: Ekologia ogólna. Bydgoszcz, Oficyna Wydawnicza BRANTA, 1998.
  • 284. Wiseman C.L.S., Zereini F.,.Püttmann W.: Trafftc-related trace element fate and uptake by plants cultivated in roadside soils in Toronto, Canada. Science of The Total Environment, 2012; 442C: 86-95. doi: 10. 1016/j.scitoteny.2012.10.051.
  • 285. Wong S.C., Li X.D., Zhang G., Qi S.H., Min Y.S.: Heavy metals in agricultural soils of the Pearl River Delta, South China. Environmental Pollution, 119: 33-44, 2002.
  • 286. Wong J.W.C., Mark N.K.: Heavy metal pollution in children playgrounds in Hong Kong and its health implications. Environmental Technology, 18: 109-15, 1997.
  • 287. WHO, Regional Office for Europe: Air Quality Guidelines for Europe WHO Regional publications, European Series, No 23, 1987.
  • 288. WHO. Elemental mercury and inorganic mercury compounds: Human health aspects. Concise international chemical assessment document 50. World. Health Organization, Geneva
  • 289. Woźny A.: Ołów w komórkach roślinnych: pobieranie, reakcje, odporność. Wyd. Sorus, Poznań 1995.
  • 290. Wu L.H., Luo Y.M., Xing X.R., Christie P.: EDTA-enhanced phytoremediation of heavy metal contaminated soil with Indian mustard and associated potential leaching risk. Agriculture Ecosystems and Environment, 102: 307-318, 2004.
  • 291. Wysocki Cz., Stawicka J.: Trawy na terenach zurbanizowanych. Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland). Copyright by Polish Grassland Society, 8: 227-236, 2005.
  • 292. Wysocki Cz.: Studia nad funkcjonowaniem trawników na obszarach zurbanizowanych. Rozprawy Naukowe i Monografie, Wydawnictwo SGGW, ss. 95, Warszawa 1994.
  • 293. Xu C., Xia B.C., Wu H.N., Lin X.F., Qiu R.L.: Speciation and bioavailability of heavy metals in paddy soil irrigated by acid mine drainage. Huan Jing Ke Xue, 15, 30(3): 900-6, 2009.
  • 294. Yan X., Zhang F., Zeng C., Zhang M., Devkota L.P., Yao T.: Relationship between heavy metal concentrations in soils and grasses of roadside farmland in Nepal. Int. J. Environ. Res. Public Health, 9(9): 3209-26, 2012.
  • 295. Yang S., Zhou D., Yu H., Wei R., Pan B.: Distribution and speciation of metals (Cu, Zn, Cd, and Pb) in agricultural and non-agricultural soils near a stream upriver from the Pearl River, China. Environ Pollut., 177: 64-70,2013.
  • 296. Yetimoğlu E.K., Ercan O., Tosyali K.: Heavy metal contamination in street dusts of Istanbul (Pandik to Levent) E-5 highway. Ann Chim., 97(3-4): 227-35, 2007.
  • 297. Zeng F., Shafaqat Ali, Haitao Zhang, Younan Ouyang, Boyin Qiu, Feibo Wu, Guoping Zhang: The influence of pH and organic matter content in paddy soil on heavy metal availability and their uptake by rice plants. Environmental Pollution, 159: 84-91, 2011.
  • 298. Zgłobicki W, Lata L., Plak A., Reszka M.: Geochemical and statistical approach to evaluate background concentrations of Cd. Cu, Pb and Zn (case study: Eastern Poland), Environmental Earth Sciences, 62(2): 347-355, 2011.
  • 299. Zhang G.: The influence of pH and organic matter content in paddy soil on heavy metal availability and their uptake by rice plants. Environmental Pollution, 159: 84-91,2011.
  • 300. Zhao Keli, Weiwen Zhang, Ling Zhou, Xingmei Liu, Jianming Xu, Panming Huang: Modeling transfer of heavy metals in soil-rice system and their risk assessment in paddy fields. Environ Earth Sci., 59: 519-527, 2009.
  • 301. Zheljazkova V.D., Jeliazkova E.A., Kovaheva N., Dzhurmanski A.: Metal uptake by medicinal plant species grown in soils contaminated by a smelter. Environmental and Experimental Botany, 64: 207-216, 2008.
  • 302. Zhang F., Yan X., Zeng C., Zhang M., Shrestha S., Devkota L.P., Yao T.: Influence of traffic activity on heavy metal concentrations of roadside farmland soil in mountainous areas. Int. J. Environ. Res. Public Health, 9(5): 1715-31, 2012.
  • 303. Zheng S., Zhang T., Zheng X., Yao X., Liu S.: Assessing Transformation of Lead and Cadmium Speciation by Kinetik Approach in Fluvo-aquc Soils of Tianj in Area, China. Fresenius Environmental Bulletin, 20(7A): 1797-1803, 2011.
  • 304. Zimny H., Wysocki Cz., Korzeniewska E.: Haevy metals content in the plant biomass of lawns in city residential districts. In: Chemistry for the Protection of the Environment. Pawłowski et al. (eds), Plenum Press. New York, 42: 197-203, 1991.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-ebb44191-0c45-422d-9c98-69257a7b83d9
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.