Ochrona, obrona i bezpieczeństwo granicy państwowej w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny

• Autorzy: Sójka Wojciech , Gąsiorek Krzysztof

Identyfikatory

DOI

10.34752/2021-d277

Warianty tytułu

EN

Protection, defense and security of the state border in the conditions of an external threat to the state and during war

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przedstawianym artykule autorzy odnieśli się do wprowadzenia metodologicznego problematyki zapewnienia obrony, ochrony i bezpieczeństwa granicy państwowej w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny. Wyjaśniono pojęcie systemu bezpieczeństwa narodowego, podsystemu ochrony granicy państwowej, granicy państwowej oraz zagrożeń tradycyjnych i współczesnych (hybrydowych) godzących w bezpieczeństwo terytorium państwa. Celem głównym badań i dalszych rozważań badawczych autorów w zakresie określenia we wskazanym zakresie ochrony i obrony granicy będzie udzielenie odpowiedzi i otrzymanie nowej wiedzy w aspekcie koordynacji służb państwa wydzielonych do obrony jego terytorium oraz wskazanie nowego modelu zintegrowanych działań o charakterze obronno-ochronnym. Ważnym w opinii autorów jest nie tylko centralizacja zarządzania bezpieczeństwa granicy państwowej, obszaru terytorium państwa w strefie, czy w obszarze przygranicznym. Najistotniejsze w opinii autorów jest przygotowanie służb mundurowych, administracji publicznej do przygotowania obrony granicy państwowej we wszystkich jej 4 domenach: lądowej, morskiej, powietrznej i cyberprzestrzeni. Dlatego też przygotowywany podsystem ochrony granicy państwowej musi być stale już w czasie pokoju dostosowywany do zmieniających się zagrożeń oraz wyzwań występujących w czasie pokoju, kryzysu oraz w czasie wojny.

EN

The authors of this article referred to the methodological introduction to issues of border protection and defence while in condition of external threat to state’s security and during wartime. The concepts of the National Security System, the Border Protection Subsystem, state’s border, as well as both traditional and modern (hybrid) threats to state’s territory has been explained. The main goal of author’s current and future research in the area of state’s border security and protection is to answer questions and gain new knowledge in the aspect of coordination of state’s services tasked with protection of national territory and to indicate a new model of integrated border security and protection operations. In the authors' opinion the most important task ahead is the readiness of the uniformed services and public administration to prepare the protection and defence of the state’s border in all its four domains: land, sea, air and cyberspace, the State’s Border Protection subsystem must be constantly updated to meet the evolving threats and challenges during peacetime as well as during crisis, external threats to state’s security and wartime.

Słowa kluczowe

PL

system ochrony; granica państwowa; ochrona granicy; obrona granicy; bezpieczeństwo granicy; zagrożenie zewnętrzne; strefa nadgraniczna; obszar przygraniczny

EN

protection system; border; border protection; border defence; border security; external threat; border zone; border area

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 4
• Strony: 67--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 58 poz.

Twórcy

autor

Sójka Wojciech

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-6953-2836

autor

Gąsiorek Krzysztof

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-6953-2836

Bibliografia

• Banasik M., Rogozińska A. (red. nauk.), Perspektywy zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego kreowanych przez Federację Rosyjską, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2019.
• Brzeziński M., Odrębność stanu wojennego od pozostałych stanów nadzwyczajnych, „Studia Politologiczne” 2018, vol. 49.
• Czuryk M., Dunaj K., Karpiuk M., Prokop K., Bezpieczeństwo państwa. Zagadnienia prawne i administracyjne, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2016.
• Dominiczak H., Dzieje kresów i Granicy państwa polskiego na wschodzie od czasów najdawniejszych do 1945 roku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2018.
• Dominiczak H., Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1997.
• Elak L. (red. nauk.), Bezpieczeństwo wschodniej granicy, ASzWoj, Warszawa 2019.
• Elak L. (red. nauk.), Ochrona granicy państwowej. Wybrane aspekty, ASzWoj, Warszawa 2017.
• Gąsiorek K., Skwarek Z., Siły Zbrojne w przeciwdziałaniu i likwidacji zagrożeń bezpieczeństwa publicznego. I Etap badań, AON Warszawa 2009.
• Grenda B., Środowisko bezpieczeństwa europejskiego w świetle zagrożeń militarnych ze strony Rosji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2019.
• Jurga T., Obrona Polski 1939, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1990.
• Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, AON, Warszawa 2011.
• Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe teoria i praktyka, TWO, Warszawa 2020.
• Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe. Podstawowe kategorie, dylematy pojęciowe i próba systematyzacji, Zeszyt Problemowy TWO, nr 1(61) 2010, Warszawa 2010.
• Kitler W., Organizacja bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Aspekty ustrojowe, prawno-administracyjne i systemowe, Adam Marszałek, Toruń 2018.
• Kurzępa E., Stany nadzwyczajne w polskim porządku prawnym, Poltext, Warszawa 2017.
• Laskowski M., (red. nauk.), Straż Graniczna RP w systemie ochrony granicy państwowej, ASzWoj, Warszawa 2020.
• Lisiecki M., Obrona i ochrona granicy państwowej Polski jako element bezpieczeństwa państwa, Studia i materiały nr 60, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1993.
• Lubiewski P., Nielegalna imigracja przeciwdziałanie. Aspekty instytucjonalne i prawne, cz.2., WSPol, Szczytno 2018.
• Lubiewski P., Nielegalna imigracja. Zagrożenia bezpieczeństwa, cz.1., WSPol, Szczytno 2016.
• Madej M., Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.
• Majewski P.M., Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2019.
• Markiewicz S., (red. nauk.) Scenariusz przebiegu konfliktu hybrydowego, ASzWoj, Warszawa 2019.
• Misiuk A., Instytucjonalny system bezpieczeństwa wewnętrznego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
• Mróz Barbara, System ochrony granicy państwowej wobec współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa państwa, „Jorunal of Modern Science" 2016, t. 2/29.
• Niedzielski D., Zagrożenia hybrydowe. Podstawowe informacje i zdolności Sił Zbrojnych RP, „Kwartalnik Bellona” 2016, nr2.
• Ochał A., Tarcza II Rzeczypospolitej. Korpusu Ochrony Pogranicza 1924-1939, IPN, Warszawa 2018.
• Pacek B., Grochocka J.A. (red. nauk.), Wojna hybrydowa na Ukrainie. Wnioski i rekomendacje dla Europy i świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Piotrków Trybunalski 2017.
• Pawłowski J., Zdrodowski B., Kuliczkowski M., (red. nauk.), Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2020.
• Prochowicz J., Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2003.
• Reczkowski R., Operacja krymska – rosyjska koncepcja wojny hybrydowej, „Wojny i konflikty zbrojne po 1945 roku”, zbiór studiów (red. nauk.) M. Giętkowski i Ł. Nadolski, t. I, Muzeum Wojsk Lądowych, Bydgoszcz 2015.
• Rokiciński K., Zagrożenia asymetryczne w regionie bałtyckim, BEL Studio, Warszawa 2006.
• Rutkowski C., Bezpieczeństwo wewnętrzne. Tożsamość-kierowanie-zarządzanie, WSZiP, Warszawa 2010.
• Sobczyński M., Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
• Sobolewski G., Majchrzak D. (red. nauk.), Wybrane zagadnienia zarządzania kryzysowego, AON, Warszawa 2012.
• Sójka W., Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego i ich scenariusze dla Polski w XXI wieku, ASzWoj, Warszawa 2020.
• Stańczyk J., Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, ISP PAN, Warszawa 1996.
• Wawrzusiszyn A., Wybrane problemy transgranicznego bezpieczeństwa Polski, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2012.
• Wiśniewski B., Jakubczak R., (red. nauk.), System ochrony granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. Stan obecny i prognozy na przyszłość, Wyższa Szkoła Policji, Szczytno 2015.
• Wojtaszczyk K., Materska-Sosnowska A. (red. nauk.), Bezpieczeństwo państwa. Wybrane problemy, Wydawnictwo ASPRA-JR, Warszawa 2009
• Zieliński E., Nauka o państwie i polityce, Wydawnictwo Hipsa, Warszawa 1999.
• Zięba R., Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2007.
• ŹRÓDŁA
• SOURCES
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78 poz. 483 z późn. zm.
• Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2020.
• Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2014.
• Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022,Warszawa 2013.
• Ustawa z dnia 21 XI 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2021 poz. 372.
• Ustawa z dnia 12 X 1990 r. o ochronie granicy państwowej, t.j. Dz.U. z 2019 poz. 1776 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 12 X 1990 r. o Straży Granicznej, t.j. Dz.U. z 2020 poz. 305 z późn. zm
• Ustawa z dnia 12 XII 2013 r. o cudzoziemcach, t.j. Dz.U. z 2020 poz. 35z późn. zm.
• Ustawa z dnia 14 VII 2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli UE i członków ich rodzin, t.j. Dz.U. z 2019 poz. 293z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 IV 1990 r. o Policji, t.j. Dz.U. z 2020 poz. 360 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 18 IV 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1897.
• Ustawa z dnia 21 VI 2002 r. o stanie wyjątkowym, t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1928.
• Ustawa z dnia 29 VIII 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2017 poz. 1932.
• Ustawa z dnia 24 V 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, t.j. Dz.U. z 2019 poz. 2418.
• Ustawa o działaniach antyterrorystycznych, t.j. Dz.U. z 2019 poz. 796 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 III 2021 r. w sprawie utworzenia oddziałów Straży Granicznej, Dz.U. nr 69 poz. 370.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 8 IX 2005 r. w sprawie czynności obserwowania i rejestrowania zdarzeń na drogach oraz w innych miejscach publicznych, Dz.U. nr 187 poz. 1575.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).