Szacowanie potrzeb deszczowania terenów zieleni w zróżnicowanej przestrzeni urbanistycznej

• Autorzy: Rolbiecki Stanisław , Rolbiecki Roman , Kuśmierek-Tomaszewska Renata , Żarski Jacek , Łangowski Ariel

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2023.010

Warianty tytułu

EN

Estimating the needs for sprinkler irrigation of green areas in diverse urban planning spaces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie różnic potrzeb deszczowania trawnika wynikających z niejednorodności topograficznej miasta Bydgoszczy i zróżnicowanych pod względem zagospodarowania terenów zamiejskich. Pomiary meteorologiczne prowadzono w okresie od maja do września na terenach zróżnicowanych pod względem stopnia urbanizacji i formy pokrycia terenu: centrum dużego miasta, peryferia miejskie i obszar użytkowany rolniczo. Na podstawie wielkości obliczonych potrzeb wodnych trawnika określono zakres deficytów opadów w okresie wegetacji roślin. Stwierdzono, że sumy opadów sezonowych w porównywanych lokalizacjach kształtowały się na podobnym poziomie, jednakże zaobserwowano dużą zmienność czasową tego wskaźnika w poszczególnych sezonach. Pod względem warunków ewaporometrycznych zaobserwowano wyraźne różnice pomiędzy analizowanymi lokalizacjami. Średnio, największe sumy ewapotranspiracji wskaźnikowej wyznaczono dla centrum miasta, co jest efektem powstającego na tym obszarze zjawiska „miejskiej wyspy ciepła”. Natomiast najmniejsze straty wody na skutek ewapotranspiracji wystąpiły na terenach wiejskich. Wyniki przeprowadzonej analizy pozwoliły stwierdzić, że potrzeby deszczowania trawnika cechowała zarówno zmienność czasowa jak i przestrzenna. Zdecydowanie największe potrzeby deszczowania wystąpiły w warunkach miejskich, mniejsze na terenach wiejskich użytkowanych rolniczo, a najmniejsze na obrzeżach Bydgoszczy.

EN

The study aimed to determine the differences in lawn irrigation needs resulting from the topographical heterogeneity of the city of Bydgoszcz and surrounding areas. To gather the data, meteorological measurements were carried out in the period from May to September 2012-2014, in areas diversified in terms of the degree of urbanization and land cover: the center of a large city, urban peripheries and rural area. Based on the calculated water needs of the lawn, the range of rainfall deficits during the lawn growing period was determined. It was found that seasonal rainfall totals in the compared locations were at a similar level, but a large temporal variability of this indicator was observed in individual seasons. In terms of evapotranspiration, clear differences were noted between the analysed locations. On average, the highest amounts of potential evapotranspiration were found in the city center, which may be the result of the urban heat island phenomenon forming over this area. However, the lowest water loss due to evapotranspiration took place in the rural area. As a result of these, the analysis showed that the lawn's irrigation needs were characterized by both temporal and spatial variability. By far the greatest irrigation needs occurred in urban space, lower in rural areas, while the lowest on the outskirts of the city, in the Fordon district.

Słowa kluczowe

PL

ewapotranspiracja; opady atmosferyczne; nawadnianie; tereny zieleni; miejska wyspa ciepła

EN

evapotranspiration; atmospheric precipitation; irrigation; green areas; urban heat island

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2023
• Tom: nr I/1
• Strony: 187--204
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rolbiecki Stanisław

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich, Pracownia Melioracji i Agrometeorologii, Al..Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-1433-2212

autor

Rolbiecki Roman

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich, Pracownia Melioracji i Agrometeorologii, Al. Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0001-6230-4227

autor

Kuśmierek-Tomaszewska Renata

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich, Pracownia Melioracji i Agrometeorologii, Al. Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-2333-376X

autor

Żarski Jacek

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich, Pracownia Melioracji i Agrometeorologii, Al..Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-5098-4242

autor

Łangowski Ariel

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich, Pracownia Melioracji i Agrometeorologii, Al..Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-3459-8990

Bibliografia

• 1. Allen, R.G., L.S. Pereira, D. Raes, and M. Smith. (1998). Crop evapotranspiration: guidelines for computing crop water requirements. Irrig. Drain. Paper, 56, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy, 300(9): D05109.
• 2. Allen, R. G., Walter, I. A., Elliot, R. L., Howell, T.A., Itenfisu, D., Jensen, M. E., Snyder, R. (2005). The ASCE standardized reference evapotranspiration equation. W: Standardization of Reference Evapotranspiration Task Committee Final Report, Environmental and Water Resources Institute (EWRI) of the American Society of Civil Engineers, American Society of Civil Engineers (ASCE), Reston, s. 213.
• 3. Alexandris S., Stricevic R., Petkovic S. (2008). Comparative analysis of reference evapotranspiration from the surface of rainfed grass in central Serbia, calculated by six empirical methods against the Penman-Monteith formula. Europ. Water, 21 (22), 17-28.
• 4. Błażejczyk K., (1992). Wpływ urbanizacji na lokalne warunki bioklimatyczne. Zesz. IGiPZ PAN 6: 15-27.
• 5. Błażejczyk, K. (2002). Znaczenie czynników cyrkulacyjnych i lokalnych w kształtowaniu klimatu i bioklimatu aglomeracji warszawskiej. Dok. Geogr., 26, Wyd. IGiPZ PAN,pp. 160.
• 6. Dudek S., Kuśmierek-Tomaszewska R., Żarski J. (2014). Ocena warunków termicznych w centrum Bydgoszczy na tle dzielnicy peryferyjnej Fordon i terenu zamiejskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, II/3, 731-742.
• 7. Fortuniak, K. (2003). Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 233.
• 8. Hargreaves, G., Allen, R. (2003). History and Evaluation of Hargreaves Evapotranspiration Equation. J. Irrig. Drain Eng., 10.1061/(ASCE)0733-9437(2003)129:1(53), 53-63.
• 9. Kędziora, A. (1995). Prognoza zmian klimatycznych. W: Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka w Polsce na początku XXI wieku. Praca zb. pod red. S. Kozłowski. PAN, Kom. Nauk. Człowiek i środow. 10, 97-132.
• 10. Kuchcik, M., Baranowski, J. (2011). Różnice termiczne między osiedlami mieszkaniowymi o różnym udziale powierzchni czynnej biologicznie. Pr. Stud. Geogr., 47, 365-372.
• 11. Kunz M., Uscka-Kowalkowska J., Przybylak R., Kejna M., Araźny A, Maszewski R., (2012). Zróżnicowanie klimatów lokalnych Torunia - założenia projektu i wstępne wyniki badań. Roczn. Geomat., X, 3 (53), 85-96.
• 12. Kuśmierek-Tomaszewska R., Żarski J., Dudek S. (2015). Wpływ rodzaju pokrycia podłoża na przestrzenne zróżnicowanie stresu cieplnego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, IV(1), 921-933.
• 13. Łabędzki L., Bąk B., Kanecka-Geszke E. (2012). Wielkość i zmienność ewapotranspiracji wskaźnikowej według Penmana-Monteitha w okresie wegetacyjnym w latach 1970–2004 w wybranych rejonach Polski. Woda-Środ.-Obsz. Wiejskie,12, 2(38), 159-170.
• 14. Nidzgorska-Lencewicz, J., Mąkosza, A. (2016). Specyficzne cechy klimatu miasta w aspekcie zdrowia człowieka. Kosmos, 65(4), 637-645.
• 15. Nowosad M., (2011). Wpływ zagospodarowania terenu na klimat lokalny, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów górskich. Rocz. Bieszcz., 19, 261-272.
• 16. Monteith, J. L. (1965). Evaporation and Environment. In: The state and movement of water in living organism. 19th Symp. Soc. Exptl. Biol. P. 205-234.
• 17. Owczarek, M. (2012). Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania odczucia gorąca latem w Polsce według temperatury odczuwanej fizjologicznie (PST), 1951– 2008. Przegl. Geogr., 84(3), 387-397.
• 18. Penman, H. L. (1948). Natural evaporation from open water, bare soil and grass. Proceedings of the Royal Society of London. Series A, Math. Physic. Sci., 193, 1032,120-145.
• 19. Stopa-Boryczka, M., Boryczka, J., Wawer J. (2011). Wpływ zabudowy i zieleni osiedlowej na zróżnicowanie klimatu lokalnego w Warszawie. Pr. Stud. Geogr., 47, 373-381.
• 20. Żarnowiecki G., (2002). Zróżnicowanie bioklimatu Kielc w sezonie letnim. Reg. Monit. Środ. Przyrodn., 3, 109-116.