Morfologia i budowa geologiczna rynny jeziora Jasień

• Autorzy: Petelski K.

Warianty tytułu

EN

Geomorphology and geological structure of the Jasień furrow valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rynna jeziora Jasień to największa rynna polodowcowa wschodniej części lobu bytowskiego fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia. Geologiczne prace badawcze wykonywane na tym obszarze na potrzeby realizacji arkusza Pomysk Wielki Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 doprowadziły do rozpoznania skomplikowanej budowy podłoża osadów czwartorzędowych. Wmiejscu współczesnej rynny jeziora Jasień od zlodowacenia sanu poprzez kolejne zlodowacenia istniała rynna lodowcowa. Krawędzie ograniczające to kopalne obniżenie były reprodukowane w morfologii terenu w czasie zlodowaceń środkowopolskich i zlodowacenia wisły.Ważną rolę w historii geologicznej Pomorza odegrał obszar wyniesionego do ponad 100mn.p.m. stropu utworów neogenu, znajdujący się obecnie pod obszarem bawernickiej wysoczyzny polodowcowej, której powierzchnia przekracza rzędną 200 m n.p.m. Przebiegał tędy lododział pomiędzy lobem Odry i lobem Wisły fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia.

EN

Research carried out within the framework of the Detailed Geological Map of Poland 1:50,000 project, Pomysk Wielki sheet, has allowed to recognize the geological structure of the eastern part of the Bytów ice lobe. The lobe existed during the Pomorze phase of the last glacial period. In order to further our understanding of the older geology it is necessary to put a few deep boreholes in the provisionally mapped buried valleys, so that the pre-Quaternary deposits can be reached. Hopefully, this would also allow to recognize sediments older than the Great Interglacial. Application of geophysical prospecting, and high-resolution seismic reflection in particular, is recommended to address the issue of tectonic control on the sub-Quaternary relief. In this way, dislocation zones in the sub-Quaternary bedrock might be detected and their possible influence on the geometry of the top surface of pre-Quaternary strata assessed.

Słowa kluczowe

PL

rynna subglacjalna; jezioro Jasień

EN

subglacial channel; Jasień Lake

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 7
• Strony: 138--142
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., rys.

Twórcy

autor

Petelski K.

• Akademia Pomorska w Słupsku, Zakład Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu, ul. Partyzantów 27, 76-200 Słupsk

Bibliografia

• Bażyński J., Doktór S., Graniczny M. 1984. Mapa fotogeologiczna Polski. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Petelski K. 1996. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Pomysk Wielki. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Petelski K. 2004. Rzeźba stropu osadów trzeciorzędowych i jej wpływ na budowę geologiczną serii osadów czwartorzędowych na Pojezierzu Kaszubskim. [W:] Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych, 4, Poznań, s. 341–350.
• Petelski K., Florek W. 2004. Morfogeneza rynny jeziora Jasień w kenozoiku. [W:] Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych 4, Poznań, s. 351–361.