Badanie właściwości fizykochemicznych i fitotoksyczności wybranego odpadu wydobywczegow a spekcie obiegu zamkniętego

• Autorzy: Czop Monika , Kościelna Amanda , Żydek Karolina

Identyfikatory

DOI

10.24425/znigsme.2019.130170

Warianty tytułu

EN

Testing physicochemical properties and fitotoxicity of selected extractive waste in light of a Circular Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Odpady wydobywcze są to uboczne produkty powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej czy chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin. W 2017 roku odpady z grupy 01 stanowiły 60% odpadów wytwarzanych w Polsce ogółem. Według danych statystycznych około 92% odpadów powstających podczas eksploatacji oraz przeróbki węgla kamiennego jest wykorzystywana gospodarczo, z czego zaledwie 30% wykorzystywane jest przemysłowo, a prawie 70% do robót odtworzeniowych i rekultywacyjnych terenów zdegradowanych. Obecny trend w Unii Europejskiej mówi o przejściu z gospodarki linearnej do obiegu zamkniętego. Cel to zachować wartość dodaną zasobów w obrębie gospodarki między innymi poprzez ich ponowne wykorzystanie w sposób produktywny, eliminując tym samym odpady. Jedną z gałęzi przemysłowych, w której można zrealizować założenia Circular Economy jest górnictwo. Odpady wydobywcze mogą stanowić jedno ze źródeł minerałów antropologicznych, ponieważ są zaliczane do kruszyw alternatywnych. Uważa się, że złoża minerałów antropogenicznych stanowią zasób wartościowych surowców, gwarantujących wysoką jakość wytworzonych na ich bazie produktów. W artykule przedstawiono wyniki badań parametrów fizykochemicznych, wymywalność zanieczyszczeń oraz testu fitotoksyczność przeprowadzonych na wybranym odpadzie wydobywczym w kontekście zamknięcia obiegu.

EN

Mining wastes are by-products generated during search, excavation and processing, both physical and chemical, of ores and other minerals. In 2017, wastes from group 01 constituted 60% of total wastes produced in Poland. According to the statistical data, approximately 92% of the waste generated during the excavation and processing of hard coal is economically reused. 30% of this waste used in industry and nearly 70% is used for the reclamation of the degraded industrial areas. At present, there is atendency in the European Union to shift from alinear economy to the Circular Economy. The goal is to maintain economical value of the resources, among others, by their reuse in aproductive way, which at the same time eliminates waste. One of the industrial branch where the ideals of a Circular Economy can be implemented is the mining industry. Mining wastes may form one of the sources of anthropogenic minerals, as they belong to alternative aggregates. Deposits of anthropogenic minerals are considered sources of valuable raw materials which guarantee that the products made on their basis will be of high quality. The article presents the results of physico-chemical tests, theleachability of contaminations and phytotoxicity tests carried out on the basis of the selected mining waste in light of a Circular Economy.

Słowa kluczowe

PL

odpad wydobywczy; górnictwo; wykorzystanie; obieg zamknięty

EN

extractive waste; waste management; physicochemical examinations; circular economy

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 109
• Strony: 17--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Czop Monika

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Kościelna Amanda

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Żydek Karolina

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• 1. Biały, W. red. 2011. Górnictwo węgla kamiennego – wybrane problemy funkcjonowania. Gliwice: Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego, s.103–106.
• 2. Biegańska, J., red. 2008. Metody analizy w gospodarce odpadami. Zbiór instrukcji do ćwiczeń laboratoryjnych. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• 3. BN-796048-02-06. Oznaczanie gęstości nasypowej.
• 4. Council Decision of 19 December 2002 establishing criteria and procedures for the acceptance of waste at landfills pursuant to Article 16 of and Annex II to Directive 1999/31/EC.
• 5. CUPRUM 2017a. [Online] http://geoportal.pgi.gov.pl/geosam/odpady_wydobywcze, Państwowy Instytut Geologiczny [Dostęp: 3.07.2017].
• 6. CUPRUM 2017b. [Online] http://www.czasopismo.cuprum.wroc.pl/upfiles/journal-articles-files/Cuprum_3–2011_ Wykorzystanie_odpadow_Kudelko-Nitek_Str_51-64.pdf, CUPRUM Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud [Dostęp: 3.07.2017].
• 7. Dz.U. 2008 nr 119 poz. 765 – Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2008r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu.
• 8. Dz.U. 2008 Nr 138 poz. 865 – Ustawa z dnia 10 lipca 2008r. o odpadach wydobywczych.
• 9. Dz.U. 2013 poz. 523 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów.
• 10. Dz.U. 2014 poz. 1800 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
• 11. Dz.U. 2014 poz. 1923 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów.
• 12. Dz.U. 2015 poz. 1277 – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 16 lipca 2015 r. w sprawie dopuszczania odpadów do składowania na składowiskach.
• 13. Góralczyk, S. red. 2011. Gospodarka surowcami odpadowymi z węgla kamiennego. Warszawa: Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego.
• 14. Jarosiński, A. i Kulczycka, J. 2018. Ocena możliwości pozyskiwania niektórych surowców krytycznych w Polsce w związku z realizacją koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym. Inżynieria Mineralna 19(1), s. 315–324.
• 15. Kotarska, I. i Mizera, B. 2019. Odpady wydobywcze w gospodarce obiegu zamkniętego. Przegląd Górniczy 75(2), s. 67–71.
• 16. M.P. 2016 poz. 784 – Uchwała nr 88 Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2016r. w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2022.
• 17. Ochrona środowiska 2018, Główny Urząd Statystyczny.
• 18. OECD. 2006. Guideline for the testing of chemicals: Proposal for a new Guideline 227. Terrestrial Plant Test: Vegetative Vigour Test. [Online] http://www.biotecnologiebt.it/pdf_our_services/OECD227.pdf.
• 19. Palarski i in. 2012 – Palarski, J., Plewa, F. i Mysłek, Z. 2012. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów w górnictwie podziemnym. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• 20. PN-EN 12457-2:2006 – Characterization of waste – leaching – compliance test for leaching of granular waste materials and sludges. Part 2: one stage batch test at a liquid to solid ratio of 10 l/kg for materials with particle size below 4 mm (without or with size reduction).
• 21. PN-EN ISO 11269-1:2013-06 – Jakość gleby. Oznaczanie wpływu zanieczyszczeń na florę glebową. Część I: Metoda pomiaru hamowania wzrostu korzeni.
• 22. PN-ISO 9297:1994P – Jakość wody. Oznaczanie chlorków. Metoda miareczkowania azotanem srebra w obecności chromianu jako wskaźnika (Metoda Mohra).
• 23. PN-Z-15011-3:2001 – Kompost z odpadów komunalnych. Oznaczanie: pH, zawartości substancji organicznej, węgla organicznego, azotu, fosforu i potasu.
• 24. Szczygielski, T. red. 2015. Minerały antropogeniczne a gospodarka o obiegu zamkniętym. Instytut Badań Stosowanych. Politechnika Warszawska.
• 25. Uzunow, E. 2014. Surowce odpadowe jako alternatywa wobec kruszyw naturalnych [W:] Lerch D. red. Kruszywa [Online] nr 4, s. 36–39, Katowice.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).