Układy przestrzenne przemysłowych obiektów pokopalnianych z lat 60-70. XX w. na przykładzie ZGH Bolesław, województwo małopolskie

• Autorzy: Stankiewicz Barbara , Sąsiadek Zbigniew

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0015.8739

Warianty tytułu

EN

Spatial systems of industrial mine buildings during the 60's-70's. XX w. on the example of ZGH Bolesław, Małopolskie Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje problem zasadności ochrony układów przestrzennych i obiektów zakładów przemysłowych wybudowanych w latach 60-70. XX wieku, które współcześnie zaprzestały produkcji. Przykładem są częściowo nieczynne zakłady ZGH „Bolesław”, które charakteryzują się szczególnymi cechami zagospodarowania przestrzennego, właściwymi dla okresu ich powstania. Wnioski dotyczą zastosowania ustawowych możliwości oceny wartości układów przestrzennych i obiektów budowlanych tych zakładów.

EN

The article presents the problem of the legitimacy of the protection of spatial systems and objects of industrial plants built in the 60-70s. 20th century when production was stopped. An example is the partially closed ZGH "Bolesław" plants, which are characterized by specific spatial development features, appropriate for the period of their construction. The conclusions concern the use of the statutory possibilities of assessing the value of spatial systems and building structures of these objects.

Słowa kluczowe

PL

ochrona zabytków; zabytek techniki; obiekt pokopalniany; układ przestrzenny; wieża szybowa; budynek nadszybia; ZGH Bolesław

EN

monument protection; technical monument; post-mining building; spatial system; shaft tower; headroom building; ZGH Bolesław

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2022
• Tom: R.26, nr 7
• Strony: 30--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., il.

Twórcy

autor

Stankiewicz Barbara

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-5421-9978

autor

Sąsiadek Zbigniew

• Politechnika Śląska, Wydział Architektury

• https://orcid.org/0000-0003-0238-1647

Bibliografia

• [1] Andrzej Karpiński, Stanisław Paradysz, Paweł Soroka, Wiesław Żółtkowski, 2015, Od uprzemysłowienia w PRL do deindustrializacji kraju: losy zakładów przemysłowych po 1945 roku, E-Book, Wydawnictwo MUZA S.A., Warszawa.
• [2] Andrzej Karpiński, Stanisław Paradysz, Paweł Soroka, Wiesław Żółtkowski, 2013, Jak powstawały i jak upadały zakłady przemysłowe w Polsce. Losy po 1989 roku zakładów zbudowanych w PRL-u, E-Book, MUZA S.A., Warszawa.
• [3] Raport Polskiego Lobby Przemysłowego im. E. Kwiatkowskiego, 2012, Straty w potencjale polskiego przemysłu i jego ułomna transformacja po 1989 roku. Wizja nowoczesnej reindustrializacji Polski, http://www2.plp.info.pl/wp-content/uploads/2012/12/Raport-o-przemysle.pdf [dostęp: 9.05.2022].
• [4] Andrzej Karpiński, Stanisław Paradysz, Paweł Soroka, Wiesław Żółtkowski, 2013, Jak powstawały i upadały zakłady przemysłowe w Polsce, E-Book, Muza S.A., Warszawa.
• [5] Adam Miernik, 2016, Polityka przemysłowa i przemysł w Polsce w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i III RP, „Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne” nr 4, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu, Radom.
• [6] Tadeusz Kowalik, Paweł Kozłowski, Andrzej Karpiński, Kazimierz Łaski, Stanisław Paradysz, 2011, Dwudziestolecie polskich przemian. Konserwatywna modernizacja, INE PAN, Warszawa.
• [7] Zbigniew Zioło, Tomasz Rachwał (red.), 2008, Procesy transformacji przemysłowych układów przestrzennych na tle zmieniającego się otoczenia, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego nr 10, Warszawa-Kraków.
• [8] Zbigniew Zioło, Tomasz Rachwał (red.), 2009, Problemy kształtowania się przestrzennych struktur przemysłowych i ich otoczenia, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego nr 14, Warszawa-Kraków.
• [9] Nina Juzwa (red.), 2010, Architektura i urbanistyka współczesnego przemysłu, Wydział Architektury Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [10] Łukasz Pancewicz, 2012, Znaczenie przedsięwzięć urbanistycznych o dużej skali jako narzędzia kształtowania polityki rozwojowej miast oraz możliwości jego zastosowania w Polsce [praca doktorska], Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
• [11] Raport 2018. Górnictwo rud cynku i ołowiu w Polsce, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, Kraków 2019.
• [12] Opis KWK Sośnica na stronie Polskiej Grupy Górniczej. https://web.archive.org/web/20161226054724/http://www.pgg.pl/o-firmie/oddzialy/sk1 [dostęp: 9.05.2022].
• [13] Janusz Lubszczyk, 2013, Od Rybnickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego do Jastrzębskiej Spółki Węglowej, „Biuletyn Galerii Historii Miasta” nr 4 (30), Rybnik.
• [14] Piotr Gajdziński, 2013, Gierek. Człowiek z węgla, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• [15] Zasoby Geoportalu Województwa Śląskiego ORSiP [dostęp: 1.11.2021].
• [16] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003 Nr 162 poz. 1568.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).