Znaczenie potencjału energetycznego osadów ściekowych w aspekcie gospodarki o obiegu zamkniętym – przykład oczyszczalni w Gdańsku

• Autorzy: Ostojski A. , Swinarski M.

Warianty tytułu

EN

Importance of Energy Potential of Sewage Sludge in Terms of Closed Circuit Management – the "Wschód" WWTP Case Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono ciepło spalania, wartość opałową oraz skład pierwiastkowy osadów ściekowych na kolejnych etapach przeróbki w oczyszczalni ścieków "Wschód" w Gdańsku. Osad ściekowy jest cennym źródłem energii. Średnia wartość ciepła spalania (HHV) osadów ściekowych w oczyszczalni ścieków w Gdańsku wynosi 14-15 MJ/kg dla osadów przefermentowanych i 17,5 MJ/kg dla osadów przed fermentacją. Niestety wysoka ich wilgotność, obniża wartość opałową i utrudnia skuteczne odzyskiwanie energii z osadów. Pomimo około 70% wilgotności, osady są spalane w złożu fluidalnym w instalacji ITPO w oczyszczalni. Termiczna utylizacja przebiega w temperaturze 850-870° odbywa się autotermicznie. Gospodarka osadowa, obejmująca fermentację w ZKF wraz z produkcją biogazu i wykorzystanie metanu w systemie produkcji energii elektrycznej i ciepła, suszenie, spalanie w piecu fluidalnym i ostatecznie, odzyskiwanie ciepła z gazów spalinowych, generuje dodatni bilans energetyczny. Stwarza to możliwość wykorzystania energii elektrycznej oraz cieplnej w procesach oczyszczania ścieków i pełnego zamknięcia bilansu produkowanej i zużywanej energii w całej oczyszczalni. W oczyszczalni ścieków "Wschód" w Gdańsku obieg energetyczny nie jest jeszcze zamknięty. Konieczne jest intensyfikacja produkcji energii elektrycznej lub/i zmniejszenie jej zużycia w procesach oczyszczania ścieków. Najwięcej energii pozyskiwane jest z elektrowni biogazowej. Wartość opałowa biogazu z osadów w Gdańsku wynosi 21,34 MJ/Nm³. Pozwala to uznać osady ściekowe za bardzo wydajne źródło energii. Ilość wytworzonej energii cieplnej (SPE i ITPO) jest znacznie wyższa niż potrzeby oczyszczalni. Produkcja energii elektrycznej netto w systemie SPE, po odjęciu energii zużytej przez instalację ITPO, zapewnia około 68% całkowitego zużycia energii w oczyszczalni ścieków. Instalacja termicznej konwersji osadów ściekowych, która działa w Gdańsku, spełnia wymagania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego (IPPC DYREKTYWA 2008/1/WE) o zintegrowanym zapobieganiu zanieczyszczeniom i ich kontroli. Monospalarnia pozwala na wykorzystanie całej ilości wytworzonego osadu. Pomimo dużej zawartości wody w osadzie, co zmniejsza jego potencjał energetyczny, proces spalania nie wymaga dodatkowego paliwa (poza fazą rozruchu lub stanem utrzymywania gotowości). Obecnie nie ma alternatywy dla termicznego wykorzystania osadów ściekowych, zwłaszcza w dużych oczyszczalniach ścieków. Problem ostatecznego usuwania popiołów paleniskowych pozostaje jednak nierozwiązany. Jest to ważna kwestia w kontekście postulatu zarządzania zamkniętym cyklem, przyjętego w 2015 roku.

EN

In the article the higher heating values (HHV), lower heating values (LHV) and elemental composition of sewage sludge at subsequent stages of processing in wastewater treatment plant (WWTP) “Wschód” in Gdańsk are presented. Sewage sludge is a valuable source of energy. The average value of the HHV of sewage sludge in the sewage treatment plant in Gdańsk is 14-15 MJ/kg for digested sludge and 17.5 MJ/kg for non-fermented sludge. However, high humidity, which reduces their heating value, hinders effective energy recovery from the sludge. Despite the high humidity (about 70%), the sediments are successfully burned in the fluidized bed in the sewage thermal treatment plants (ITPO). Burning at 850-870º takes place autothermally. Adequate processing, consisting of biogas production and methane utilization within Electricity and Heat production system, drying, combustion in a fluidized furnace and, finally, heat recovery from the exhaust gases, creates an opportunity of achieving full balance of energy produced and consumed. In WWTP “Wschód” in Gdańsk the energy balance is incomplete yet. It is necessary to supplement the electric energy or/and to decrease energy consumption in sewage treatment processes. The largest energy contribution is obtained from the biogas power plant and thanks to the biogas generated from sediments, it is possible to recognize them as a very efficient source of energy. The calorific value of this fuel in Gdansk is 21.34 MJ/Nm³. The amount of thermal energy produced (SPE and ITPO) is much higher than the needs of the treatment plant. The net electricity production in the SPE system, after deducting the energy consumed by the ITPO installation, accounts for about 68% of the total energy consumption at the sewage treatment plant. The installation of thermal conversion of sewage sludge which is working in Gdańsk meets the objectives of European Parliament Directive (IPPC DIRECTIVE 2008/1/EC) regarding integrated prevention and pollution control. The mono-combustion plant allows for utilization of the total amount of produced sludge. Despite of high water content in the sludge, which decreases its energetic potential, the combustion process does not require additional fuel (apart from the start-up phase or stanby conditions). At present there is no alternative for thermal sewage sludge utilization, especially at large WWTPs. However, the problem of final disposal of combustion ashes remains unsolved. This is an important issue in the context of the postulate of closed cycle management that was accepted in 2015.

Słowa kluczowe

PL

osady ściekowe; biogaz; energia cieplna; energia elektryczna; skład pierwiastkowy; ciepło spalania; wartość opałowa

EN

sewage sludge; biogas; heat; electricity; elemental composition; higher heating value; HHV; lover heating value; LHV

• Wydawca: Politechnika Koszalińska
• Czasopismo: Rocznik Ochrona Środowiska
• Rocznik: 2018
• Tom: Tom 20, cz. 2
• Strony: 1252--1268
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Ostojski A.

• Politechnika Gdańska

autor

Swinarski M.

• Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o.

Bibliografia

• 1. Bień, J. (2007). Osady ściekowe. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
• 2. Dąbrowska, L. (2015). Wpływ sposobu prowadzenia fermentacji osadów ściekowych na produkcję biogazu. Rocznik Ochrony Środowiska, 17, 943-957
• 3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 29.1.2008.
• 4. Czechowska-Kosacka, A. (2013). Sewage Sludge as a Source of Renewable Energy. Rocznik Ochrona Środowiska, 13, 314-323.
• 5. Grabowski, Z., Oleszkiewicz, J. (1998). Spalanie osadów. Materiały Międzynarodowego Seminarium Szkoleniowego „Podstawy oraz praktyka przeróbki i zagospodarowania osadów"; wyd. LEM, Kraków.
• 6. Han-min Xiao, Xiao-qian, Ma, Zhi-yi, Lai (2009). Isoconversional kinetic analysis of co-combustion of sewage sludge with straw and coal. Applied Energy, 86(2009), 1741-1745.
• 7. Houdkova L, Boran J., Uciekaj V., Elsaser T., Stehlik P. (2008). Thermal processing of sewage sludge - II. Thermal Engineering, 28, 2083-2088.
• 8. Obarska-Pempkowiak, H., Kołecka, K., Gajewska, M., Wojciechowska, E, Ostojski, A. (2015). Zrównoważone gospodarowanie ściekami na przykładzie obszarów wiejskich. Rocznik Ochrony Środowiska, 17, 585-602
• 9. Ostojski A., Gajewska M. (2014). Możliwości energetycznego wykorzystania osadów ściekowych jako paliwa. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 17, 515-525.
• 10. PN-81 G-04513. 1981. Paliwa stałe. Oznaczanie ciepła spalania i obliczanie wartości opałowej.
• 11. PN-G-04571. 1998. Paliwa stałe. Oznaczanie węgla, wodoru i azotu automatycznymi analizatorami. Metoda makro.
• 12. Schubering A. (1992). Kompleksowe rozwiązanie problemu odwadniania szlamu aż do uzyskania suchego granulatu. Sympozjum Naukowo-Techniczne ^'Nowoczesne Technologie Ochrony Środowiska z Austrii", Warszawa (maszynopis powielany).
• 13. Simonsen N., Bisgaard C., Nielsen B. (1996). Characterisation of sludge as fuel and improved sludge incineration system. In: 10th EWPCA Symposium "Sludge Treatment and Reuse" IFAT '96. Krueger A/S Technical Division. Denmark. Munich (manuscript).
• 14. Skawińska, A., & Kuklis, I. (2014). Ocena przydatności energetycznej komunalnych osadów ściekowych w oparciu o analizę parametrów fizykochemicznych. Przegląd Górniczy, 12, 74-77.
• 15. Stasta, P., Boran, J., Bemar, L., Stehlik, P., Oral, J. (2006). Thermal processingof sewage sludge. Thermal Engineering, 26, 1420-1426.
• 16. Sukru, Solmaz (1998). Termiczne unieszkodliwianie osadów. Korrespondenz Abwasser 1998 (45)10. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 3/1999, załącznik 1-8.
• 17. Wandrasz, J.W. (1996). Energetyczne wykorzystanie odpadów organicznych i osadów ściekowych. IV Konferencja „Racjonalizacja użytkowania energii i środowiska". Szczyrk 7-9 X 1996, Warszawa, ODKT RS NOT: Tom I: 97-108.
• 18. Wandrasz, J.W., Wandrasz, A.J. (2006). Paliwa formowalne. Biopaliwa i paliwa z odpadów w procesach termicznych. Warszawa 2006, Wydawnictwo "Seidel-Przywecki" Sp. z o.o.
• 19. Węglarczyk, S. (2010). Statystyka w inżynierii środowiska. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków
• 20. Zabielska-Adamska, K. (2015). Produkt spalania komunalnych osadów ściekowych jako grunt antropogeniczny. Rocznik Ochrona Środowiska, 17, 1286-1305.
• 21. Zielona oczyszczalnia. Materiał edukacyjny przygotowany w ramach projektu 2013. Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjną Sp. z o.o. i Saur Neptun Gdańsk S.A.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).