Komunikacja w obszarze trudnym. Sztuka komunikacji między zbiorowością na wolności i w więzieniu na podstawie projektu „książka za kratę”, czyli jak natura artysty i naukowca zdeterminowała przekaz

• Autorzy: Kłos Agnieszka

Warianty tytułu

EN

Communication in a difficult area. The art of communication between the collective in the wild and in prison on the basis of the project "book for the plaid", or how the nature of the artist and scientist determined the message

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Unikalna społeczność "Książki za kratę", oparta na dobrej woli i darach książkowych, pozwala spojrzeć bardzo szeroko na problem komunikacji różnych środowisk w warunkach wolności i więzienia.

EN

The unique community of "Books for the plaid", based on goodwill and book gifts, allows you to look very broadly at the problem of communication between different environments in the conditions of freedom and imprisonment.

Słowa kluczowe

PL

komunikacja; czytelnictwo; więzienie; akcje społeczne; resocjalizacja; partycypacja; społeczeństwo sieci

EN

communication; reading; prison; social campaigns; resocialization; participation; network society

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 9, iss. 1
• Strony: 24--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Kłos Agnieszka

• Katedra Historii Sztuki i Filozofii. Wydział Malarstwa i Rzeźby

Bibliografia

• [1] Oficjalny fanpage projektu: https://www.facebook.com/KsiazkaZaKraty/
• [2] Sobolewska Justyna, Siedzą i czytają, Polityka, 11 sierpnia 2014.
• [3] Piekarska Magda, Czy wypada dać więźniom kryminał? Podawanie książek za kraty, Gazeta Wyborcza z dnia 6.12.2013 roku.
• [4] Gajewska Agnieszka, Przyjaźń jako wyzwanie, czyli czego nas uczy Agnieszka Kłos, Zadra 2014, nr 3-4 (60-61).
• [5] Arstein R. Sherry, Drabina partycypacji, w: Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, s. 12-40.
• [6] Woźny Karolina, Czytelnictwo więźniów w Zakładzie Karnym w Rawiczu, Studia o Książce i Informacji (dawniej: Bibliotekoznawstwo) 2017, nr 36, s.199-223.
• [7] Piekarska Magda, „Zaraza w więzieniu w Rawiczu. Osadzeni chorują na literaturę”, rozmowa z Agnieszką Kłos, Gazeta Wyborcza, 2013-12-24.
• [8] "Od samego początku zakład w Rawiczu stał się jednym z cięższych w kraju, a na pewno najcięższym politycznym zakładem karnym II Rzeczypospolitej. Osadzono w nim komunistów, opozycjonistów i przedstawicieli mniejszości narodowych. Przebywali w nim tak znani w późniejszych czasach komuniści jak: Bolesław Bierut, Marceli Nowotko, Paweł Finder czy Marian Buczek. W dniu 5 września 1939 roku do Rawicza, a co za tym idzie i opuszczonego więzienia w Rawiczu wkroczyły oddziały hitlerowskie. Więzienie przemianowano na Obóz Karny w Rawiczu (był jednym z najsurowszych Obozów Karnych w III Rzeszy). 23 stycznia 1945 roku obiekt więzienny został przejęty przez NKWD. Do końca 1945 roku w dyspozycji radzieckiej pozostawał pawilon III zwany „czerwonym”. Prawdopodobnie ta część zakładu (chodzi o obecny pawilon C) nosiła numer 280. Dnia 25 kwietnia 1945 roku po otrzymaniu z wszystkich jednostek stanu faktycznego więzień, wytypowano sześć dużych obiektów więziennych w: Inowrocławiu, Koronowie, Płocku, Sieradzu, Rawiczu i Wronkach, przeznaczając je dla „więźniów karnych skazanych za przestępstwa antypaństwowe bez względu na wysokość wyroku oraz dla więźniów karnych pospolitych z wyrokiem powyżej trzech lat więzienia”. W Centralnym Więzieniu w Rawiczu w okresie stalinowskim odbywało wyroki wielu wybitnych Polaków. Do najbardziej znanych osób zalicza się Kazimierza Pużaka – tutaj zamęczonego." Bruder Piotr, Historia Zakładu Karnego w Rawiczu, https://www.sw.gov.pl/galeria/%20Historia%20Zak%C5%82adu%20Karnego%20w%20Rawiczu, dostępny 21.06.2019.
• [9] "Książka za kraty" na Międzynarodowym Festiwalu Opowiadania. Debata "Przestańmy już wspierać czytelnictwo", 3 października 2013.
• [10] Arstein R. Sherry, Drabina partycypacji, s. 15.
• [11] Dotychczas wsparli nas, m.in. Galeria Narodowa Zachęta, Muzeum Współczesne Wrocław, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Centrum Kultury Zamek w Leśnicy, Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Uniwersytet Wrocławski, Volkswagen Motor Polska z Polkowic, księgarnia Tajne Komplety, Wrocławskie Targi Dobrej Książki, Akademia Sztuk Teatralnych im. Zelwerowicza we Wrocławiu, redakcja Obiegu.pl, redakcja Gazety Wyborczej, redakcja Radia Tok FM, redakcja Polskiego Radia, redakcja Odry, redakcja Formatu, redakcja Feminoteki, redakcja Polityki, redakcja Onetu, redakcja Metra, redakcja Neurokultury, Przegląd Anarchistyczny, portal Wywrota, Instytut Książki, Centrum Technologii Audiowizualnych (CETA) we Wrocławiu, EIT + Wrocław, Harcmistrze i Harcerze ZHP Chorągwi Dolnośląskiej, Coffe House Wrocław, Agencja PR TIME, Dorota Monkiewicz, Olga Tokarczuk, Andrzej Kostołowski, Inga Iwasiów, Agnieszka Gajewska, Izabela Jeżowska, Joanna Kłos, Agnieszka Rapir, Eva Kotatkova, Marzena Niżyńska, Justyna Sobolewska, Dorota Wodecka, Marta Mizuro, Wrocławski Klub ROTARY, Jacek i Grażyna Łozowscy, Tomasz Ożóg, Krzysztof Mroczko, Wrocławski Dom Literatury, pacjenci hospicjum z ulicy Bema w Lubinie, Szkoła Podstawowa nr 9 im. Wincentego Pola we Wrocławiu, wolontariusze: Katarzyna Zarzycka, Krzysztof Perzyna, Leonard Gabriel Kamiński, Martin Tuchowski, Małgorzata Rybka.
• [12] Skawińska Magda, Książka za kraty, Książka może dać trochę wolności, Polskie Radio Program 3, środa 10 kwietnia, godz.18.15, https://www.polskieradio.pl/80/1007/Artykul/799408,Ksiazka-za-kraty-Magda-Skawinska, dostępny 21.06.2019.
• [13] Kuchta Kamil, Książka nadal ma wielką moc – wywiad z Agnieszką Kłos, założycielką akcji „Książka za kraty”, f7wroclaw, 3.02.2019, https://www.f7wroclaw.pl/ksiazka-nadal-ma-wielka-moc-wywiad-z-agnieszka-klos-zalozycielka-akcji-ksiazka-za-kraty/, dostępny 21.06.2019.
• [14] "Książki w pudle" Fundacji Zmiana.
• [15] Dzięki projektowi powstały, m.in.: Klub Zarażonych Kulturą w Rawiczu im. Jeana Geneta, Dyskusyjny Klub Książki w Wołowie (zorganizował spotkanie autorskie z Grahamem Mastertonem). "Książka za kraty" zainspirowała osadzonych w Wołowie; dwudziestu z nich czytało na głos "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza. Radiowęzeł transmitował głos we wszystkich celach. Czytelnicy w Wołowie czytają książki regularnie w świetlicy w kręgu, na głos.
• [16] Ogólnopolski Konkurs "Szpalty za kratą" organizowany w Rawiczu od 2015 roku. Na stronie zakładu karnego czytamy: "Konkurs adresowany był do zespołów redakcyjnych składających się z osób osadzonych w jednostkach penitencjarnych i wydających periodyczne gazetki zakładowe dla osób pozbawionych wolności. Cel konkursu to propagowanie wśród osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych kultury czytelniczej, a także kształtowanie właściwych postaw prospołecznych za pośrednictwem słowa pisanego." Szulc Ewa, Szpalty za kratą, https://www.sw.gov.pl/aktualnosc/Szpalty-za-krata, dostępny 21.06.2019.
• [17] Akcja "Książa za kraty" uruchomiła kolejną akcję przerzutu rzeczy za mur. "Więźniowie wystąpili do biegaczy na wolności, żeby przesłali do zakładu w Rawiczu niepotrzebną odzież czy buty. Pierwsze paczki już doszły, a w nich koszulki, spodenki, spodnie, skarpetki, obuwie. Wychowawcy systematycznie wydają sprzęt, tak że większość osadzonych ma już całe biegowe komplety. „Jeden z darczyńców przesłał zupełnie nowy sprzęt z adnotacją, że ma on trafić do kogoś, komu pomoże się zmienić. Jest wiele ludzi, którzy chcą się dzielić. Akcja dobrze wpływa na skazanych. Mają poczucie, że jeszcze nie do końca są skreśleni przez społeczeństwo” – przyznaje Michał Talaga." Wolność biegania, czyli resocjalizacja treningiem, Runners World.pl, https://www.runners-world.pl/ludzie/Wolnosc-biegania-czyli-resocjalizacja-treningiem,5209,1, dostępny 21.06.2019.
• [18] Kilka danych: Wołów otrzymał w roku 2018: 7394 książek. W 2015 roku wypożyczono w bibliotece ponad 9 tysięcy zebranych w ramach akcji książek. W 2016 dzięki akcji wprowadzono do księgozbioru ponad 5700 nowych książek, a wycofano z obiegu ponad 10 tysięcy książek, których nikt nie czytał. Były to "zabytkowe" książki; manifesty, podręczniki do historii, idei i myśli politycznej z dawnych lat. W Wołowie czyta 50 procent osadzonych. Od początku zbiórki (2006 roku) dla Rawicza uzbieraliśmy ponad 32 tysiące książek. W 2019 roku do zakładu karnego nr 1 przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu uzbieraliśmy ponad 2 tysiące książek. W 2012 i 2013 książki zbierane dla Rawicza stały się częścią instalacji artystki Evy Kotatkovej, zatytułowanej "Mówiąca biblioteka", którą eksponowano w Muzeum Współczesnym Wrocław. W 2018 roku książki, które trafiły za kratę, brały udział w instalacji artystycznej Marzeny Niżyńskiej, zatytułowanej "Menora" (instalacja była częścią wystawy "Interwencje/Mediacje" na Piasku). W 2019 roku dzięki Muzeum Współczesnego Wrocław uzbieraliśmy ponad 4 tysiące książek, setki czasopism, 159 płyt z muzyką, 2 CD z lekcjami historii najnowszej, 1 kasetę z muzyką rozrywkową, 12 płyt z filmami na DVD. Dzięki Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu ponad 300 książek.
• [19] Projekt "przerzucił" za kraty w Wołowie spektakl muzyczny "Niebo do wynajęcia" i inne szlagiery w interpretacji studentów AST we Wrocławiu (przedmiot Technika Wokalna, II rok), pod opieką artystyczną i merytoryczną dr hab. prof. AST Izabeli Jeżowskiej (technika wokalna) i mgr Marcina Grabosza (korepetycje, akompaniament).
• [20] Kłos Agnieszka, Z sieci do papieru, Rita Baum 2013, nr 29, s. 53-58.
• [21] Castells Manuel, Społeczeństwo sieci, przeł. K. Pawluś, M. Marody, J. Stawiński, S. Szymański, Warszawa, 2007, s. 467.
• [22] Castells Manuel, End of Millennium, Oxford, s. 370, za: Barney Darin, Społeczeństwo sieci, przeł. Fronia Marcin, Warszawa 2004, s. 38.
• [23] Castells Manuel, Społeczeństwo sieci, op.cit., s. 79.
• [24] Carey James, Communication as Culture, Boston 1989.
• [25] Dewey John, Demokracja i wychowanie, przeł. Bastgen Zofia, Warszawa, 1972, s. 9-10.
• [26] Bellah Robert, Habits of the Heart: Individualism and Commitment in American Life, Berkley 1985.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).