An integrated approach to the protection of cultural heritage on the example of Kolumna – a former summer resort near Łódź

• Autorzy: Strumiłło Krystyna

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc230205

Warianty tytułu

PL

Zintegrowane podejście do ochrony dziedzictwa kulturowego na przykładzie Kolumny – dawnego podłódzkiego letniska

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In recent years, the growing importance of protecting cultural heritage can be noticed. An integrated approach to the protection of cultural heritage reflects both the society’s attitude to the world of values and the very process of reinterpretation of values. The aim of the article is to present the results of the research conducted by the author on the cultural heritage in Kolumna (Łask district) near Łódź. These results shed new light on a holistic view of the issue of heritage protection in terms of European Union provisions. Empirical research was carried out consisting in direct observation, analysis and self-assessment, as well as archival queries and studies of the latest literature on the subject. Field observations concerned human interference and transformation of the green landscape. As a result of the conducted research, it should be stated that cultural heritage, whose values are not only material cultural goods, but also natural heritage and our memory and identity, is subject to constant evolution. Proper welfare management and the intensification of activities aimed at protecting these values are becoming crucial.

PL

W ostatnich latach można zauważyć rosnące znaczenie ochrony dziedzictwa kulturowego. Zintegrowane podejście do ochrony dziedzictwa kulturowego odzwierciedla zarówno stosunek społeczeństwa do świata wartości, jak i sam proces reinterpretacji wartości. Celem artykułu jest przedstawienie wyników przeprowadzonych przez autorkę badań dotyczących dziedzictwa kulturowego na terenie Kolumny (dzielnicy Łasku) niedaleko Łodzi. Rzucają one nowe światło na całościowe spojrzenie na zagadnienie ochrony dziedzictwa w aspekcie zapisów unijnych. Przeprowadzono badania empiryczne polegające na bezpośredniej obserwacji, analizie i ocenie własnej oraz kwerendy archiwalne i studia najnowszej literatury przedmiotu. Obserwacje terenowe dotyczyły ingerencji człowieka i przekształceń zielonego krajobrazu. W wyniku przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że dziedzictwo kulturowe służy współczesnym celom, którymi są nie tylko materialne dobra kultury, ale także naturalne dziedzictwo przyrodnicze oraz nasza pamięć i tożsamość. Właściwe zarządzanie dobrostanem oraz intensyfikacja działań skierowanych na ochronę tych wartości stają się kluczowe.

Słowa kluczowe

EN

cultural heritage; heritage protection; Kolumna

PL

dziedzictwo kulturowe; ochrona dziedzictwa; Kolumna

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 2 (74)
• Strony: 49--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., il.

Twórcy

autor

Strumiłło Krystyna

• Institute of Architecture and Urban Planning, Lodz University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-4885-725X

Bibliografia

• [1] Ashworth G., Heritage planning: conservation as the management of urban change, Geo-Pers, Groningen 1991.
• [2] Leksykon prawa ochrony zabytków. 100 podstawowych pojęć, K. Zeidler (red.), C.H. Beck, Warszawa 2010.
• [3] Kobyliński Z., Czym jest, komu jest potrzebne i do kogo należy dziedzictwo kulturowe?, “MAZOWSZE Studia Regionalne” 2011, nr 7, 21–47.
• [4] Opinia Europejskiego Komitetu Regionów – Ku zintegrowanemu podejściu do dziedzictwa kulturowego w Europie, Dz.U.UE C z dnia 12 czerwca 2015 r., https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/opinia-ku-zintegrowanemu-podejsciu-do-dziedzictwa-kulturowego-w-europie-68532641 [accessed: 12.09.2022].
• [5] Purchla J., Dziedzictwo kulturowe, [in:] J. Hausner, A. Karwińska, J. Purchla (red.), Kultura a rozwój, Narodowe Centrum Nauki, Warszawa 2013, 39–56.
• [6] pż/mhr/, Prof. Jacek Purchla: podłożem zagrożeń dziedzictwa kulturowego jest m.in. nietolerancja, “Dzieje.pl. Portal historyczny” 3.07.2017, https://dzieje.pl/aktualnosci/prof-jacek-purchla-podlozem-zagrozen-dziedzictwa-kulturowego-jest-min-nietolerancja [accessed: 5.09.2022].
• [7] Markowski T., Kapitał terytorialny jako cel zintegrowanego planowania rozwoju, “MAZOWSZE Studia Regionalne” 2016, nr 18, 111–119, doi: 10.21858/msr.18.08.
• [8] Myczkowski Z., Krajobraz kulturowy – fenomen integracji ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, “Wiadomości Konserwatorskie” 2018, nr 56, 70–87, doi: 10.17425/WK56LANDSCAPE.
• [9] Zintegrowane podejście do dziedzictwa kulturowego w gospodarowaniu przestrzenią na przykładzie gminy Konstancin-Jeziorna, A. Maciejewska, A. Geppert, A. Kupidura (red.), Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2017.
• [10] Moterski F., Dziedzictwo kulturowe jako czynnik rozwojowy w kontekście zarządzania zintegrowanego, “Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2017, t. 18, z. 2, cz. 3, 95–107.
• [11] Purchla J., Dziedzictwo a transformacja, Międzynarodowe Centrum Kultury, MSAP AE, Kraków 2005.
• [12] Kolumna-Las: miasto-ogród. Prace inwentaryzacyjne, fotograficzne i rysunkowe studentów architektury Politechniki Łódzkiej, M. Jabłoński (red.), t. 2, Wydział Budownictwa, Architektury i Inży nierii Środowiska, Łódź 2017.
• [13] Konwencja UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, przyjęta w Paryżu dnia 16 listopada 1972 r. przez Konferencję Generalną Organizacji Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury na jej siedemnastej sesji, Dz.U. 1976, nr 32, poz. 190, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19760320190 [accessed: 13.09.2022].
• [14] Majda T., Zintegrowane podejście do dziedzictwa kulturowego w planowaniu przestrzennym w Polsce, [in:] A. Maciejewska, A. Geppert, A. Kupidura (red.), Zintegrowane podejście do dziedzictwa kulturowego w gospodarowaniu przestrzenią na przykładzie gminy Konstancin-Jeziorna, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2017, 28–35.
• [15] Europejska strategia na rzecz dziedzictwa kulturowego na XXI wiek, Rada Europy, [n.p.] 2018, https://samorzad.nid.pl/publikacje/strategia-na-rzecz-dziedzictwa-kulturowego-na-xxi-wiek/ [accessed: 15.06.2023].
• [16] Jędras H., Legutko-Kobus P., Przygodzki Z., Chabiera A., Zintegrowane zarządzanie dziedzictwem kulturowym w rozwoju lokalnym. Wdrażanie Założeń Strategii 21 Rady Europy krok po kroku, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2021.
• [17] Uchwała Rady Gminy nr XXVIII/298/2017 w sprawie przyjęcia Lokalnego Programu Rewitalizacji dla gminy Łask na lata 2016–2023 [manuscript in: Archiwum Zakładowe Urzędu Miejskiego, Łask].
• [18] Mroskowiak M., Owsikowska A., Płachetka W., Szlachta A., Strategia Rozwoju Gminy Łask na lata 2021–2027, Grupa CDE, Łask 2020, https://bip.lask.pl/276/strategia-rozwoju-gminy-lask.html [accessed: 13.09.2022].
• [19] Program Ochrony Środowiska dla gminy Łask, https://bip.lask.pl/562/166/program-ochrony-srodowiska.html [accessed: 26.06.2023].
• [20] Bonisławski R., Miasto Las-Kolumna, “Wędrownik” 2002, nr 1, 29–31.
• [21] Kolumna (Łask), https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolumna_(%C5%81ask) [accessed: 15.10.2022].
• [22] Baranowska M., Miasta ogrody. Utopia a rzeczywistość, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconimica” 2007, nr 8, 15–38.
• [23] Makowska-Iskierka M., Włodarczyk B., Podmiejskie letniska Łodzi w okresie dwudziestolecia międzywojennego, “Warsztaty z Geografii Turyzmu” 2012, t. 2, 83–112, doi: 10.18778/7525-713-7.06.
• [24] Matczak A., Próba określenia funkcji wypoczynkowej osiedli podmiejskich na przykładzie Kolumny, “Turyzm” 1987, Vol. 3, 55–85.
• [25] Howard E., Garden Cities of To-Morrow, MIT Press, Cambrigde 2007.
• [26] Stern A.M.R., Fishman D., Tilove J., Paradise Planned: The Garden Suburb and the Modern City, Monacelli Press, New York 2013.
• [27] Wojtowicz W., Anglia-nowe miasta ogrody, “Urbnews” 2017, https://urbnews.pl/anglia-nowe-miasta-ogrody/ [accessed: 13.09.2022].
• [28] “Kurjer Łódzki”, 2.10.1927 r.
• [29] Woźniak K., Ocena możliwości rozwoju turystyczno-rekreacyjnego dzielnicy Łasku – Kolumny, MA thesis, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań 2006.
• [30] Uchwała nr XXI/230/2016 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 29.06.2016 r. w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy Łask [manuscript in: Archiwum Zakładowe Urzędu Miejskiego, Łask].
• [31] Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego z 31 lipca 1998 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu oraz uznania za zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, Dziennik Ustaw Województwa Sieradzkiego z dnia 9 września 1998 r., Nr 20, poz. 115.
• [32] Uchwała nr XLIII/425/13 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 18 września 2013 r., https://www.pit.lask.pl/sites/all/files/uchwala_nr_XLIII_425_13.pdf [accessed 9.09.2022].
• [33] [red.], Szlak osad młyńskich nad Grabią został nagrodzony europejskim certyfikatem, 21.04.2021, https://lask.naszemiasto.pl/szlak-osad-mlynskich-nad-grabia-nagrodzony-europejskim/ar/c1-8238863 [accessed: 20.10.2022].
• [34] Terefenko O., Łonyszyn P., Ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego podstawą zrównoważonego rozwoju nadmorskich gmin w Polsce na przykładzie gminy Rewal, “Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna” 2012, nr 20, 123–136.
• [35] Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Łask, Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXV/322/2020 Rady Miejskiej w Łasku z dnia 28 października 2020 r., https://lask.pl/sites/all/files/Za%C5%82%201%20Tekst%20Studium.pdf [accessed: 13.09.2022].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).