An attempt to establish the scale and orientation of the “Map of Lobzow with Its Environs”

• Autorzy: Banasik Piotr

Identyfikatory

DOI

10.7494/geom.2022.16.1.37

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This work concerns the assessment of the cartometricity of the 19th century plan of the village of Lobzow near Krakow in Poland, known as “Mapa Łob­zowa z przyległościami”. The plan has not been researched in this respect so far. The aim of this study was to establish its scale and orientation in relation to directions of the world. A high resolution raster of the plan provided by the Historical Museum of the City of Krakow was used for the study. At first, an attempt was made to clarify the date of the plan’s origin. An analysis of infor­mation contained in archival documents shows that the plan of Lobzow was most probably created between 1824 and 1852, which corresponds with the period when the large­scale cadastral map was developed in Galicia. Therefore, selected sections of this map, from the area covered by the plan, were used for research. The scale value of the Lobzow plan was calculated using the lengths of sections between selected points on the plan and map. The calculated plan scale is close to the scale of the detailed map section detailed sheet of the ca­dastral map. It was established that the plan of Lobzow has the orientation relative to magnetic north as was common in the first half of the 19th century. The mutual dependencies between the orientation of the plan and the cadastral map in relation to the direction of true geographical north were illustrated. The final result of the work was to show the changes in the topography of Lobzow that have taken place over nearly 200 years.

Słowa kluczowe

EN

historical cartography; cadastral map; Poland

• Wydawca: AGH University of Science and Technology Press
• Czasopismo: Geomatics and Environmental Engineering
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 16, no. 1
• Strony: 37--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Banasik Piotr

• AGH University of Science and Technology, Faculty of Mining, Surveying and Environmental Engineering, Krakow, Poland

• https://orcid.org/0000%C2%AD0002%C2%AD3604%C2%AD4019

Bibliografia

• [1] Rączka J.W.: Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1367–1586). Teka Komisji Urbanistyki i Archi­ tektury, t. 16, 1982, pp. 17–30.
• [2] MHK: Plan części Łobzowa z pałacem i ogrodem. http://ct.mhk.pl/wps/portal/mhmk/main/strona-artefaktu/?artefactId={8BD06E58-5091-429E-8E1A-541843F66472} [access: 10.02.2021].
• [3] Szady B.: Dawna mapa jako źródło w badaniach geograficzno-historycznych w Polsce. Kwartalnik Historii i Kultury Materialnej, t. 66(2), 2018, pp. 129–141.
• [4] Konias A.: Metody oceny dokładności dawnych map. [in:] Gurba S. (red.), Teoretyczne i metodyczne problemy współczesnej kartografii: XIII Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna, Lublin 11–12 IX 1984, Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych, t. 10, Lublin 1984, pp. 64–76.
• [5] Konias A.: Kartografia topograficzna Śląska Cieszyńskiego i zaboru austriackiego od II połowy XVIII wieku do początku XX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
• [6] Odlanicki­Poczobutt M., Traczewska­Białek Z.: Plan Kołłątajowski miasta Krakowa z roku 1785. Zeszyty Naukowe Akademii Górniczo­Hutniczej im. Stanisława Staszica. Geodezja, z. 110, AGH, Kraków 1990.
• [7] Krzywicka­Blum E.: Nowa metoda analizy i prezentacji zmienności skali dawnych map dużych obszarów. Polski Przegląd Kartograficzny, t. 26, nr 2, 1994, pp. 75–84.
• [8] Knowles A.K.: Emerging Trends in Historical GIS. Historical Geography, vol. 33, 2005, pp. 7–13.
• [9] Podobnikar T.: Georeferencing and quality assessment of Josephine Survey maps for the mountainous region in the Triglav National Park. Acta Geodaetica et Geophysica Hungarica, vol. 44, iss. 1, 2009, pp. 49–66. https://doi.org/10.1556/AGeod.44.2009.1.6.
• [10] Affek A.: Kalibracja map historycznych z zastosowaniem GIS. [in:] Plit J., Nita J., Źródła kartograficzne w badaniach krajobrazu kulturowego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 16, Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego To­ warzystwa Geograficznego, Sosnowiec 2012, pp. 48–62.
• [11] Timár G., Biszak S.: Digitizing and georeferencing of the historical cadastral maps (1856–60) of Hungary. [in:] 5th International Workshop on Digital Approaches in Cartographic Heritage. Vienna, Austria, 22–24 February 2010, pp. 559–564.
• [12] Herrault P.A., Sheeren D., Fauvel M., Monteil C., Paegelow M.: A comparative study of geometric transformation models for the historical “map of france” registration. Geographia Technica, no. 1, 2013, pp. 34–46.
• [13] Ostafin K., Kaim D., Troll M., Maciejowski W.: The authorship of the Second Military Survey of Galicia and Austrian Silesia at the scale 1:28800 and the consistency of sheet content based on selected examples. Polish Cartographical Review, vol. 52(4), 2020, pp. 141–151. https://doi.org/10.2478/pcr-2020-0012.
• [14] Murzewski W.: Rozwój triangulacji na południu Polski. Wiadomości Służby Geograficznej, R. 10, 1936, pp. 208–238.
• [15] Fedorkowski W.: Ewidencja gruntów. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa 1974.
• [16] Banasik P.: Wyznaczenie położenia kopca Esterki na podstawie dawnych map z obszaru Krakowa. Geodeta, nr 10, 2009, pp. 52–58.
• [17] Rączka J.W.: Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1585–1655). Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, t. 17, 1983, pp. 25–40.
• [18] Rączka J.W.: Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1655–1920). Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, t. 18, 1984, pp. 47–58.
• [19] Szukaj w Archiwach: https://szukajwarchiwach.pl/29/280/0/9.1/1228/str/1/1/15/Pbz5­cHU5JC5H0rQrJHRig/#tabSkany [access: 10.02.2021].
• [20] Biernacki F.: W sprawie współrzędnych katastralnych w Małopolsce. Wiadomości Służby Geograficznej, R. 8, 1934, pp. 547–553.
• [21] Jackson A., Jonkers A.R.T, Walker M.R.: Four centuries of geomagnetic secular variation from historical records. Philosophical Transactions of the Royal Society A, vol. 358, iss. 1768, 2000, pp. 957–990. https://doi.org/10.1098/rsta.2000.0569.
• [22] Magnetic­Declination: https://www.magnetic­-declination.com/ [access: 10.02.2021].
• [23] Geoportal: https://mapy.geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html?gpmap=gp0 [access: 10.02.2021]

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)