Analiza sumarycznych rozkładów gęstości prawdopodobieństwa (PDFs) dat radiowęglowych i luminescencyjnych z nieciągłych profili osadów rzecznych na tle zmian klimatycznych zapisanych w rdzeniu NGRIP

• Autorzy: Michczyńska Danuta J. , Dzieduszyńska Danuta A. , Gębica Piotr , Krzyszkowski Dariusz , Ludwikowska-Kędzia Małgorzata , Petera-Zganiacz Joanna , Wachecka-Kotkowska Lucyna , Wieczorek Dariusz

Identyfikatory

DOI

10.7306/2023.41

Warianty tytułu

EN

Analysis of summed probability density functions (PDFs) of radiocarbon and luminescence dates from discontinuous profiles of river deposits against the background of climate changes recorded in the NGRIP core

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The study presents the results of a compre¬hensive analysis of radiocarbon and luminescence dates from samples taken from a fluvial environment for selected regions south of the LGM line, presented against a high-resolution INTIMATE stratigraphy. It is shown that discontinuous records of fluvial environmen¬tal responses in such an analysis reveal significantly more details than studies conducted at individual sites. A strong correlation is observed between peaks in the PDF curves of radiocarbon dates and interstadial periods, while accumulations of luminescence dates are corre¬lated with stadial periods.

Słowa kluczowe

PL

Polska; środowisko rzeczne; daty radiowęglowe; daty luminescencji; sumaryczna gęstość prawdopodobieństwa

EN

Poland; fluvial environment; radiocarbon dates; luminescence dates; summary probability density distributions

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 71, nr 10
• Strony: 527--529
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., wykr.

Twórcy

autor

Michczyńska Danuta J.

• Instytut Fizyki, Centrum Naukowo-Dydaktyczne, Politechnika Śląska, ul. S. Konarskiego 22B, 44–100 Gliwice

• https://orcid.org/0000-0001-5348-5791

autor

Dzieduszyńska Danuta A.

• Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, ul. G. Narutowicza 88, 90–139 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-2284-2183

autor

Gębica Piotr

• Instytut Archeologii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Moniuszki 10, 35–015 Rzeszów

• https://orcid.org/0000-0001-8109-267X

autor

Krzyszkowski Dariusz

• Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski, ul. W. Cybulskiego 34, 50–205 Wrocław

• https://orcid.org/0000-0003-4451-2051

autor

Ludwikowska-Kędzia Małgorzata

• Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, ul. Uniwersytecka 7, 25–406 Kielce

• https://orcid.org/0000-0001-5747-4934

autor

Petera-Zganiacz Joanna

• Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, ul. G. Narutowicza 88, 90–139 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-1045-5506

autor

Wachecka-Kotkowska Lucyna

• Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, ul. G. Narutowicza 88, 90–139 Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-5440-6300

autor

Wieczorek Dariusz

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Świętokrzyski im. Jana Czarnockiego, ul. Zgoda 21, 25–378 Kielce

• https://orcid.org/0000-0001-6612-5349

Bibliografia

• 1. BRONK RAMSEY C. 2009 - Bayesian analysis of radiocarbon dates. Radiocarbon, 51 (1): 337-360.
• 2. BRONK RAMSEY C. 2017 - Methods for Summarizing Radiocarbon Datasets. Radiocarbon, 59 (6): 1809-1833.
• 3. DZIEDUSZYŃSKA D. 20l7 - Przydatność zbioru dat radiowęglowych do rekonstrukcji zmian w środowisku schyłku vistulianu Polski Środkowej. Acta Geogr. Lodziensia, 106: 117-127.
• 4. DZIEDUSZYŃSKA D.A. 2019 - Timing of environmental changes of the Weichselian decline (18.0-11.5 ka cal BP) using frequency distribution of 14C dates for the Łódź region, Central Poland. Quater. Intern., 501: 135-146.
• 5. GĘBICA P., MICHCZYŃSKA D.J., STARKEL L. 2015 - Fluvial history of the Sub-Carpathian Basins (Poland) during the last cold stage (60-8 cal ka BP). Quater. Intern.,388: 119-141.
• 6. KRZYSZKOWSKI D. 1990 - Middle and Late Weichselian stratigraphy and palaeoenvironments in central Poland. Boreas, 19 (4): 333-350.
• 7. KRZYSZKOWSKI D. 1991 - Vistulian fluviatile sedimentationnear Belchatow, central Poland. Bull. Pol. Acad. Sci. Earth Sci., 39 (3): 311-329.
• 8. KRZYSZKOWSKI D. 1998 - Stratigraphy and sedimentology of Weichselian deposits at Folwark, Belchatów outcrop, central Poland. Quater. Stud. Pol.,15:3-26.
• 9. LUDWIKOWSKA-KĘDZIA M. 2000 - Ewolucja środkowego odcinka doliny rzeki Belnianki w późnym glacjale i holocenie. Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa.
• 10. LUDWIKOWSKA-KĘDZIA M. 2018 - Litologia, geneza i stratygrafia osadów czwartorzędowych w południowej części Gór Świętokrzyskich. Instytut Geografii, Uniw. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• 11. MICHCZYŃSKA D.J., HAJDAS I. 2010 - Frequency distribution of 14C ages for chronostratigraphic reconstructions: Alaska region study case. Radiocarbon, 52 (3): 1041-1055.
• 12. MICHCZYŃSKA D.J., PAZDUR A. 2004 - Shape analysis of cumulative probability density function of radiocarbon dates set in the study of climate change in the Late Glacial and Holocene. Radiocarbon, 46 (2): 733-744.
• 13. MICHCZYŃSKA D.J., MICHCZYŃSKI A., PAZDUR A. 2007 - Frequency distribution of radiocarbon dates as a tool for reconstructing environmental changes. Radiocarbon, 49 (2): 799-806.
• 14. MICHCZYŃSKA D.J., WIECZOREK D., WACHECKA-KOTKOWSKA L., KRZYSZKOWSKI D. 2022a - Oscylacje klimatyczne w zakresie 20 000-11 000 cal BP zapisane w utworach formacji Piaski i Szerokie w odkrywkach Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów: spojrzenie poprzez analizę dat radiowęglowych. Acta Geogr. Lodziensia, 112: 123-140.
• 15. MICHCZYŃSKA D.J., DZIEDUSZYŃSKA D.A., PETERA-ZGANIACZ J., WACHECKA-KOTKOWSKA L., KRZYSZKOWSKI D., WIECZOREK D., LUDWIKOWSKA-KĘDZIA M., GĘBICA P., STARKEL L. 2022b - Climatic oscillations during MIS 3-2 recorded in sets of 14C and OSL dates - A study based on data from Poland. Radiocarbon, 64 (6): 1373-1386.
• 16. PETERA J. 2002 - Vistuliańskie osady dolinne w basenie uniejowskim i ich wymowa paleogeograficzna. Acta Geogr. Lodziensia, 83: 8-164.
• 17. RASMUSSEN S.O., BIGLER M., BLOCKLEY S.P., BLUNIER T., BUCHARDT S.L., CLAUSEN H.B., CVIJANOVIC I., DAHL-JENSEN D., JOHNSEN S.J., FISCHER H., GKINIS V., GUILLEVIC M., HOEK W.Z., LOWE J.J., PEDRO J.B., POPP T., SEIERSTAD I.K., STEFFENSENJ.P., SVENSSON A.M., VALLELONGA P., VINTHER B.M., WALKER M.J.C., WHEATLEY J.J., WINSTRUP M. 2014 - A stratigraphic framework for abrupt climatic changes during the Last Glacial period based on three synchronized Greenland ice-core records: refining and extending the INTIMATE event stratigraphy. Quaternary Sci. Rev., 106: 14-28.
• 18. REIMER P.J., AUSTIN W.E.N., BARD E., BAYLISS A., BLACKWELL P.G., BRONK RAMSEY C., BUTZIN M., CHENG H., EDWARDS R.L., FRIEDRICH M., GROOTES P.M., GUILDERSONT.P., HAJDAS I., HEATON T.J., HOGG A.G., HUGHEN K.A., KROMER B., MANNING S.W., MUSCHELER R., PALMER J.G., PEARSON C., VANDERPLICHT J., REIMER R.W., RICHARDS D.A., SCOTT E.M., SOUTHON J.R., TURNEY C.S.M., WACKER L., ADOLPHI F., BÜNTGEN U., CAPANO M., FAHRNI S.M., FOGTMANN-SCHULZ A., FRIEDRICH R., KÖHLER P., KUDSK S., MIYAKE F., OLSEN J., REINIG F., SAKAMOTO M., SOOKDEO A., TALAMO S. 2020 - The IntCal20 Northern Hemisphere Radiocarbon Age Calibration Curve (0-55 cal kBP). Radiocarbon, 62 (4): 725-757.
• 19. STARKEL L., MICHCZYŃSKA D.J., GĘBICA P. 2017 - Reflection of climatic changes during interpleniglacial in the geoecosystems of South-Eastern Poland. Geochronometria, 44 (1): 202-215.
• 20. WACHECKA-KOTKOWSKA L., KRZYSZKOWSKI D., KLACZAK K., KRÓL E. 2014 - Middle Weichselian pleniglacial sedimentation in the Krasówka river palaeovalley, Central Poland. Ann. Soc. Geol. Polon., 84 (4): 323-340.

Uwagi

Konferencja Naukowa z cyklu Zmiany klimatyczne w przeszłości geologicznej – Warszawa, 22–23.11.2023 r.