The management of dimension stones in Poland in the years 2011-2021

• Autorzy: Guzik Katarzyna , Figarska-Warchoł Beata

Identyfikatory

DOI

10.24425/gsm.2023.144635

Warianty tytułu

PL

Gospodarka kamieniami blocznymi w Polsce w latach 2011-2021

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents data on the management of dimension stones in Poland in the period 2011-2021. The domestic production of rocks suitable for the production of slabs, pitcher and curbs, etc. is estimated and the major varieties of rocks utilized for these purposes are indicated. Data on raw and processed products with regard to imports and exports are presented for crude and roughly worked blocks and slabs, worked dimension stones as well as pitcher, curbs and other road stones. In the first two groups, data is reported separately for: marbles, limestones and other carbonate rocks, granites, sandstones (distinguished as separate category in crude blocks and slabs group), other rocks. Data on the volume of production, imports and exports is utilized for the calculation of the apparent consumption of dimension stone in Poland. The conducted analyses revealed that its volume has been ranging from 1.4 to 1.9 million tons/year in 2013-2021 with the exception of the years 2011-2012 when it reached ca. 2.7 million tons/year. The most important group of rocks utilized in Poland as dimension stones are granites. These originated primarily from domestic deposits but they are also imported from various directions, primarily from the Republic of South Africa and India (crude blocks and slabs), China (worked dimension stones) as well as from Sweden and Norway in 2011-2012 (significant amounts of hydrotechnical stones). A nother significant group of rocks utilized in Poland as dimension stones are sandstones (with a share of imports in total domestic consumption not exceeding 1%) while marbles, limestones and other carbonate rocks are of marginal importance (primarily imported in the form of worked dimension stones from China, the Czech Republic, Italy and Turkey).

PL

W pracy przedstawiono dane dotyczące gospodarki kamieniami blocznymi w Polsce w latach 2011-2021. Oszacowano wielkość krajowego wydobycia skał przydatnych do produkcji płyt, krawężników, kostki itp. oraz wskazano główne odmiany skał wykorzystywanych w tym celu. Dane o imporcie i eksporcie przedstawiono dla surowych lub wstępnie obrobionych bloków i płyt; obrobionych elementów kamiennych oraz krawężników, kostki i innych kamieni drogowych. W pierwszych dwóch grupach dane podano oddzielnie dla: marmurów, wapieni i innych skał węglanowych, granitów, piaskowców (wyróżnionych jako odrębna kategoria wyłącznie w grupie surowych lub wstępnie obrobionych bloków i płyt), innych skał. Do obliczenia wielkości zużycia pozornego kamieni blocznych w Polsce wykorzystano dane o wielkości produkcji krajowej, importu i eksportu. Przeprowadzone analizy wykazały, że jego łączny wolumen w latach 2013-2021 mieścił się w przedziale 1,4-1,9 mln ton/r., a jedynie w latach 2011-2012 osiągnął poziom około 2,7 mln ton/r. Najważniejszą grupą skał wykorzystywanych w Polsce jako kamienie bloczne są granity głównie ze złóż krajowych, ale także importowane, przede wszystkim z Republiki Południowej Afryki, Indii (surowe bloki i płyty) i Chin (obrobione elementy kamienne), a w latach 2011-2012, w znacznych ilościach, także ze Szwecji i Norwegii (kamień hydrotechniczny). Kolejną istotną grupę skał blocznych wykorzystywanych w Polsce stanowią piaskowce (udział ich importu w całkowitym zużyciu krajowym nie przekracza 1%), natomiast marmury, wapienie i inne skały węglanowe stosowane są w budownictwie marginalnie (głównie importowane w postaci już obrobionych elementów z Chin, Czech, Włoch i Turcji).

Słowa kluczowe

EN

dimension stone; granite; rock mining

PL

kamień bloczny; granit; wydobycie skał

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 39, z. 1
• Strony: 87--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Guzik Katarzyna

• Mineral and Energy Economy Research Institute, Polish Academy of Sciences, Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-3804-2914

autor

Figarska-Warchoł Beata

• Mineral and Energy Economy Research Institute, Polish Academy of Sciences, Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-6962-1775

Bibliografia

• [1] Blachowski, J. and Buczyńska, A . 2020. Spatial and multicriteria analysis of dimension stones and crushed rocks quarrying in the context of sustainable regional development: case study of Lower Silesia (Poland). Sustainability 12(7), pp. 1-22. DOI: 10.3390/su12073022.
• [2] Bromowicz, J. and Figarska-Warchoł, B. 2011a. Decorative and dimension stones from exploited deposits of south-eastern Poland (Kamienie dekoracyjne i architektoniczne eksploatowanych złóż Polski południowo-wschodniej). Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały 132(39), pp. 35-51 (in Polish).
• [3] Bromowicz, J. and Figarska-Warchoł, B. 2011b. The need for protection of unique decorative limestone deposits in Poland (Konieczność ochrony złóż unikalnych wapieni dekoracyjnych w Polsce). Górnictwo Odkrywkowe 52(1-2), pp. 46-54 (in Polish).
• [4] Bromowicz, J. and Figarska-Warchoł, B. 2012. Decorative and architectural stones in south-eastern Poland – the deposits, their resources and perspectives of exploitation (Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski – złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji). Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 28, 3: 5-22, DOI: 10.2478/v10269-012-0023-1 (in Polish).
• [5] BZZK 2022. The balance of mineral resources deposits in Poland as of 31.12.2021 (and previous editions). Warszawa: PIG-PIB.
• [6] Figarska-Warchoł, B. and Stańczak G. 2016. The effect of petrographic diversity of the Krosno Sandstones on their physico-mechanical properties in the Górka-Mucharz and Skawce deposits (Beskid Mały Mountains) (Wpływ petrograficznego zróżnicowania piaskowców krośnieńskich na ich właściwości fizyczno-mechaniczne w złożach Górka-Mucharz i Skawce (Beskid Mały)). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN 96, pp. 37-55 (in Polish).
• [7] Galos, K. and Lewicka, E. eds. 2021. The economy of mineral resources in Poland in the years 2011-2021 (Gospodarka surowcami mineralnymi w Polsce w latach 2011-2021). Kraków: MEERI PAS (in Polish).
• [8] Gągol, J. ed. 1996. Building stones in Poland (Kamienie budowlane w Polsce). Warszawa-Kielce: PIG (in Polish).
• [9] Glapa, W. and Sroga, C. 2011. Lower Silesian sandstones – development and exploitation of deposits in the years 2002-2010 (Piaskowce dolnośląskie – zagospodarowanie i eksploatacja złóż w latach 2002-2012). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN 81, pp. 209-226 (in Polish).
• [10] Glapa, W. and Sroga, C. 2013a. Exploitation of granitoides from Strzegom-Sobótka Massif in 2003-2012 decade (Eksploatacja granitoidów masywu Strzegom-Sobótka w dziesięcioleciu 2003-2013). Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Studia i Materiały 136(43), pp. 37-47 (in Polish).
• [11] Glapa, W. and Sroga, C. 2013b. Development of utilization of granitoides from the Strzegom-Sobótka Massif in the years 2003-2012 in the construction and road-building industries (Rozwój wykorzystania granitoidów masywu Strzegom-Sobótka w latach 2003-2012 w budownictwie i drogownictwie). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN 85, pp. 89-103 (in Polish).
• [12] Guzik, K. 2009. Analysis of the domestic construction and road stone market (excluding the aggregate market) (Analiza krajowego rynku kamieni budowlanych i drogowych (z wyłączeniem rynku kruszyw)). Proceedings of the XXVIII Conference: „Updates and perspectives of the economy of mineral resources”, pp. 111-124, Kraków: MEERI PAS (in Polish).
• [13] Guzik, K. 2013. Lithological diversity of the Jurassic and Cretaceous sandstones occurring in the North-Western part of the Świętokrzyskie Mountains and their suitability for a dimension stone production (Zróżnicowanie litologiczne piaskowców jurajskich i kredowych NW obrzeżenia Gór Świętokrzyskich w kontekście ich przydatności w budownictwie). Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały 136(43), pp. 73-83 (in Polish).
• [14] Guzik, K . 2017. Possibilities of the utilization of Jurassic sandstones in the North-Western margin of the Świętokrzyskie Mountains as architectural stones depending on their lithology (Możliwości wykorzystania piaskowców jurajskich północno-zachodniego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich jako kamieni architektonicznych w zależności od ich litologii). Studia, Rozprawy, Monografie 205, Kraków: MEERI PAS (in Polish).
• [15] Guzik, K. 2018. Rational management of block stone deposits in Poland and current market conditions (Racjonalna gospodarka zasobami złóż kamieni blocznych w Polsce a aktualne uwarunkowania rynkowe). Proceedings of the XXVIII Conference: „Updates and perspectives of the economy of mineral resources”, 20-23 November 2018, Rytro. Book of Summaries, pp. 24-25 (in Polish).
• [16] Guzik, K. and Kot-Niewiadomska, A. 2015. Environmental constraints of dimension stones extraction in the Sudetes and the Świętokrzyskie Mountains (Środowiskowe ograniczenia eksploatacji złóż kamieni blocznych w Sudetach i Górach Świętokrzyskich). Zeszyty Naukowe IGSMiE PAN 91, pp. 67-80 (in Polish).
• [17] Guzik, K. and Smakowski, T. 2015. Building and road stones (Kamienie budowlane i drogowe). [In:] Balance of the economy of mineral resources in Poland and the world 2013 (Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2013) (eds. Smakowski, T., Galos, K., Lewicka, E.). Warszawa: PIG-PIB (in Polish).
• [18] Karwacki, A. 1988. Bloczność granitoidów rejonu Strzegom-Borów (Bloczność granitoidów rejonu Strzegom-Borów) [In:] Problems of development of the Strzegom-Borów functional area of granite exploitation (Problemy rozwoju strzegomsko-borowskiego okręgu funkcjonalnego eksploatacji granitów). SGGW-AR, CBPB 04 10, Warszawa (in Polish).
• [19] Lewicka et al. 2022 – Lewicka, E.D., Burkowicz, A., Czerw, H., Figarska-Warchoł, B., Galos, K., Gałaś, A., Guzik, K., Kamyk, J., Kot-Niewiadomska, A. and Szlugaj, J. 2022. The Russian-Ukrainian war versus the mineral security of Poland. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Managenet 38(3), pp. 5-30, DOI: 10.24425/gsm.2022.142792.
• [20] Peszat, C. 1973. Technical properties of the sandstones of the Świętokrzyskie Mountains (Właściwości techniczne piaskowców Gór Świętokrzyskich). Zeszyty Naukowe AGH 378, Geologia 18 (in Polish).
• [21] Pinińska, J. ed. 1994. Strength and deformation properties of rocks. Vol. I. Sedimentary rocks of the Świętokrzyskie region (Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Cz. I. Skały osadowe regionu świętokrzyskiego). Zakład Geomorfologii UW (in Polish).
• [22] Rembiś, M. 2010. Sandstones modified with silico-organic compounds and changes of their porosity and flexural strength under concentrated load (Piaskowce modyfikowane związkami krzemoorganicznymi oraz zmiany ich porowatości i wytrzymałości na zginanie pod działaniem siły skupionej). Geologia 36(1), pp. 67-108 (in Polish).
• [23] Statistics Poland (Główny Urząd Statystyczny) – Statistics on production, exports and imports of dimension stones (Statystyki dotyczące produkcji, wywozu i przywozu kamieni blocznych) (in Polish).
• [24] Stryszewski, M. ed. 2012. Innovative technologies of extraction and processing of block rocks (Innowacyjne technologie wydobycia i obróbki skał blocznych). Projekt „Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania i wykorzystania złóż surowców skalnych. Kraków (in Polish).
• [25] Urban, J. 2016. The geological constraints of the development of sandstone landforms in Central Europe, a case study of the Świętokrzystkie (Holy Cross) Mountains, Poland. Geomorphology 274, pp. 31-49.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)