Przyczyny różnic zużycia w olejach poliestrowych oraz w ich mieszaninach z czynnikiem chłodniczym

• Autorzy: Górny K. , Stachowiak A. , Tyczewski P. , Zwierzycki W.

Warianty tytułu

EN

The reasons for differences in wear volume in polyester oils and polyester oils/refrigerant mixtures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W węzłach tarcia sprężarek chłodniczych zawsze znajduje się mieszanina oleju i czynnika chłodniczego. W artykule przedstawiono wyniki badań modelowego węzła ślizgowego smarowanego olejami i mieszaninami różnych olejów poliestrowych z tej samej klasie lepkości ISO VG 32 z czynnikiem chłodniczym R134a. Stwierdzono znaczące różnice zużycia zarówno po testach samych olejów, jak i mieszanin z R134a. Przeprowadzono badania spektralne badanych olejów. Potwierdzono, że są to oleje poliestrowe zawierające dodatki uszlachetniające (ditiofosforan). Dodatkowo w oleju POE1 wykryto dodatek z ugrupowaniami siarkowymi (najprawdopodobniej dyspergator sulfonianowy). Stwierdzono, że obecność tego dodatku w oleju POE1 jest przyczyną mniejszego zużycia skojarzenia modelowego smarowanego tym olejem, jak również mieszaniną POE1/R134a. Badania profilometryczne zużytych powierzchni potwierdziły skuteczność tego dodatku.

EN

Friction pairs of refrigeration compressors are always lubricated by an oil/refrigerant mixture. This paper presents the results of wear amounts after tribological tests of different polyester oils from the same viscosity class ISO VG 32 and polyester oils/refrigerant R134a mixtures. Results showed a significant difference in wear after test with just oils as well as with mixtures with R134a. Spectral studies of tested oils were performed. It was confirmed that these are all polyester oils containing additives (dithiophosphate). In addition, in POE1 oil, the additive with sulfur groups (most likely a dispersant sulfonate) was detected. It has been found that the presence of the additive in the oil POE1 causes less wear in the friction node lubricated with both oil and a mixture POE1/R134a. The profilometric study of the used surface confirmed the effectiveness of the detected additive.

Słowa kluczowe

PL

sprężarka chłodnicza; zużycie; mieszanina olej/czynnik chłodniczy

EN

refrigeration compressor; wear; oil/refrigerant mixture

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 3
• Strony: 33--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Górny K.

• Politechnika Poznańska, Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań, Polska

autor

Stachowiak A.

• Politechnika Poznańska, Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań, Polska

autor

Tyczewski P.

• Politechnika Poznańska, Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań, Polska

autor

Zwierzycki W.

• Politechnika Poznańska, Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań, Polska

Bibliografia

• 1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006.
• 2. Górny K., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Problem powstawania mieszaniny oleju smarowego i czynnika chłodniczego w węzłach tarcia sprężarek chłodniczych. Tribologia nr 5, s. 59–68 (2011).
• 3. Górny K., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Specyficzne właściwości oleju sprężarkowego w układach chłodniczych, Inżynieria Rolnicza, z. 1 (141), t. 1, s. 65–74 (2013).
• 4. Paliwoda A: Uszkodzenia i awarie sprężarek chłodniczych. Technika Chłodnicza i Klimatyzacja, nr 3 (1999).
• 5. Górny K., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Description of the experimental method and procedure of model wear test of refrigeration compressors’ parts. Solid State Phenomena, 225, 85 (2014).
• 6. Górny K., Stachowiak A., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Wear test stand for oils applied in refrigerating compressors. Problemy Eksploatacji, nr 2, s. 53–60 (2014).
• 7. Górny K., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Wear tests of sliding surfaces in the environment of mixtures of lubricating oils and refrigerants. Advances in Science and Technology – Research Journal, Vol. 8, No. 21, pp. 49–53 (2014).
• 8. Górny K., Stachowiak A., Tyczewski P., Zwierzycki W.: Zużycie tribologiczne węzłów tarcia sprężarek chłodniczych smarowanych olejami poliestrowymi. Chłodnictwo: organ Naczelnej Organizacji Technicznej, nr 7 (2014).
• 9. www.produkty.totalpolska.pl/karty/nw/PLANETELF%20ACD.pdf (dostęp 28.07.2014 r.)
• 10. www.fuchslubricants.com/Content/downloads/14858_Refrigeration%20Oils%20Bro-chure.pdf (dostęp 28.07.2014 r.)
• 11. www.bitzer.de/eng/products/docu/doc_det/5 (dostęp 28.07.2014 r.)
• 12. Takesue M., Tominaga S.: Wear and Scuffing Characteristics of Polyvinylether (PVE) in an HFC Atmosphere. International Refrigeration and Air Conditioning Conference, Paper 440 (1998).
• 13. Spectral Database for Organic Compounds, SDBS: http://sdbs.db.aist.go.jp/sdbs/cgi-bin/direct_frame_top.cgi (dostęp 02.03.2015 r.).