Narażenie spawaczy na czynniki chemiczne emitowane do powietrza w miejscu pracy

• Autorzy: Kowalska Joanna

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2021.2.2

Warianty tytułu

EN

Exposure of welders to chemical agents emitted to the workplace air

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono charakterystykę i zagrożenia związane z pracą na stanowisku spawacza. Omówiono wybrane zagadnienia związane z emisją dymów spawalniczych. Przedstawiono wyniki przeglądu literatury dotyczącej narażenia spawaczy na metale emitowane na stanowisku pracy.

EN

A review, with 68 refs., of hazardous factors such as fumes, gases, high temp., noise and optical radiation that occur during welding. The exposure of welders to metals and nanoparticles emitted into the workplace air as well as methods of monitoring welding contaminants in air samples and biol. matrices in order to assess the hazards associated with their inhalation were presented.

Słowa kluczowe

PL

spawacz; miejsce pracy; ochrona pracy

EN

welder; workplace air; labor protection

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 100, nr 2
• Strony: 132--138
• Opis fizyczny: Bibliogr. 68 poz., tab.

Twórcy

autor

Kowalska Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

Bibliografia

• [1] I. Alkahla, S. Pervaiz, IOP Conf. Ser.: Mater. Sci. Eng. 2017, 244, 012001.
• [2] https://pwps.eu/uploads/editor/dok/badanie_branzy_spawalniczej_2019.pdf, dostęp 28 maja 2020 r.
• [3] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/struktura-wynagrodzen-wedlug-zawodow-w-pazdzierniku-2018-roku,4,9.html, dostęp 28 maja 2020 r.
• [4] P. Adamiec, [w:] Poradnik inżyniera: spawalnictwo (red. J. Pilarczyk), Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003.
• [5] A. Sailabaht, F. Wang, J. Cherrie, Int. J. Environ. Res. Public Health 2018, 15, 2199.
• [6] http://www.e-spawalnik.pl/?spawanie,76, dostęp 28 maja 2020 r.
• [7] E. Baracchini, C. Bianco, M. Crosera, F. Filon, E. Belluso, S. Capella, G. Maina, G. Adami, Aerosol Air Quality Res. 2018, 18, 579.
• [8] PN-EN ISO 4063:2011, Spawanie i procesy pokrewne. Nazwy i numery procesów.
• [9] Wytyczne W-12/IS-95, Instytut Spawalnictwa, Gliwice 2012.
• [10] https://www.ciop.pl, dostęp 28 maja 2020 r.
• [11] A. Rybczynski, A. Wolska, M. Wiselka, J. Matusiak, T. Pfeifer, Energies 2019, 12, 512.
• [12] A. Wolska, Med. Pracy 2013, 64, 69.
• [13] A. Sriopas, R.S. Chapman, S. Sutammasa, W. Siriwong, J. Occup. Health 2017, 59, 55.
• [14] P. Szlapa, W. Marczak, Ultrasonics 2018, 90, 71.
• [15] S. Goteti, M. Kambhampati, J. Evol. Med. Dent. Sci. 2015, 4, 9819.
• [16] Z. Wilk, Poradnik spawacza, Tarbonus, Kraków 2018.
• [17] Welding, molybdenum trioxide, and indium tin oxide, IARC Monographs, t. 118, WHO, Lyon 2018.
• [18] Arsenic, metals, fibres, and dusts, IARC Monographs, t. 100C, WHO, Lyon 2012.
• [19] F. El Ghissassi, R. Baan, K. Straif, Y. Grosse, B. Secretan, V. Bouvard, L. Benbrahim-Tallaa, N. Guha, C. Freeman, L. Galichet, V. Cogliano, Lancet Oncol. 2009, 10, 751.
• [20] M.K. Honaryar, R.M. Lunn, D. Luce, W. Ahrens, A. ‘t Mannetje, J. Hansen, L. Bouaoun, D. Loomis, G. Byrnes, N. Vilahur, L. Stayner, N. Guha, Occup. Environ. Med. 2019, 76, 422.
• [21] N. Guha, D. Loomis, K.Z. Guyton, Y. Grosse, F. El Ghissassi, V. Bouvard, L. Benbrahim-Tallaa, N. Vilahur, K. Muller, K. Straif, Lancet Oncol. 2017, 18, 581.
• [22] Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, Dz. U. 2016, poz. 1117.
• [23] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2011, nr 33, poz. 166.
• [24] J. Matusiak, J. Wyciślik, Przegl. Spawal. 2016, 88, 121.
• [25] Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, Dz. U. 2018, poz. 1286.
• [26] W. Matczak, J.P. Gromiec, Zasady oceny narażenia spawaczy na dymy i gazy, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2003.
• [27] K. Kirichenko, I. Vakhniuk, R. Rogulin, A. Kirichenko, A. Gridasov, D. Kosyanov, V. Drozd, A. Kholodov, W. Piekoszewski, K. Golokhvast, Toxicol. Environ. Chem. 2019, 101, 463.
• [28] P. Gromiec, W. Matczak, Przegl. Spawal. 2008, 80, 29.
• [29] M.G. Riccelli, M. Goldoni, D. Poli, P. Mozzoni, D. Cavallo, M. Corradi, Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 2552.
• [30] M.R. Azari, M. Esmaeilzadeh, Y. Mehrabi, S. Salehpour, Tanaffos 2011, 10, 54.
• [31] T. Jankowski, Bezpieczeństwo Pracy Nauka Praktyka 2019, 4, 10.
• [32] PN-EN 689+AC:2019, Narażenie na stanowiskach pracy. Pomiary narażenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne. Strategia badania zgodności z wartościami dopuszczalnymi.
• [33] B. Berlinger, U. Skogen, C. Meijer, Y. Thomassen, J. Occup. Environ. Hyg. 2019, 16, 378.
• [34] S. Casjens, J. Henry, H. Rihs, M. Lehnert, M. Raulf-Heimsoth, P. Welge, A. Lotz, R. Van Gelder, J. Hahn, H. Stiegler, L. Eisele, T. Weiss, A. Hartwig, T. Bruning, B. Pesch, Ann. Occup. Hyg. 2014, 58, 1143.
• [35] L. Cena, W. Chisholm, M. Keane, B. Chen, J. Occup. Environ. Hyg. 2015, 12, 721.
• [36] K. Elihn, P. Berg, G. Liden, J. Aerosol Sci. 2011, 42, 127.
• [37] C. Ohlson, P. Berg, I. Bryngelsson, K. Elihn, Y. Ngo, H. Westberg, B. Sjogren, Inhal. Toxicol. 2010, 22, 1083.
• [38] N. Gonzalez-Pech, L. Stebounova, I. Ustunol, J. Park, T. Anthony, T. Peters, V. Grassian, J. Occup. Environ. Hyg. 2019, 16, 387.
• [39] M. Lehnert, T. Weiss, B. Pesch, A. Lotz, S. Zilch-Schoneweis, E. Heinze, R. Van Gelder, J. Hahn, T. Bruning i in., Int. Arch. Occup. Environ. Health 2014, 87, 483.
• [40] G. Marcias, J. Fostinelli, A. Sanna, M. Uras, S. Catalani, S. Pili, D. Fabbri, I. Pilia, F. Meloni, L. Lecca, E. Madeo, G. Massacci, L. Stabile, E. D’Aloja, G. Buonanno, G. De Palma, M. Campagna, Metals 2019, 9, 163.
• [41] B. Pesch, T. Weiss, B. Kendzia, J. Henry, M. Lehnert, A. Lotz, E. Heinze, H. Kafferlein, R. Van Gelder, M. Berges, J. Hahn, M. Mattenklott, E. Punkenburg, A. Hartwig, T. Bruning i in., J. Expo. Sci. Environ. Epidemiol. 2012, 22, 291.
• [42] A. Rahmani, F. Golbabaei, S. Dehghan, A. Mazlomi, A. Akbarzadeh, Int. J. Occup. Saf. Ergon. 2016, 22, 426.
• [43] T. Schoonover, L. Conroy, S. Lacey, J. Plavka, Ind. Health 2011, 49, 63.
• [44] M. Stanislawska, T. Halatek, M. Cieslak, I. Kaminska, R. Kuras, B. Janasik, W. Wasowicz, Microchem. J. 2017, 135, 1.
• [45] H. Hassani, F. Golbabaei, A. Ghahri, M. Hosseini, H. Shirkhanloo, B. Dinari, D. Eskandari, M. Fallahi, J. Occup. Health 2012, 54, 316.
• [46] A. Ithnin, A. Zubir, N. Awang, N.N. Mohamad Sulaiman, Pak. J. Biol. Sci. 2019, 22, 143.
• [47] J. Lerner, M. Elordi, M. Orte, D. Giuliani, M. Gutierrez, E. Sanchez, J. Sambeth, A. Porta, Environ. Sci. Pollut. Res. 2018, 25, 8487.
• [48] N. Mousavian, N. Mansouri, F. Nezhadkurki, Measurement 2017, 102, 286.
• [49] H. Graczyk, N. Lewinski, J. Zhao, N. Concha-Lozano, M. Riediker, Ann. Occup. Hyg. 2016, 60, 205.
• [50] O. Kuznetsova, L. Begunova, S. Romanenko, S. Solodsky, Mat. Konf. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 2018, 115, 012025.
• [51] A.L. Insley, J.R. Maskrey, L.A. Hallett, R.C.D. Reid, E.S. Hynds, C. Winter, J.M. Panko, J. Occup. Environ. Hyg. 2019, 16, 410.
• [52] E. Bulska, A. Ruszczynska, Phys. Sci. Rev. 2017, 2, nr 5, 20178002.
• [53] S. Bakri, A. Hariri, M. Ismail, A. Damanhuri, Int. J. Integrated Eng. 2019, 11, 133.
• [54] M. Stanisławska, B. Janasik, M. Trzcinka-Ochocka, Med. Pracy 2011, 62, 359.
• [55] H. Zhang, C. Xu, H. Wang, A.L. Frank, Int. J. Occup. Med. Environ. Health 2017, 30, 241.
• [56] Y. Mehrifar, Z. Zamanian, H. Pirami, Int. J. Occup. Environ. Med. 2019, 10, 40.
• [57] A. Lukianenko, T. Labur, A. Pokliatskyi, S. Motrunich, D. Bajic, FME Trans. 2019, 47, 608.
• [58] P. Brand, K. Lenz, U. Reisgen, T. Kraus, Ann. Occup. Hyg. 2013, 57, 305.
• [59] D. Ellingsen, L. Dubeikovskaya, K. Dahl, M. Chashchin, V. Chashchin, E. Zibarev, Y. Thomassen, J. Environ. Monitoring 2006, 8, 1078.
• [60] D. Ellingsen, E. Zibarev, Z. Kusraeva, B. Berlinger, M. Chashchin, R. Bast-Pettersen, V. Chashchin, Y. Thomassen, Environ. Sci. Proc. Impacts 2013, 15, 357.
• [61] D. Ellingsen, M. Chashchin, B. Berlinger, V. Fedorov, V. Chashchin, Y. Thomassen, J. Trace Elements Med. Biol. 2017, 41, 99.
• [62] S.F. Dehghan, Y. Mehrifar, A. Ardalan, Ann. Global Health 2019, 85, 125.
• [63] N. Gobba, A. Ali, D. El Sharawy, M. Hussein, Archiv. Environ. Occup. Health 2018, 73, 189.
• [64] M. Stanislawska, B. Janasik, R. Kuras, B. Malachowska, T. Halatek, W. Wasowicz, Toxicol. Lett. 2020, 329, 47.
• [65] A. Hariri, N. Noor, N. Paiman, A. Zaidi, S. Bakri, Int. J. Occup. Saf. Ergon. 2018, 24, 646.
• [66] J.M. Antonini, A.B. Lewis, J.R. Roberts, D.A. Whaley, Am. J. Ind. Med. 2003, 43, 350.
• [67] T. Wittczak, C. Walusiak, J. Fau-Pałczyński, C. Pałczyński, Med. Pracy 2009, 60, 201.
• [68] J.M. Antonini, M.D. Taylor, A.T. Zimmer, J.R. Roberts, J. Toxicol. Environ. Health, Part A 2004, 67, 233.

Uwagi

1. Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).

2. Publikacja opracowana na podstawie wyników V etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, finansowanego w latach 2020-2022 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy.