Zmiany zasobów wodnych w zlewni górnej Noteci wywołane działaniami antropogenicznymi w XIX i XX wieku

• Autorzy: Jamorska I.

Warianty tytułu

EN

Changes in water resources in the upper Noteć drainage basin caused by anthropogenic activity in the 19th and 20th century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wiek XIX i XX to okres intensywnych prac regulacyjnych na obszarze górnej Noteci. Działalność antropogeniczna polegająca na przekładaniu koryt rzecznych i pracach melioracyjnych doprowadziła do zmiany zasobów wód powierzchniowych i podziemnych. Korzystając z archiwalnych danych kartograficznych, hydrologicznych, historycznych i geologicznych w artykule omówiono najważniejsze prace regulacyjne, które w znaczący sposób zmieniły hydrografię obszaru badań. Praca została zrealizowana w ramach grantu UMK w Toruniu.

EN

The 19thand 20th century was the period of intensive regulation works in the area of the upper Noteć River. The anthropogenic activity consisting of moving riverbeds and melioration works led to changes in the surface and ground water resources. Based on archival cartographic, hydrological, historical and geological data, the article discusses the most important regulation works, which significantly modified the hydrography of the research area. The analysis was carried out as part of the Mikołaj Kopernik University in Toruń grant.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia Noteci; zasoby wodne; działanie antropogeniczne

EN

water resources; Noteć drainage basin

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 3
• Strony: 103--109
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jamorska I.

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Instytut Geografii, Zakład Geologii i Hydrogeologii

Bibliografia

• 1. Atlas Hydrologiczny Polski, 1986, IMGW, Warszawa.
• 2. M. BEDRYJ, T. OLSZEWSKI, S. TYSZEWSKI, 2006, Wykorzystanie modelu MIKE BASIN do analizy ilości i jakości zasobów wodnych na przykładzie zlewni górnej Noteci, Gosp. Wodn. nr 9: 337-341.
• 3. A. CHOIŃSKI, 1995, Katalog jezior Polski-część III Pojezierze Wielkopolsko-Kujawskie, U AM, Poznań.
• 4. A. CHOIŃSKI, (red.), 1997, Wpływ antropopresji na jeziora, Mat. Konf., Poznań.
• 5. I. DYNOWSKA, (red.), 1993, Przemiana stosunków wodnych w Polsce w wyniku procesów naturalnych i antropogenicznych, UJ, Kraków.
• 6. J. GOŁASKI, 2002, Atlas rozmieszczenia młynów wodnych w dorzeczu Warty, Brdy i części Baryczy w okresie 1790-1960. Cz. 4. Brda i Górna Noteć, Poznań.
• 7. R. INGARDEN, 1921, Rzeki i kanały żeglowne w trzech b. zaborach i znaczenie ich gospodarcze dla Polski, Kraków.
• 8. E. JUTROWSKA, 2007, Antropogeniczne zmiany warunków hydrologicznych w dorzeczu Brdy, Bydgoszcz.
• 9. J. KACZOROWSKA, 1964, Wahania zwierciadła wód gruntowych w Wielkopolsce w ostatnim stuleciu, Zeszyty Naukowe U AM nr 5:12, Poznań.
• 10. A. KANIECKI, 1997, Wpływ XIX-wiecznych melioracji na zmiany poziomu wód. Mat. Konf. Wpływ antropopresji na jeziora, Poznań.
• 11. A. KANIECKI, 1993, Poznań - dzieje miasta wodą pisane, Część I, Przemiany rzeźby i sieci wodnej, Poznań.
• 12. J. KONDRACKI, 2002, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa.
• 13. P. KO WALCZAK, 1987, Wezbrania w dorzeczu górnej Noteci, Gosp. Wodn. nr 7:151-152.
• 14. S. MAJDANOWSKI, 1952-53, Katalog Jezior Polski, Biul. Geogr. IG PAN.
• 15. J. MICHALAK, Z. NOWICKI, 2009, Wyznaczanie zmian zasobów wód podziemnych w rejonach zbiorników małej retencji, PIG, Warszawa.
• 16. J. MIKLASZEWSKI, 1928, Lasy i leśnictwo w Polsce, Warszawa.
• 17. Z. MIKULSKI, 1962, Występowanie niżówek, wezbrań i powodzi w rzekach polskich, Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej, z. 49, Wydawn. Komunikacji i Łączności, Warszawa.
• 18. J. OSTROMĘCKI, 1943, Zagadnienie gospodarki wodnej w obszarze węzła bydgoskiego, Gosp. Wodn. nr 4: 247-250.
• 19. B. PACZYŃSKI, A. SADURSKI, 2007, Hydrogeologia regionalna Polski, Tom I, Wody Słodkie. PIG, Warszawa.
• 20. J.E. PIASECKA, 1970, Dzieje hydrografii polskiej do 1850 roku, Monografie z Dziejów Nauki i Techniki, Tom LXV, PAN, Warszawa, Wrocław, Kraków.
• 21. Z. PODGÓRSKI, 1999, Region kujawsko-pomorski, Warszawa.
• 22. Sz. SKOWROŃSKI, 2009, Zmiany przebiegu linii brzegowej Jeziora Ostrowskiego w świetle materiałów kartograficzno-teledetekcyjnych oraz pomiarów terenowych, UMK, Toruń.
• 23. Cz. SOMOROWSKI, 1983, Górnonotecki system wodno-gospodarczy, Gosp. Wodn., nr 10: 303-309.
• 24. Cz. SOMOROWSKI, K. CHOROMAŃSKI, J. ZAWILSKI, 1977, Zarys programu realizacji pilotowego systemu wodno-gospodarczego na obszarze regionu rolniczego, Gosp. Wodn. nr 3: 79-83.
• 25. D. SZUMIŃSKA, 2009, Wpływ XIX-wiecznych systemów irygacyjnych na stosunki wodne w wybranych rejonach Borów Tucholskich. Mat. Konf. Przeobrażenie się stosunków wodnych w warunkach zmieniającego się środowiska, Sosnowiec.
• 26. A. WOŹNIAK-HLEBIONEK, 2001, Kanał Bydgoski, Brda i Noteć w pruskich planach inwestycyjnych w latach 1773-1915, Kronika Bydgoska T. 23, Bydgoszcz.
• 27. http://mapy.amzp.pl/art.shtml
• 28.http://przyjezierze.org