Skanowanie obiektów zabytkowych metodą fotogrametryczną na przykładzie drewnianego kościoła pw. św. Brykcjusza w Gościęcinie

• Autorzy: Orłowski Tomasz , Tunkel Magda

Identyfikatory

DOI

10.54264/0031

Warianty tytułu

EN

Scanning of monument objects by photogra metric method on the example of a wooden church st. Brykcjusza in Gościęcinie

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecnie mamy do czynienia z niezwykle szybkim tempem rozwoju technologii informatycznych i komputerowych, których postęp umożliwia sporządzenie w krótszym niż dotychczas czasie dokumentacji technicznej, a także inwentaryzacyjnej z wykorzystaniem obrazów z naziemnych kamer cyfrowych. W artykule opisano specyfikę wykonywania pomiarów metodą tradycyjną przy użyciu dalmierza i koła mierniczego w korelacji z coraz bardziej powszechną i dostępną na rynku metodą laserowego skanowania, która umożliwia gromadzenie danych o autentycznym stanie zachowania obiektu. Skanowanie 3D umożliwia zaplanowanie prac remontowych i naprawczych w szczególności w odniesieniu do obiektów zabytkowych lub/i trudnodostępnych. Dzięki bezinwazyjnym badaniom można monitorować ewentualne zmiany zachodzące w obiekcie np. deformacje, wyboczenia czy odkształcenia konstrukcji. Obiektem badawczym jest kościół pw. św. Brykcjusza w Gościęcinie, który zbudowano w 1661 r., w zrębowej konstrukcji ścian. W artykule zaprezentowano dane archiwalne udostępnione przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu, fotografie stanu istniejącego, a także wyniki badań terenowych zrealizowanych metodą tradycyjną i przy użyciu techniki fotogrametrycznej. W pracy przedstawiono również symulację modelu, który należy traktować jako przykład wykorzystania możliwości technologicznych ze szczególnym uwzględnieniem laserowego skanowania obiektów.

EN

Currently, we are dealing with an extremely fast pace of development of information and computer technologies, the progress of which enables the preparation of technical documentation and inventory with the use of images from terrestrial digital cameras in a shorter time than before. The article describes the specificity of taking measurements using the traditional method with the use of a rangefinder and a measuring wheel in correlation with the more and more common and available on the market method of laser scanning, which enables the collection of data on the authentic state of preservation of the object. 3D scanning allows you to plan renovation and repair works, in particular in relation to historic and / or hard-to-reach buildings. Non-invasive tests allow for ongoing monitoring, which may contribute to the timely introduction of observed possible changes occurring in the object, such as deformation, buckling or deformation of the structure. The research object is the church of SW. Brykcjusz in Gościęcin, built in 1661, a wall in a carcass construction. in order to perform the technological process carried out by the Voivode of Protection. The presentation also includes a simulation of the model, which should be treated as an example of the possibility of using the working method of laser scanning of objects.

Słowa kluczowe

PL

architektura sakralna; budownictwo drewniane; skanowanie zabytków; fotogrametria

EN

sacred architecture; wooden construction; monument scanning; photogrammetry

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 14
• Strony: 45--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Orłowski Tomasz

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, 40-555 Katowic

• https://orcid.org/0000-0002-9731-2988

autor

Tunkel Magda

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, 40-555 Katowice

• https://orcid.org/+0000-0003-3079-6698

Bibliografia

• [1] Brzezicki S., Grajewski G., Nielsen C., Popp D., Zabytki sztuki w Polsce – Śląsk, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Petit s.c. Lublin-Warszawa 2006
• [2] Chrzanowski T., Gumiński S., Kornecki M., Olszewski A., Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. VII: Województwo opolskie, red. Chrzanowski T., Kornecka M Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. VII: Województwo opolskie, z. 5: Powiat kozielski, oprac. T. Chrzanowski, M. Kornecki, Warszawa 1965, s. 11-13.
• [3] Głowieniecka E., Jankowicz B. i inni, Fotogrametria i skaning laserowy w modelowaniu 3D, red. Mikruta S. Głowienka E., Rzeszów 2015.
• [4] Karta ewidencyjna zabytku architektury- kościół odpustowy pw. św. Brykcjusza w Gościęcinie, oprac. W. Żurakowski, 2001, Arch. WUOZ w Opolu
• [5] Kędzierski M., Fryśkowska A. i inni. Naziemne skanowanie laserowe obiektów sakralnych z zastosowaniem technologii HDS [w:] Wiadomości konserwatorskie nr 26/2009, s. 670-678. Kraków 2009
• [6] Kraszewski B., 2012. Wykorzystanie naziemnego skaningu laserowego do inwentaryzacji pomieszczeń biurowych, Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 23, s. 187-196.
• [7] Kraszewski B., 2011. Calibration of digital SLR Nikon D3X for the use ib digital photogrammetry projectes, Geoinformation Issues, Vol. 3, No 1, pp. 51-60.
• [8] Lutsch H., Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien. Die Kunstdenkmäler des Reg.-Bezirks Oppeln, Breslau 1894
• [9] Sas-Zubrzycki J., Polskie budownictwo drewniane, Kraków 1916
• [10] Steuer A., Sacrum i użytkowość zespołu sakralnego św. Brykcjusz (woj. opolskie), „Architektura. Czasopismo Techniczne” Kraków 2012, r. 109, z. 30, online: www.repozytorium.biblos.pk.edu.pl/resources/31482 [dostęp: 30.05.2022]
• [11] Szwed M., Opolska wieś 1997–2012. Leksykon. Opolskie sołectwa należące do programu odnowy wsi, Opole 2012
• [12] Tunkel M., Zachowane kościoły drewniane powiatu tarnogórskiego jako przykład różnorodności przyjętych rozwiązań górnośląskiej architektury sakralnej, „Builder Science” 2021, r. 25, nr 8, s. 50–55