Historia Sekcji Sozologicznej Polskiego Towarzystwa Geologicznego

• Autorzy: Paulo Andrzej

Warianty tytułu

EN

History of the Sozological Section of the Geological Society of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article presents a brief history of the Sozological Section of the Polish Geological Society and its genesis in the context of the environmental protection movement and the idea of sustainable development, as well as political changes in Poland. The section adopted and popularized the name sozology for the emerging interdisciplinary science of rational and economical use of environmental resources, named by this creator, outstanding geologist and organizer of science, Walery Goetel. In the years 1963-1972, he chaired the pioneering Seminar on the Conservation of Nature Resources and Securing the Durability of Use of Raw Materials, which made the realities of resource and land-use management in the People's Republic of Poland aware. At the same time, he popularized good practices of resource conservation and reclamation. Goetel's initiatives preceded high-profile reports by the United Nations and the WECD: U Thant's (1969) “Problems of the Human Environment”, and Brundtland's (1987)“Our common future”. The Sozological Section of the PGS operated briefly but dynamically in the years 1992-2005. Its activity has been focused on the organization of scientific conferences, demonstration of environmental problems and practical solutions in the field and popularization. The branches of PGS in Kraków, Poznań and Kielce were most involved in the organization of the conferences, along with local leaders A. Paulo, J. Skoczylas and Z. Rubinowski. The subject of the conferences evolved towards the management of industrial degraded areas and for some time their organization benefited from the support of the mineral industries. The final part of the article presents the current state of sozology in Poland and the diagnosis of future needs.

Słowa kluczowe

PL

sozologia; Sekcja Sozologiczna; Polskie Towarzystwo Geologiczne; historia; Walery Goetel

EN

sozology; Sozological Section; Polish Geological Society; history; Walery Goetel

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 70, nr 6
• Strony: 468--475
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Paulo Andrzej

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ S.W. 1973 - Walery Goetel (1889-1972). Rocz. Pol. Tow. Geol., 43 (4): 555-568.
• 2. ALEXANDROWICZ Z. 1994 – Międzynarodowe inicjatywy w ochronie przyrody nieożywionej. Prz. Geol., 42 (3): 159-160.
• 3. BERNADKIEWICZ A. 2007 - Sposoby ujmowania edukacji ekologicznej. Studia Ecologiae et Bioethicae, 5: 525-528.
• 4. BIERNAT K. 2003 - Polskie Towarzystwo Sozologiczne. Studia Ecologiae et Bioethicae, 1: 683-685.
• 5. BRUNDTLAND G.H. 1987 - Our common future. Report of the World Commission on Environment and Development. UN Bureau, Oxford University Press.
• 6. CHRZĄSTOWSKI P. 2019 - Walery Goetel - życie pod znakiem optymizmu. [W:] Laskosz J. (red.), Walery Goetel (1889-1972) Urodziłem się jako jeden z tych, którzy mają ciekawość świata. Arch. Nauki PAN i PAU, Kraków: 16-53.
• 7. DĄBROWSKI P. 1995 - VI Konferencja Sozologiczna, I Krajowe Seminarium Petroarcheologiczne Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego, Poznań, 29.09.1994. Prz. Geol., 43 (2): 159-l60.
• 8. DOŁĘGA J.M. 2011 - Nauki środowiskowe na początku XXI wieku. Paedagogia Christiana, 2/28: 11-39.
• 9. GAWOR L. 2013 - Walery Goetel i idea sozologii. Problemy Ekorozwoju, 8 (1): 83-89.
• 10. KOZŁOWSKI S.1993 - Ochrona litosfery w świetle postanowień Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro. Prz. Geol., 41 (3): 137-138.
• 11. KOZŁOWSKI S. 1994 - Ochrona przyrody nieożywionej w strategii ochrony litosfery w Polsce. Prz. Geol., 42 (3): 158.
• 12. LIS J., PASIECZNA A. 1998 - Pierwszy arkusz szczegółowego zdjęcia geochemicznego Górnego Śląska: M-34-63-B-b Sławków. Państw. Inst. Geol.
• 13. LIS J., PASIECZNA A., STRZELECKI R., WOŁKOWICZ S., LEWANDOWSKI P. 1997 - Geochemical and radioactivity mapping in Poland - 1997. J. Geoch. Explor., 60: 39-53.
• 14. KISTOWSKI M. 2016 - Diagnozowanie sozologiczne jako instrument wspomagający planowanie i realizację polityki ochrony środowiska. Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy, 14 (2): 7-18.
• 15. MGPiB 1990 - Wytyczne techniczne K-3.6. Mapa sozologiczna w skali 1:50 000, wyd. 1. Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Warszawa.
• 16. PASIECZNA A. 2003 - Atlas zanieczyszczeń gleb miejskich w Polsce. Państw. Inst. Geol.
• 17. PASIECZNA A. 2005 - Szczegółowe kartowanie geochemiczne na Górnym Śląsku. Zesz. Nauk. Polit. Śląskiej. Górnictwo, 267: 173-182.
• 18. PASIECZNA A., BIEL A., PAULO A. 2010 - Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska w skali 1:25 000, arkusz Imielin M-34-63-C-b. Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 19. PASIECZNA A., SIEMIĄTKOWSKI J., LIS J. 1996 - Atlas geochemiczny Wałbrzycha i okolic 1:50 000. Państw. Inst. Geol.
• 20. PASIECZNA A., STRZEMIŃSKA K., KONON A., BALA K., SZCZYPCZYK A. 2021 - Szczegółowa mapa geochemiczna Górnego Śląska w skali 1:25 000, arkusz Tarnowskie Góry M-34-50- D-a. Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 21. PAULO A. 1992 - Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Geologicznego w roku 1991. Ann. Soc. Geol. Pol., 62: 211-219.
• 22. PAULO A. 1994 - Działalność Sekcji Sozologicznej PTG. Prz. Geol., 42 (3): 239.
• 23. PAULO A. (red.) 1995 - Ochrona środowiska przyrodniczego i zasobów mineralnych (materiały studium podyplomowego AGH w Krakowie). Wyd. CPPGSMiE PAN, Kraków: 355.
• 24. PAULO A. 2000 - Osiem lat działalności i dziesięć konferencji Sekcji Sozologicznej PTGeol. Prz. Geol., 48 (1): 19-20.
• 25. PAULO A. (red.) 2006 - LXXVI Zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego: Geologia i zagadnienia ochrony środowiska w regionie górnośląskim, Rudy k. Rybnika, 14-16.09.2005. Prz. Geol., 54 (2): 103-106.
• 26. PAULO A., KROBICKI M. (red.)2001 - Przewodnik LXXII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego: Geologia, ochrona środowiska i zagospodarowanie pogórnicze Małopolski, Kraków, 12-15 września 2001, & 12th Meeting of the Association of European Geological Societies. PTG&PIG, Kraków: 277.
• 27. PAULO A., STRZELSKA-SMAKOWSKA B. 1995 - Ochrona środowiska, przyrody i zasobów naturalnych. Projekt TESSA nr 217. Edukacja dorosłych, 4-5/95: 226-229.
• 28. PAULO A., STRZELSKA-SMAKOWSKAB. 1996 - Wdrażanie polityki ekologicznej państwa - kogo i jak szkolić? Edukacja dorosłych nr 3, (14)/96: 161-165.
• 29. PAULO A., STRZELSKA-SMAKOWSKAB. 2000 - Studium podyplomowe Ochrona środowiska przyrodniczego i zasobów mineralnych 2000/2001. Prz. Geol., 48 (7): 555.
• 30. SKOCZYLAS J. 1994 - A. Paulo (red.) - Sozologia na obszarze antropopresji - przykład Krakowa. Prz. Geol. 42 (3): 215-216.
• 31. SKOCZYLAS J. 2022 - Dzieje Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Prz. Geol., 70 (4): 326-328.
• 32. TERLECKA M. (red.) 2014 - Wybrane etyczno-filozoficzne aspekty ochrony środowiska. Wyd. Armagraf, Krosno.
• 33. U'THANT S. 1969 - Problems of the Human Environment. United Nations, Economic and Social Council, E/4667, May 26 1969: 4-6.
• 34. WÓJCIK Z. 2009 - Walery Goetel. Rektor trudnych czasów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Kraków.
• 35. WÓJCIK Z. 2013 - Ewolucja poglądów Walerego Goetla (1889-1972) na problemy ochrony środowiska przyrodniczego. Prace Komisji Historii Nauki PAU, 12: 117-129.
• 36. WÓJCIK Z. 2019 - Walery Goetel (1889-1972). By w góry było po co chodzić. O turystyce, parkach narodowych i sozologii. COTG PTTK, Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).