Serpentynity i towarzyszące im skały oraz minerały ze wzgórz nasławickich koło Jordanowa (Dolny Śląsk)

• Autorzy: Heflik W.

Warianty tytułu

EN

Serpentines with associated rocks and minerals from the Nasławice hills near Jordanów (Lower Silesia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia charakterystykę serpentynitów Dolnego Śląska, głównie z obrzeżenia bloku sowiogórskiego, z okolic Sobótki, Jordanowa Śląskiego i Nasławic. Omówiono także zjawisko ich leukokratyzacji. W wyniku tego procesu powstała w Jordanowie Śląskim unikatowa parageneza mineralna, złożona z takich minerałów jak: diopsyd, zoisyt, grossular, wezuwian, klinozoisyt, pumpellyit, desmin. Lokalnie doszło również do nefrytyzacji serpentynitów (do powstania nefrytoidów). W artykule wskazano również na możliwość wykorzystania serpentynitów z Nasławic do mieszanek bitumicznych stosowanych do utwardzeń dróg, pasów startowych na lotniskach, do produkcji materiałów ogniotrwałych, płytek ceramicznych, lastryka, do wyrobów przedmiotów rzemiosła artystycznego, w rolnictwie i in.

EN

In the paper mineralogical characteristics of serpentinites from the Lower Silesia, mainly from the vicinity of Sobótka, Jordanów Śląski and Nasławice is presented. In Jordanów Śląski the unique paragenesis consisting of diopside, zoisite, grossular, vesuvianite, clinozoisite, pumpellyite and desmin, was formed as a result of the leucocratization of serpentinites. Locally, nephritization of serpentinites took place (i.e. formation of nephrytoides). Serpentinites from Nasławice can be used as components of bituminous compositions for road hardening, airstrips, for production of refractories, ceramic tiles, terrazzo, handicrafts as well as in agriculture.

Słowa kluczowe

PL

serpentynity; Nasławice; Jordanów Śląski

EN

serpentines; Nasławice; Jordanów Śląski

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 154--157
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Heflik W.

• Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Gajewski Z., 1970 – Występowanie i własności magnezytów z masywu serpentynitowego Gogołów-Jordanów na tle budowy geologicznej obszaru. Biul. Inst. Geol. Nr 240
• [2] Gaweł A., 1949 – Nefryt. Wiadomości Muzeum Ziemi. IV. 65
• [3] Gaweł A., 1957 – Nefryt z Jordanowa na Dolnym Śląsku. Prz. Geol. Nr 7
• [4] Heflik W., 1967 – Studium mineralogiczno-petrograficzne leukokratycznej strefy przeobrażonej okolic Jordanowa (Dolny Śląsk). Prace Mineralogiczne. Nr 10
• [5] Heflik W., 1974 – nefryt. PAN – Oddział w Krakowie – Nauka dla wszystkich. Nr 229
• [6] Heflik W., 1976 – Serpentynity dolnośląskie i możliwości ich zastosowania jako kamieni dekoracyjnych. Prz. Geol. Nr 3
• [7] Heflik W., 2010 – O niektórych kamieniach ozdobnych Dolnego Śląska i ich znaczenie w rozwoju kultury materialnej. Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej. Nr 3
• [8] Heflik W., Wyszomirski P., 1969 – Reakcje wysokotemperaturowe w niektórych perydotytach i serpentynitach z Dolnego Śląska. Materiały Ogniotrwałe. Nr 4
• [9] Heflik W., Natkaniec-Nowak L., 2001 – Geneza nefrytu z Jordanowa Śląskiego w świetle badań mineralogiczno-geochemicznych. Geologia. tom 27. z. 2-4
• [10] Kotylak A., 2001 – Serpentynity jako kamienie ozdobne Polski. Praca dyplomowa (inżynierska). Archiwum Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH