Jan Sas Zubrzycki i jego „Teorja łęków odpornych”

• Autorzy: Stefański K.

Warianty tytułu

EN

Jan Sas Zubrzycki and his „Theory of the flying buttress”

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) to jedna z ciekawszych postaci w dziejach polskiej sztuki przełomu XIX i XX wieku. Osobowość charakterystyczna dla tej epoki, poświęcająca całe swoje życie pasjom twórczym, naukowym, a także narodowym. Jego dorobek jest olbrzymi: kilkadziesiąt realizacji architektonicznych, w większości z zakresu architektury sakralnej, uzupełnionych o liczne plany, które nie doczekały się urzeczywistnienia, projekty wnętrz kościelnych, olbrzymi wysiłek badawczo-teoretyczny, który zaowocował kilkudziesięcioma publikacjami, setki rysunków i fotografii utrwalających elementy polskiego krajobrazu. Podstawową ideą, która przyświecała mu przez kilkadziesiąt lat pracy było badanie, wskrzeszanie i propagowanie form uważanych przez niego za narodowe.

EN

Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) was one of the most interesting personalities in Polish art at the turn of the 19th and 20th centuries. Typically for his time, he devoted his whole life to the passion of creating art, to science, but also to advancing national awareness. His life’s work comprises vast numbers of architectural designs, most of them churches, both implemented and not; church interior designs; a massive body of theoretical studies crowned with several dozen publications; hundreds of drawings and photographs depicting Polish landscapes. The leitmotif of his entire career of several decades was studying, reviving and promoting forms he considered national.

Słowa kluczowe

PL

Sas-Zubrzycki Jan; architektura gotycka; styl narodowy

EN

Sas-Zubrzycki Jan; gothic architecture; national style

• Wydawca: Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 60, z. 4
• Strony: 53--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Stefański K.

• Katedra Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego

Bibliografia

• W. Bałus, Teoria sztuki Jana Sas Zubrzyckiego. Studium z pogranicza historii sztuki i historii idei. Praca doktorska. Kraków 1995 (mps). Biblioteka Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• P. Drewniak, Rzymskokatolicka i greckokatolicka architektura sakralna w twórczosci projektowej Jana Sas Zubrzyckiego (1860-1935). rozprawa doktorska, t. I-II. Lublin 2006 (mps). Wydział Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• A. Majdowski, O poglądach na styl wiślano-bałtycki w polskiej architekturze sakralnej oraz Nurt narodowy w architekturze sakralnej Królestwa Polskiego od drugiej połowy XIX wieku, [w:] Studia z zakresu historii architektury sakralnej w Królestwie Polskim, Warszawa 1993. s. 39-66, 101-156.
• S. Odrzywolski, Renesans w Polsce, Wiedeń 1899.
• A. K. Olszewski, Przegląd koncepcji stylu narodowego w teorii architektury polskiej, „Sztuka i krytyka. Materiały do studiów i dyskusji z zakresu teorii i historii sztuki krytyki artystycznej oraz badań nad sztuką”. 1956, nr 3-4.
• J. Sas Zubrzycki, Curriculum vitae, Kraków 1888. rękopis w posiadaniu rodziny.
• J. Sas Zubrzycki, Curriculum vitae, Kraków 1893. rękopis w posiadaniu rodziny.
• J. Sas Zubrzycki, Filozofia architektury, jej teorja i estetyka. Kraków 1894. s. 272.
• J. Zubrzycki, Krakowska szkoła architektoniczna XIV wieku, „Rocznik krakowski” t. II, 1899, s. 109-150.
• J. S. Zubrzycki, Krótkie myśli z dzieła Ruskina „Siedem lamp architektury” wraz z uwagami, Lwów 1902.
• J. Sas Zubrzycki, Obsypiny... Obsyłania... Rąbek złoty z czasów dobrobytu i oświaty Polaków dawnych. Lwów 1921.
• J. Sas Zubrzycki, Sklepienia polskie z doby średniowiecza i odrodzenia, Lwów 1926.
• J. Sas Zubrzycki, Sława, Katowice 1924.
• J. Sas Zubrzycki, Styl polski. Styl narodowy, Lwów 1922.
• J. Sas Zubrzycki, Styl Zygmuntowski jako odcień sztuki odrodzenia w Polsce, Kraków 1914.
• Jan Sas Zubrzycki (1860-1939). Szkice i fotografie kapliczek i krzyży przydrożnych w zbiorach rodzinnych. Katalog wystawy w Galerii Stowarzyszenia Historyków Sztuki, tekst: Genowefa Zań-Ograbek, Kraków 2000.
• K. Stefański, Jan Sas Zubrzycki i Andrzej Lenik - z pracowni architekta i rzeźbiarza. Katalog wystawy zorganizowanej w Muzeum Architektury we Wrocławiu. 25 lutego-16 maja 2004; Wrocław 2004.
• K. Stefański, Polska architektura sakralna w poszukiwaniu stylu narodowego, Łódź 2000 (II wyd. 2002).
• K. Stefański, Renesans chrześcijaństwa a rozwój architektury neogotyckiej w XIX wieku, [w:] Idee chrześcijańskie w życiu Europejczyka. Język, piśmiennictwo. Sztuki plastyczne. Obyczaje. Część II. Materiały z konferencji 15-17 maja 2000 r.
• Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700-1870. Wybór, przedmowa i komentarze E. Grabska i M. Poprzęcka. Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów. Część 2. Warszawa 1974.
• E. Viollet-le-Duc, Dictionnaire raisonné de l’architecture française du XIe au XVIe siècle. T. 1-10, Paris 1854-1869.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.