Określenie surowców kluczowych dla polskiej gospodarki

• Autorzy: Radwanek-Bąk B.

Warianty tytułu

EN

Designation of key raw materials for the Polish economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Identyfikacja surowców kluczowych jest jednym z podstawowych elementów wyjściowych przy planowaniu polityki surowcowej państwa. Z drugiej strony nie jest ona w pełni możliwa bez uprzedniego określenia priorytetów gospodarczych kraju w długoletniej perspektywie czasowej. Dotyczy to zwłaszcza określenia nowych pól działalności przemysłowej. Zachodzi tu sprzężenie zwrotne. Ustalenie listy surowców kluczowych wymaga więc współdziałania i wzajemnych konsultacji przedstawicieli różnych szczebli decyzyjnych. Wyznaczenie surowców kluczowych powinno służyć optymalizacji obecnej i przyszłej ich podaży dla zagwarantowania prognozowanego popytu, wynikającego z potrzeb społeczeństwa. Powinno więc skutkować dalszymi działaniami, umożliwiającymi realizację tego celu. Należą do nich: zagwarantowanie dostępności obszarów udokumentowanych i spodziewanych złóż dla ich gospodarczego wykorzystania w przyszłości, racjonalna gospodarka zasobami kopalin, wspieranie badań geologicznych dla odnowienia lub zwiększenia krajowej bazy zasobowej, promowanie i rozwój polskich badań geologicznych i ekspansji wydobywczej poza granicami kraju, zapewnienie stabilnych dostaw surowców deficytowych z importu, wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii eksploracji, wydobycia i przetwórstwa surowców pierwotnych oraz efektywnego odzysku surowców wtórnych i odpadowych. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja propozycji listy surowców kluczowych dla polskiej gospodarki. W tym celu wykonano kompleksową analizę geologiczno-gospodarczą, wyodrębniając następujące kryteria: potencjał zasobowy kraju (udokumentowane złoża kopalin i obszary perspektywiczne oraz prognostyczne), możliwości wykorzystania surowców wtórnych i odpadowych, średnia wielkość rocznego zużycia poszczególnych surowców i jego tendencje w perspektywie roku 2030 w odniesieniu do zużycia krajowego i tendencji światowych oraz krytyczność surowców według klasyfikacji UE z 2014 r. Proponowana lista dwudziestu pięciu surowców jest listą zbilansowaną, reprezentującą wszystkie wyróżnione wcześniej aspekty znaczenia gospodarczego surowców w Polsce.

EN

Identification of critical mineral raw materials is one of the basic elements of planning the raw materials policy. On the other hand, it is not fully possible without first determining the economic priorities of the country in the long term. This applies in particular to the identification of new fields of industrial activity. Feedback occurs here. Determination of the list of critical raw materials therefore requires cooperation and mutual consultation of representatives of various decision-making levels. The determination of critical raw materials should serve to optimize their current and future supply to ensure the projected demand, resulting from the needs of society. It should therefore result in further action, allowing the realization of this goal. These include: ensuring the availability of areas documented and expected deposits for their economic use in the future – protection of deposits and deposit areas, rational management of mineral resources, to support geological research for the renewal or increase of a domestic resource base, promotion and development of Polish geological and mining expansion abroad, ensuring a stable supply of deficit raw materials with imports, supporting the development of modern technology, exploration, mining and processing of raw materials and the efficient recovery of recyclable materials and waste. The purpose of this article is to propose a list of the key raw materials to the Polish economy. To achieve this aim, a comprehensive analysis of geological and economic factors was made, with the following components of the assessment: mineral potential of the country (recognized deposits and perspective areas), the possibility of using secondary raw materials and waste, raw materials consumption and demand – now and in the perspective of 2030, taking macroeconomic factors and the criticality of raw materials according to the 2014 EU evaluation into account. The proposed list of twenty-five raw materials is balanced. It represents all aspects of the economic importance of raw materials.

Słowa kluczowe

PL

surowce kluczowe; baza zasobowa; zapotrzebowanie na surowce mineralne; polityka surowcowa

EN

key raw materials; mineral resources; commodity demand; mineral policy

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 96
• Strony: 241--254
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Radwanek-Bąk B.

• Państwowy Instytut Geologiczny–Państwowy Instytut Badawczy, Kraków

Bibliografia

• [1] Bilans Zasobów Złóż Kopalin w Polsce wg stanu na 31.12.2015. 2016. Warszawa: Wyd. PIG–PIB.
• [2] Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i Świata 2013. Warszawa: Wyd. PIG–PIB.
• [3] Emerging strategic minerals in Queensland. Queensland Department of National Resources…2015. [Online] Dostępne w: www.dnrm.qld.gov.au/_data/../emerging-minerals.pdf [Dostęp: 10.07.2016].
• [4] Galos, K. i Smakowski, T. 2014. Wstępna propozycja metodyki identyfikacji surowców kluczowych dla polskiej gospodarki. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN nr 88, s. 59–79, Kraków.
• [5] Komunikat UE 2014. W sprawie przeglądu surowców krytycznych dla UE i wdrażania inicjatywy na rzecz surowców. COM (2014) 297.
• [6] Kulczycka i in. 2015 – Kulczycka, J., Galos, K., Pietrzyk-Sokulska, E., Koneczna, R. i Lewicka, E. 2015. Przygotowanie analizy: Identyfikacja surowców kluczowych dla polskiej gospodarki. Warszawa, Ministerstwo Rozwoju (Gospodarki) (materiały niepublikowane).
• [7] Mission 2016. The future of strategic national resources, 2016. [Online] Dostępne w: mit.edu/mission/www/m2016 [Dostęp: 10.07.2016].
• [8] National Strategic and Critical Minerals Production Act of 2013.US H.R. 761. [Online] Dostępne w: https://www.govtrack.us/congress/bills/113/hr761 [Dostęp: 10.07.2016].
• [9] Radwanek-Bąk B., 2011. Zasoby kopalin w Polsce w aspekcie oceny surowców krytycznych dla Unii Europejskiej, Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 27, z. 11, s. 5–19.
• [10] Radwanek-Bąk, B. 2014. Opportunities and barriers of critical minerals management in Poland. 14 Geo Conference on Science and Technologies in Geology, Exploration and Mining (SGEM). Conf. Proceedings. v.3 Exploration and Mining, s. 411–417.
• [11] Smakowski, T. 2011. Surowce mineralne – krytyczne czy deficytowe dla gospodarki UE i Polski. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN nr 81, s. 59–68, Kraków.
• [12] Surowce dla przemysłu. 2016. Plan działań na rzecz zabezpieczenia podaży nie energetycznych surowców mineralnych. Ministerstwo Rozwoju.
• [13] Stefanowicz J., 2014. Strategia surowcowa w strategiach zintegrowanych ŚSRK i KPZK 2-3 – obszary funkcjonalne i złoża strategiczne. Materiały z XXVII Konf. Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej, s. 63–78. Kraków: Wyd. IGSMiE PAN.
• [14] Szamałek, K. 2016. Bursztyn jako surowiec strategiczny. Materiały III Kongresu Geologicznego. Wrocław.
• [15] The German Governments raw materials strategy. 2010. [Online] Dostępne w: www.bmwi.de [Dostęp: 10.07.2016].
• [16] What are strategic metals? 2011. [Online] Dostępne w: http://strategicmetalsinvestingnews.com [Dostęp: 10.07.2016].
• [17] Zieliński, S. 2014. Surowce mineralne. Chemik 68, 5, s. 429–446.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).