Zanim powstała centrala początki telefonii w Krakowie w świetle materiałów prasowych

• Autorzy: Więcek M.

Warianty tytułu

EN

Before telephone exchange was created beginnings of telephony in Cracow, according to the press

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pierwsze próby z wykorzystaniem telefonów zostały przeprowadzone w Krakowie pod koniec 1877 roku. Szeroka publiczność miała okazję zetknąć się z tym wynalazkiem za sprawą publicznych prezentacji, organizowanych przez takich wynalazców jak Henryk Machalski lub Emil Protaszewicz. Na początku lat 1880-tych telefonia zaczęła zyskiwać znaczenie jako praktyczny środek wewnątrz budynków. Pierwsza próba organizowania publicznej sieci telefonicznej została podjęta pod koniec 1882 roku przez prywatne przedsiębiorstwo i po kilku latach zakończyła się niepowodzeniem. W roku 1887 udało się natomiast uruchomić miejską sieć przeciwpożarową, w której zastosowanie znalazło kilkanaście aparatów telefonicznych. W tym samym roku wznowiono działania zmierzające do uruchomienia w Krakowie publicznej sieci telefonicznej, tym razem pod auspicjami państwa. Projekt został jednak opóźniony, przez co faktyczne prace budowlane rozpoczęto dopiero w roku 1892. Sieć rozpoczęła działanie jeszcze przed oficjalnym uruchomieniem, w dniu 1 stycznia 1893 roku.

EN

First experiments with telephones in Cracow were conducted at the end of the year 1877. Wide audience had an opportunity to see the new invention during public presentations, organized by such inventors as Henryk Machalski or Emil Protaszewicz. During early 1880s telephony gained popularity as means of communication inside of buildings. First failed attempt to create public telephone network in the city was was made in 1882, by private enterprise. In 1887 city-wide fire protection network was established, utilizing both telephone and telegraph devices. In the same year goal of creating public telephone exchange system was resumed by the State. Due to delays first construction works were performed in 1892. Network was operational before its official launch on January 1, 1893.

Słowa kluczowe

PL

telefon; telefonia; centrala; system przeciwpożarowy; telekomunikacja; eksperymenty

EN

telephone; telephony; exchange; fire protection system; telecommunication; experiments

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 4 (120)
• Strony: 209--216
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Więcek M.

• Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie

Bibliografia

• [1]. Czas, Kraków 1852, 1877-1893.
• [2]. Djabeł, Kraków 1884, 1892.
• [3]. Nowa Reforma, Kraków 1882-1893.
• [4]. Nowolecki A., Pamiątka podróży cesarza Franciszka Józefa po Galicyi i dwudziestodniowego pobytu jego w tym kraju, Kraków 1881
• [5]. red. Bieniarzówna J., Małecki J.M., Mitkowski L., Dzieje Krakowa w latach 1796-1918, Kraków 1994.
• [6]. red. Kazimierz Kolbiński, Historia elektryki polskiej, t. III, Warszawa 1974.
• [7]. Żukowska Z., Historia poczty w Krakowie do 1920 roku, Kraków 2011

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).