Kierunki badań empirycznych nad bezpieczeństwem portów morskich

• Autorzy: Skrzeszewska Katarzyna , Kizielewicz Joanna

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8342

Warianty tytułu

EN

The directions of empirical research on the seaports 'security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współczesne porty morskie są skomplikowanymi organizacjami, w których postęp technologiczny zmienia zasady działania i generuje nowe, do tej pory nieistotne lub niezauważalne zagrożenia. Jeszcze dwie dekady temu w literaturze naukowej rzadko publikowano wyniki badań poświęconych zagrożeniom występującym w portach morskich czy dla portów morskich. Sytuacja uległa zmianie po roku 2001, po przeprowadzonych atakach terrorystycznych. Kolejne znaczne wzrosty liczby publikacji miały miejsce w roku 2020 (gdy pandemia wirusa SARS-CoV-2 i zatrzymanie pracy portów morskich przyczyniło się do ogromnych problemów globalnej gospodarki) oraz w roku 2022 (wybuch wojny w Ukrainie i uniemożliwienie wywozu zboża z portów ukraińskich, które wywołały dalekosiężne skutki również w wymiarze globalnym). Artykuł poświęcony jest badaniu, celem którego było wyznaczenie kierunków badań w zakresie szeroko pojętego bezpieczeństwa portów morskich. Badanie przeprowadzono wykorzystując metodę desk research. Do jej przeprowadzenia wybrano dwie największe bazy abstraktowo-bibliometryczne: Web of Science oraz Scopus. W pracy wykorzystano program umożliwiający wizualizację sieci abstraktowo-bibliometrycznych VOSviewer.

EN

Modern seaports are complex organizations in which technological progress alters the principles of operation and generates new, up-to-now insignificant, or unnoticeable threats. Merely two decades ago, research results on threats occurring in or to seaports were rarely published in the scientific literature. The situation changed after the year 2001, after the terrorist attacks. Further significant increases in the number of publications took place in 2020 (when the SARS-COV2 virus pandemic and the shutdown of sea ports contributed to huge problems in the global economy), and in 2022 (the outbreak of war in Ukraine and the inability to export grain from Ukrainian ports, which caused far-reaching effects also on a global scale). The article is devoted to a study whose aim was to set research directions in the broadly understood security of seaports. The study was conducted using the desk research method. The two largest abstract and bibliometric databases were selected to carry it out: Web of Science and Scopus. For the purpose of work, also the VOSviewer was used, a program enabling the visualization of abstract and bibliometric networks.

Słowa kluczowe

PL

port morski; zagrożenie; bezpieczeństwo; ryzyko; ochrona; bazy abstraktowo-bibliometryczne

EN

seaport; threat; security; risk; protection

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. XVIII
• Strony: 997--1013
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Skrzeszewska Katarzyna

• Uniwersytet Morski w Gdyni

autor

Kizielewicz Joanna

• Uniwersytet Morski w Gdyni

Bibliografia

• 1. Beresford A. C. K., Gardner B. M., Pettit S. J. (2004). The UNCTAD and WORKPORT Models of Port Development: Evolution or Revolution? Maritime Policy & Management, 31(2), pp. 93-107.
• 2. Bichou K., Gray R. (2005). A Critical Review of Conventional Terminology for Classifying Seaports, Transportation Research. Part A, 39, pp. 75-92.
• 3. Clemente D., Cabral T., Rosa-Santos P., Taveira-Pinto F. (2023). Blue Seaports: The Smart, Sustainable and Electrified Ports of the Future, Smart Cities, 6(3), pp. 1560-1588, https://doi.org/10.3390/smartcities6030074.
• 4. Cullinane K. (2002). The productivity and efficiency of ports and terminals: methods and applications, [in:] The handbook of maritime economics and business, ed. C. Grammenos, Informa Professional, pp. 803-831.
• 5. de Langen P. W. (2004). The performance of seaport clusters; a framework to analyse cluster performance and an application to the seaport clusters in Durban, Rotterdam and the lower Mississippi, ERIM PhD, Thesis.
• 6. Flynn M., Lee P. T. W., NotteboomT. (2011). The Next Step on the Port Generations Ladder: Customer-Centric and Community Ports, [in:] Current Issues in Shipping, Ports and Logistics, ed. T. Notteboom, University Press Antwerp, pp. 497-510.
• 7. Hall P. V. (2004). “We'd have to sink the ships": Impact studies and the 2002 West Coast port lockout, Economic Development Quaterly, volume 18, issue 4, pp. 354-367, https://doi.org/10.1177/0891242404269500.
• 8. Hershman M. J. (1999). Seaport development and coastal management programs: A national overview, Coastal Management, 27 (2/3), pp. 271-291.
• 9. Hong Z. (2005). Conception of fourth generation port and its implementation methods, Journal of Traffic and Transportation Engineering, 5(4), pp. 90-95.
• 10. Jakobsen E. W., Mellbye Ch. S., Haugland L. M., Osman M.S., Villemin A. (2018). Leading Maritime Nations of the World 2018, Menon Economics, DNV GL, https://www.menon.no/wp-content/uploads/2018-84-LMN-2018.pdf.
• 11. Lee P. T. W., Lam J. S. L. (2016). Developing the Fifth Generation Ports Model, [in:] Dynamic Shipping and Port Development in the Globalized Economy, eds. P. T. W. Lee, K. Cullinane, K., Palgrave Macmillan, https://doi.org/10.1057/9781137514295_8.
• 12. Martin Associates, The 2013 economic impacts of the port of Seattle, 2014, https://meetings.portseattle.org/portmeetings/attachments/2014/2014_11_04_SM_7b_supp.pdf.
• 13. Paixão C. A., Marlow P. B. (2003). Fourth generation ports – a question of agility?, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 33(4), pp. 355-376.
• 14. Schwab K. (ed.). (2019). Global Competitiveness Report 2019. Insight Report, World Economic Forum, Geneve.
• 15. UNCTAD, Port Marketing and the Challenge of the Third Generation Port, Trade and Development Board Committee on Shipping ad hoc Intergovernmental Group of Port Experts, TD/B/C.4/AC.7/14, 13–23 Conference on Trade and Development, 1994, https://unctad.org/system/files/official-document/tdc4ac7_d14_en.pdf.
• 16. UNCTAD, Port marketing and the third generation port, TD/B C.4/AC.7/14, ad hoc Intergovernmental Group of Port Experts, Geneva 1990, https://unctad.org/system/files/official-document/tdc4ac7_d14_en.pdf.
• 17. UNCTAD, The fourth generation port, UNCTAD Ports Newsletter, 1999, No. 19, p. 10, http://unctad.org/en/Docs/posdtetibm15.en.pdf.
• 18. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 1796.
• 19. Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r. poz. 960, 1688, 2029.
• 20. van den Berg L., van Klink H. A. (2016). From City-Port to Port-Network, Tinbergen Institute, Discussion Paper No. TI95–48, Amsterdam 1995, [in:] Lee, P.TW., Lam, J.S.L., Developing the Fifth Generation Ports Model, [in:] Dynamic Shipping and Port Development in the Globalized Economy, eds. Lee, P.TW., Cullinane, K., Palgrave Macmillan, https://doi.org/10.1057/9781137514295_8.
• 21. van Klink H.A. (1995). Towards the Borderless Mainport Rotterdam: An Analysis of Functional, Spatial, and Administrative Dynamics in Port Systems, EUR.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).