Faces and determinants of contemporary architectural spacetime

• Autorzy: Pelczarski Z.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc120206

Warianty tytułu

EN

Oblicza i determinanty współczesnej czasoprzestrzeni architektonicznej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The spacetime of our life is the spacetime of the earth which refers to the limited space of the ecosystem of our planet and the relatively short time of existence of our civilisation within its framework. It has a dual character. On the one hand, it has a physical dimension and on the other hand a psychological one being a reflection of the former in our minds. Its character, therefore, is anthropogenic and anthropocentric – thus, in its essence it is a psychological (mental) spacetime of life. A physical and psychological space of life consists of two major notions within the framework of which the architectural spacetime is defined. A human ability to reconstruct one’s internal mental order is limited and it does not follow faster and faster civilisation transformations. This thesis might be reversed by concluding that current dynamic changes taking place in our social and cultural living space, particularly in the scope of production and distribution of goods as part of a market economy, are characterised by partial or total arrogance towards the status quo of mental order of an average human being and in relation to the limited possibilities to quickly reshape this order. This situation leads to disharmony and conflicts between mental order in psychological space-time of life and physical-spatial order which constitutes architectural space-time and socio-cultural order reflecting the mentality and values on which this order is based.

PL

Czasoprzestrzeń naszego życia to czasoprzestrzeń ziemska, odniesiona do skończonej przestrzeni ekosystemu naszej planety i relatywnie krótkiego czasu istnienia w ramach naszej cywilizacji. Ma ona charakter dualny. Z jednej strony ma wymiar fizyczny, z drugiej psychologiczny, będąc odzwierciedleniem w naszych umysłach tego pierwszego. Ma zatem charakter antropogeniczny i antropocentryczny – jest więc w swej istocie psychologiczną (mentalną) czasoprzestrzenią życia. Fizyczna i psychologiczna przestrzeń życia to dwa główne pojęcia, w ramach których definiuje się czasoprzestrzeń architektoniczna. Zdolność człowieka do przebudowy swojego wewnętrznego ładu psychicznego jest ograniczona i nie nadąża za coraz szybszymi przemianami cywilizacyjnymi. Tezę tę można też odwrócić, stwierdzając, że dynamiczne zmiany zachodzące współcześnie w społeczno-kulturowej przestrzeni życia, zwłaszcza w sferze wytwarzania i dystrybucji dóbr w ramach gospodarki rynkowej, cechuje częściowa lub całkowita arogancja w stosunku do status quo ładu psychicznego pojedynczego człowieka, a także w stosunku do ograniczonych możliwości szybkich przekształceń tego ładu. Stan powyższy prowadzi do dysharmonii i konfliktów pomiędzy ładem psychicznym w psychologicznej czasoprzestrzeni życia a ładem fizycznoprzestrzennym, tworzącym czasoprzestrzeń architektoniczną, i ładem społeczno-kulturowym, odzwierciedlającym mentalność i wartości, na których ład ten jest oparty.

Słowa kluczowe

EN

architectural spacetime; psychological space of life; mental order

PL

czasoprzestrzeń architektoniczna; psychologiczna przestrzeń życia; ład psychiczny

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 2(32)
• Strony: 35--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys. tab.

Twórcy

autor

Pelczarski Z.

• Faculty of Architecture, Bialystok University of Technology

Bibliografia

• [1] Allen W.C., History of The United States Capitol. A chronicle of design, construction and politics, źródło: http://www.access.gpo.gov/congress/senate/capitol/ (access: 12.01.2012).
• [2] Bańka A., Architektura psychologicznej przestrzeni życia. Behawioralne podstawy projektowania, Gemini-Print, Poznań 1999.
• [3] Boudon P., Lived-in Architecture: Le Corbusier’s Pessac Revisited, Lund Humphries, London 1972.
• [4] Giedion S., Przestrzeń, czas, architektura. Narodziny nowej tradycji, PWN, Warszawa 1968.
• [5] Hinton C.H., The Fourth Dimension, G. Allen & Unwin Ltd, London 1912.
• [6] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, tekst uchwalony w dniu 2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie Narodowe.
• [7] Niezabitowski A., Rola historii architektury w kształceniu współczesnych architektów, PAN, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, Vol. XXIX, 1997.
• [8] Portal Sztuka architektury, Sylwetki, Stanisław Niemczyk, source: http//www.sztuka-architektury.pl/index.php?ID_PAGE=1537 (access: 07.11.2010).
• [9] Szmidt B., Ład przestrzeni, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981.