Wrażliwość i adaptacja dużych miast do zmian klimatu w kontekście wzrostu temperatury powietrza

• Autorzy: Degórska B.

Warianty tytułu

EN

Sensitivity and Adaptation of Large Cities to Climate Changes in the Context of High Air Tempetature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Uzyskiwanie jak najlepszych warunków życia obecnego pokolenia jak i przyszłych generacji należy do podstawowych celów wynikających z założeń konceptualnych zrównoważonego rozwoju. Człowiek, będący podmiotem systemu środowiska geograficznego ma niewątpliwe prawo do bezpiecznego życia w optymalnych dla siebie warunkach bytowych, kształtowanych przez interakcje procesów i zjawisk przyrodniczych społecznych oraz gospodarczych. Oprócz licznych czynników antropogenicznych niekorzystnie oddziałujących na bezpieczeństwo funkcjonowania systemu człowiek – środowisko, system ten podlega modyfikacjom związanym z procesami egzogenicznymi i endogenicznymi. Jednym z procesów nasilających się w ostatnim okresie, pozostającym w ścisłych współzależnościach z czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi jest postępujący wzrost temperatury powietrza i nasilanie się niebezpiecznych zjawisk pogodowych. Czynniki te wpływają zarówno na funkcjonowanie środowiska, jak i społeczeństwa i gospodarki, zatem uwzględnianie ich w procesie planowanie przestrzennego staje się niezbędnym wymogiem.

EN

In the twenty -first century, the largest changes in climatic and weather conditions in Poland will include an increase in air temperature and increase in the level of onerousness and in the frequency of the so-called extreme weather phenomena, mainly floods, hot days and heat waves, hydrological and soil droughts, hurricanes and landslides. This paper is focused on the evaluation of the sensitivity and identification of the necessary directions of adaptations for large cities to high temperature. Increase in the air temperature has significant impact on functioning of the environment, society, economy and infrastructure, thus taking this phenomenon and its prospective effects into account in the process of spatial planning has become a necessary requirement. Due to the large concentration of population and the possibility of synergic effect of unfavourable factors (high temperature, air pollution, allergens), the most negative impact of high air temperature on quality of life and health will apply to inhabitants of large cities, especially the elderly and small children, people with diseases of the cardiovascular system and people with allergies. Aim of this study is to evaluate the demographic thermal risk of large cities to the high air temperature, to identify urban factors generating the temperature rise in the strongly urbanized area of large cities and to indicate fields which need strengthening of adaptive actions in the field of urban planning, with the stress put on the possibility of a natural cooling of cities during periods of high air temperature.

Słowa kluczowe

PL

adaptacja do zmian klimatycznych; rozwój zrównoważony; ryzyko termiczne; miejska wyspa ciepła (UHI)

EN

adaptation to climate change; sustainable development; thermal risk; urban heat island (UHI)

• Wydawca: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN ; Towarzystwo Urbanistów Polskich
• Czasopismo: Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
• Rocznik: 2014
• Tom: No 254
• Strony: 27--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Degórska B.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie

Bibliografia

• 1. Błażejczyk K., 2002, Znaczenie czynników cyrkulacyjnych i lokalnych w kształtowaniu klimatu i bioklimatu aglomeracji warszawskiej. Dokumentacja Geograficzna, 26.
• 2. Błażejczyk K., 2013, System wymiany i regeneracji powietrza jako czynnik poprawy warunków aerosanitarnych i bioklimatycznych w mieście, [w:] Środowisko przyrodnicze Krakowa. Zasoby – ochrona – kształtowanie, B. Degórska, M. Baścik (red.). IGiGP UJ, UMK WGiK PW, Kraków s. 179–181.
• 3. Błażejczyk K., Degórska B., 2013, Możliwości poprawy jakości powietrza, [w:] Środowisko przyrodnicze Krakowa..., op.cit., s. 182–183.
• 4. Degórska B., 2008, Prawidłowości zróżnicowania przestrzennego i zmian struktury poziomej krajobrazu obszaru metropolitalnego Warszawy na przełomie XX i XXI wieku, [w:] Atlas Warszawy. Z.10. Zmiany krajobrazu obszaru metropolitalnego Warszawy na przełomie XX i XXI wieku, B. Degórska, A. Deręgowska. IGiPZ PAN, Warszawa.
• 5. Degórska B., 2013, Koncepcja kształtowania struktury przestrzennej sieci ekologicznej Krakowa, [w:] Środowisko przyrodnicze Krakowa, op.cit., s. 251–263.
• 6. EEA, 2012. Urban Adaptation to Climate Change in Europe, Report. Final draft for EIONET consultation.
• 7. Fischer E. M., Schar C., 2010, Consistent Geographical Patterns of Changes in High- -impact European Heatwaves. Nature Geoscience, 3, 6, s. 398–403.
• 8. Fortuniak K., 2003, Miejska wyspa ciepła. podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Wyd. UŁ.
• 9. Kozłowska -Szczęsna T., Krawczyk B.,
• 10. Kuchcik M., 2004, Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka. Monografie IGiPZ PAN, 4, s. 194. Kuchcik M., 2001, Mortality in Warsaw: Is There any Connection with Weather and Air Pollution?, Geographia Polonica, 74, 1, s. 29–45.
• 11. Kuchcik M., 2003, The Influence of Aerosanitary and Biometeorological Conditions on the Health and Mortality of the Inhabitants of Warsaw, [w:] Studies on the Climate of Warsaw, M. Stopa -Boryczka (red.). Warsaw University, Faculty of Geography and Regional Studies, s. 155–166.
• 12. Kuchcik M., 2006, Pogoda w Polsce a umieralność: współcześnie oraz w świetle prognoz zmian klimatu. Balneol. Pol., 48 nr 4, s. 239–244.
• 13. Kuchcik M., 2007, Skrajne warunki termiczne w Polsce – zagrożenia dla człowieka. Balneol. Pol. 49, 3, s. 211–212.
• 14. Kuchcik M., 2013, The Attempt to Validate the Applicability of Two Climate Models for the Evaluation of Heat Wave Related Mortality in Warsaw in the 21st Century. Geographia Polonica, 86, 4, s. 295–311.
• 15. Kuchcik M., Błażejczyk K., 2001, Wpływ warunków pogodowych na zachorowalność i umieralność mieszkańców Warszawy, [w:] Badania środowiska fizycznogeograficznego aglomeracji warszawskiej. Prace Geograficzne, 180, s. 71–81.
• 16. Pałczyński C., Dudek W., Kręcisz B. 2012, Zmiany klimatu, miejska wyspa ciepła i choroby alergiczne. Alergia, 4/2012, s. 26–28.
• 17. Rocznik Demograficzny 2013, GUS, Warszawa.
• 18. Rocznik Statystyczny 2012, GUS, Warszawa.
• 19. Sadowski M. (kier. projektu), 2013, Opracowanie i wdrożenie Strategicznego Planu Adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu, Etap III, Adaptacja wrażliwych sektorów i obszarów Polski do zmian klimatu do roku 2070, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy