Palinologia dolnodewońskich i środkowodewońskich osadów klastycznych z otworu wiertniczego Trojanowice 2

• Autorzy: Filipiak P.

Warianty tytułu

EN

Palynology of the Lower and Middle Devonian clastic rocks from the Trojanowice 2 borehole (Southern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kompleksowe badania palinologiczne przeprowadzono na 37 próbkach z otworu wiertniczego Trojanowice 2, z interwału 502,0–558,8 m. Na podstawie rozpoznanych gatunków miospor wyróżniono dwa standardowe poziomy miosporowe: Emphanisporites annulatus-Camarozonotriletes sextantii z emsu oraz Grandispora douglastownense-Ancyrospora eurypterota z pogranicza emsu i eiflu. Przeprowadzone anlizy palinofacjlne pozwoliły określić środowisko sedymentacji spągowych partii profilu na morskie, bliskiego brzegu, z intensywną dostawą materiału organicznego z lądu.W części stropowej stwierdzono natomiast nieco głębsze warunki depozycji, w większym oddaleniu od obszarów źródłowych. Analiza kolorystyczna wykazała dojrzały stopień przeobrażenia termicznego materii organicznej. Formalnie opisano po raz pierwszy dwa nowe gatunki miospor: Camptozonotriletes reticulum sp.n. i Perotrilites asymmetricus sp.n.

EN

The palynological investigation were carried out on 37 samples from the Trojanowice 2 borehole from a depth interval of 502.0–558.8 m. Based on the presence of index and important microflora species two standard miospore zones were recognized: Emphanisporites annulatus-Camarozonotriletes sextantii, from the Emsian and Grandispora douglastownense-Ancyrospora eurypterota from the Emsian/ Eifelian transition interval. Palynofacies from the lower part of the section indicate marginal marine palaeoenvironmental conditions. Palynofacies from the upper part prove deeper marine conditions further from the shoreline. Additionally, spore colour analyses revealed a high degree of thermal transformation. Two new miospore taxa have been formally erected: Camptozonotriletes reticulum sp.n. and Perotrilites asymmetricus sp.n.

Słowa kluczowe

PL

palinofacje; miospory; dewon; ems; eifel; palinostratygrafia

EN

palynostratigraphy; palynofacies; miospores; Devonian; Emsian; Eifelian

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 459
• Strony: 7--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., 7 tabl., rys.,

Twórcy

autor

Filipiak P.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• [1] AVKHIMOVITCH V.I., TCHIBRIKOVA E.V., OBUKHOVSKAYA T.G., NAZARENKO A.M., UMNOVA V.T., RASKATOVA L.G., MANTSUROVA V.N., LOBOZIAK S., STREEL M., 1993 — Middle and Upper Devonian miospore zonation of Eastern Europe. Bull. Cent. Rech. Explor. Prod. Elf. Aquitaine, 17: 79–147.
• [2] BATTEN D.J., 1996 — Chapter 26A. Palynofacies and palaeoenvironmental interpretation; W: Palynology: Principles and Applications (red. J. Jansonius, D.C. McGregor) 3: 1011–1064. Am. Assoc. Strat. Palynol. Found., Dallas.
• [3] BUŁA Z., 2000 — Dolny paleozoik Górnego Śląska i zachodniej Małopolski. Pr. Państ. Inst. Geol., 171, 1–63.
• [4] BUŁA Z., HABRYN R., 2010 — Budowa geologiczna prekambru i paleozoiku regionu krakowskiego. W: Prekambr i paleozoik regionu krakowskiego. Mat. Konf. (red. M. Jachowicz-Zdanowska, Z. Buła): 7–39. Kraków 19 XI 2010.
• [5] BUŁA Z., JACHOWICZ M., 1996 — The Lower Paleozoic sediments in the Upper Silesian Block. Geol. Quart., 40: 299–336.
• [6] BUŁA Z., JACHOWICZ M., ŻABA J., 1997 — Principal characteristics of the Upper Silesian Block and Małopolska Block border zone (southern Poland). Geol. Mag., 134, 5: 669–677.
• [7] DORNING K., 1981 — Silurian acritarch distribution in the Ludlovian shelf sea of South Wales and the Welsh Borderland. W: Microfossils from recent and fossil shelf seas (red. J.W. Neale, M.D. Brasier): 31–36. Ellis Horwood, Chichester.
• [8] FIJAŁKOWSKA-MADER A., MALEC J., 2011 — Biostratigraphy of the Emsian to Eifelian in the Holy Cross Mountains (Poland). Geol. Quart., 55, 2: 109–138.
• [9] FILIPIAK P., 2002 — Palynofacies around the Frasnian/Famennian boundary in the Holy Cross Mountains, southern Poland. Palaeogeogr. Paleoclimatol. Palaeoecol., 181: 313–324.
• [10] FILIPIAK P., 2005 — Late Devonian and Early Carboniferous acritarchs and prasinophytes from the Holy Cross Mountains (central Poland). Rev. Paleobot. Palynol., 134: 1–26.
• [11] FILIPIAK P., 2009 — Lower Famennian phytoplankton from the Holy Cross Mountains, Central Poland. Rev. Paleobot. Palynol., 157: 326–338.
• [12] FILIPIAK P., 2011 — Palynology of the Lower and Middle Devonian deposits in southern and central Poland. Rev. Paleobot. Palynol., 166: 213–252.
• [13] FILIPIAK P., JACHOWICZ M., 2007 — The new Lower Cambrian and Lower Devonian data from the Rzeszotary horst area (Southern Poland). W: CIMP Lisbon’07 Joint Meeting of Spores/Pollen and Acritarch Subcommissions. Abstracts (red. Z. Pereira, i in.): 21–23.
• [14] FILIPIAK P., ZATOŃ M., 2011 — Plant and animal cuticle remains from the Lower Devonian of southern Poland and their palaeoenvironmental significance. Lethaia, 44: 397–409.
• [15] FILIPIAK P., ZATOŃ M., SZANIAWSKI H., WRONA R., RACKI G., 2012 — Palynology and microfacies of Lower Devonian mixed carbonate-siliciclastic deposits in Podolia, Ukraine. Acta Palaeontol. Pol., 57, 4: 863–877.
• [16] HABRYN R., BUŁA Z., CHMURA A., FILIPIAK P., GARECKA M., INDYK A., JACHOWICZ M., MARKOWIAK M., MATYJA B., NOWAK J., OLSZEWSKA B., PACZEŚNA J., POLECHOŃSKA O., SIKORA R., STADMULLER M., TOMAŚ A., TRUSZEL M., WOŹNIAK P., ZIÓŁKOWSKI P., ŻABA J., 2007 — Dokumentacja geologiczna otworu badawczego Trojanowice 2 — Zintegrowany program płytkich wierceń badawczych dla rozwiązania istotnych problemów budowy geologicznej Polski. Problem 10. Geologiczno-strukturalne rozpoznanie strefy rozłamu Kraków–Lubliniec na odcinku krakowskim. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, filia w Sosnowcu.
• [17] HOUSE M.R., GRADSTEIN F.M., 2004 — The Devonian Period. W: A Geological Time Scale 2004 (red. F. Gradstein, i in.): 202–221. Cambridge University Press, Cambridge.
• [18] JACHOWICZ M., FILIPIAK P., 2007 — Wstępne wyniki badań palinologicznych utworów kambru dolnego i dewonu dolnego w otworze wiertniczym Trojanowice 2. Mat. Konf. XX Konferencji Naukowej Paleobiologów i Biostratygrafów Pol. Tow. Geol.: 62. Święta Katarzyna.
• [19] JACHOWICZ-ZDANOWSKA M., 2010a — Palinologia kambru dolnego bloku górnośląskiego i prekambru bloku małopolskiego w regionie krakowskim. W: Prekambr i paleozoik regionu krakowskiego. Mat. Konf. (red. M. Jachowicz-Zdanowska, Z. Buła), Kraków 19 XI 2010 r.: 67–91.
• [20] JACHOWICZ-ZDANOWSKA M., 2010b — Palinologia kambru dolnego bloku górnośląskiego w regionie krakowskim. Biul. Państw. Inst. Geol., 443: 1–32.
• [21] JACHOWICZ-ZDANOWSKA M., 2014 — Mikroskamieniałości organiczne terenewu (kambr dolny) i późnego ediakaru (neoproterozoiku) okolic Krakowa. Biul. Państw. Inst. Geol., 459: 61–82.
• [22] LEI Y., SERVAIS T., FENG Q., HE W., 2012 — The spatial (nearshore-offshore) distribution of latest Permian phytoplankton from the Yangtze Block, South China. Rev. Paleobot. Palynol., 363/364: 151–162.
• [23] McGREGOR D.C., CAMFIELD M., 1982 — Middle Devonian miospores from the Cape De Bray, Weatherall, and Hecla Bay formations of northeastern Melville Island, Canadian Arctic. Geological Survey of Canada, Bulletin, 348: 1–115.
• [24] RICHARDSON J.B., McGREGOR D.C., 1986 — Silurian and Devonian spore zones of the Old Red Sandstone Continent and adjacent regions. Bull. Geol. Surv. of. Canada., 364: 1–79.
• [25] RIEGEL W., 1982 — Palynological aspects of the Lower/Middle Devonian transition in the Eifelian region. Courier Forschungsinstitut Senckenberg, 55: 279–292.
• [26] SMITH M.R., BUTTERFIELD N.J., 2013 — A new view on Nematothallus: coralline red algae from the Silurian of Gotland. Palaeontology, 56, 2: 345–357.
• [27] STREEL M., HIGGS K., LOBOZIAK S., RIEGEL W., STEEMANS P., 1987 — Spore stratigraphy and correlation with faunas and floras in the type marine Devonian of the Ardenne-Rhenish region. Rev. Paleobot. Palynol., 50: 211–229.
• [28] SZANIAWSKI H., 1996 — Scolecodonts W: Palynology: Principles and Applications (red. J. Jansonius, D.C. McGregor), 1: 337–354. Am. Assoc. Strat. Palynol. Found., Dallas.
• [29] TRAVERSE A., 2007 — Paleopalynology. W: Topics in geobiology (red. N.H. Landman, D.S. Jones), 28: 1–813. Springer.
• [30] TURNAU E., 1974 — Microflora from core samples of some Palaeozoic sediments from beneath the Flysch Carpathians (Bielsko–Wadowice area, southern Poland). Rocz. Pol. Tow. Geol., 44: 143–149.
• [31] TURNAU E., 2011 — Palinostratygrafia dewonu obszaru radomsko-lubelskiego. Pr. Państw. Inst. Geol., 196: 255–288.
• [32] TURNAU E., MIŁACZEWSKI L., WOOD G., 2005 — Spore stratigraphy of Lower Devonian and Eifelian(?), alluvial and marginal marine deposits of the Radom–Lublin area (central Poland). Ann. Soc. Geol. Pol., 75: 121–137.
• [33] TYSON R.V., 1993 — Palynofacies analysis. W: Applied Micropaleontology (red. D.G. Jenkins): 153–191. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
• [34] WOOD G.D., TURNAU E., 2001 — New Devonian Cenobial Chlorococcales (Hydrodictyaceae) from the Holy Cross mountains and Radom–Lublin region of Poland: Their paleoenvironmental and sequence stratigraphyic implications. W: Proceedings of the IX International Palynological Congress, Houston, Texas, U.S.A., 1996 (red. D.K. Goodman, R.T. Clark): 53–63.. Am. Assoc. Strat. Palynol. Found., Dallas.
• [35] WOOD G.D., GABRIEL A.M., LAWSON J.C., 1996 — Palynological techniques – processing and microscopy. W: Palynology: principles and applications (red. J. Jansonius, D.C. McGregor) 1: 29–50.
• [36] ZDEBSKA D., 1978 — On Spongiophyton from the Lower Devonian of Poland. Acta Palaeobot., 19: 13–20.
• [37] ZDEBSKA D., 1982 — A new zosterophyll from the Lower Devonian of Poland. Palaeontol., 25: 247–263.