Próba przestrzennej analizy porównawczej stanu środowiska przyrodniczego i zachorowalności na choroby cywilizacyjne (na przykładzie Poznania)

• Autorzy: Poniży L.

Warianty tytułu

EN

An attempt of spatial comparative analysis of the state of the natural environment and the incidence rate of some selected civilisation-related diseases (as exemplified by the city of Poznań

• Konferencja: Ogólnopolskie Sympozjum Geoinformacji „Geoinformacja zintegrowanym narzędziem badań przestrzennych” (15-17.09.2003 ; Wrocław – Polanica Zdrój, Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule zaprezentowano aplikacyjne wartości zastosowania metodyki oceny stanu środowiska, przedstawionej w referacie K. Fagiewicz i L. Poniży nt. „Wykorzystanie bazy danych numerycznej mapy sozologicznej (1:50 000) w ilościowych badaniach stanu środowiska przyrodniczego”. Opracowanie stanowi przykład zastosowania technik GIS do badań nad związkami przestrzennymi pomiędzy stanem środowiska przyrodniczego a zachorowalnością na wybrane choroby cywilizacyjne. Obszar badań stanowiło miasto Poznań, (jako przykład terenu o wysokim stopniu przekształceń antropogenicznych) podzielone na mniejsze jednostki przestrzenne, będące polami podstawowymi oceny. W ramach tych pól podstawowych zgromadzono wszelkie niezbędne dane do przeprowadzenia dalszych badań. Zastosowanie metod wielowymiarowej analizy porównawczej pozwoliło na ocenę jakości środowiska przyrodniczego zarówno na poziomie cech diagnostycznych, jak i jakości środowiska potraktowanej w sposób syntetyczny, na ocenę poziomu zachorowalności na wybrane choroby oraz na ocenę związków korelacyjnych pomiędzy zachorowalnością a stanem środowiska. Uzyskane wyniki badań wskazują na silne związki korelacyjne (najwięcej istotnych współczynników korelacji) pomiędzy wskaźnikami dotyczącymi jakości środowiska przyrodniczego a współczynnikami zachorowalności na choroby nowotworowe. Natomiast najmniej istotnych współczynników korelacji występuje pomiędzy wskaźnikami dotyczącymi jakości środowiska a współczynnikami zachorowalności na choroby układu krążenia (Tabela 4).

EN

Health is one of the most important values in man’s life and accordingly we should do our best to prevent its deterioration or loss. To prevent the occurrence of particular diseases we should determine their causes. The deterioration of the state of man’s natural environment, produced by all kinds of technocratic changes and processes, has brought about an increase in the incidence of the so-called civilisation-related diseases. The aim of the present study is to show the relation between environmental quality and the incidence rate of some selected civilisation-related diseases. To this end a thorough analysis of the environmental state of the city of Poznań was made and the incidence rate of particular diseases was studied. The following analyses were made within the particular spatial units into which the city of Poznań is divided: • the analysis of the state of the natural environment. • the demographic analysis; • the analysis of the incidence rate of particular civilisation-related diseases; Information about the city’s demographic situation in the years 1989–98 was the basis for determining the incidence rates for its inhabitants. Subsequently, the state of the natural environment of the city Poznań was evaluated for particular spatial units. On the basis of the information shown on the sozological map, supplemented with data obtained from the Department of the Environment of the City Office, a synthetic environmental index was calculated. To this end a number of distinctive characteristics of the particular environmental media were selected, for which diagnostic degradation indices for particular zones (negative qualities) as well as diagnostic indices for environmental values (positive qualities) were worked out. In the final stage of the research the state of the natural environment was compared with the incidence rate of the particular civilisation-related diseases occurring within particular spatial units.

Słowa kluczowe

PL

stan środowiska przyrodniczego; zachorowalność; współczynnik korelacji Pearsona

EN

state of the natural environment; incidence rate; Pearson's correlation coefficient

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 13a
• Strony: 189--198
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz.

Twórcy

autor

Poniży L.

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, Zakład Kształtowania Środowiska Przyrodniczego i Fotointerpretacji