Propozycja systemu eliminującego szkodliwe oddziaływanie strumienia zaśmigłowego w samolotach turbośmigłowych

• Autorzy: Krawczyk M. , Graffstein J.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rm.2013.26

Warianty tytułu

EN

A proposition of control augmentation system for dumping the harmful impact of slipstream in turboprop airplanes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zjawisko asymetrii oddziaływań zespołu napędowego na ruch samolotu jednosilnikowego z napędem śmigłowym jest złożonym, wieloaspektowym zagadnieniem mechaniki lotu, które początkowo ujawniło się po wprowadzeniu silnych tłokowych jednostek napędowych oraz w latach 90. XX w., kiedy to w wielu samolotach śmigłowych zaczęto stosować silniki turbinowe. Zauważono wtedy, że w warunkach dysponowania dużą mocą pojawiają się istotne utrudnienia w pilotażu samolotu, powodujące znaczny dyskomfort pilota, a w szczególnych przypadkach mające również wpływ na bezpieczeństwo lotu. W pracy dokonano analizy zjawiska oddziaływania strumienia zaśmigłowego na samolot oraz przedstawiono wybrane metody ograniczające to oddziaływanie. Kolejno zaproponowano ogólne zasady integracji właściwego automatycznego systemu CAS (Control Augmentation System) oraz przedstawiono wyniki eksperymentu modelowego pozwalającego na wstępną ocenę przyjętego rozwiązania.

EN

Non-symmetrical impact of a slipstream (prop-wash) on the motion of single-engine, propeller-driven airplane is a complicated multi-aspect problem of flight mechanics. At first this problem appeared when high – powered piston engines entered the aviation, as well as in nineties of XX century, when turbo – prop airplanes appeared. It was then noticed that in high-level power disposal the significant difficulties in aircraft pilot appeare. It resulted in considerable discomfort of the pilot, and in special cases has also impact on flight safety. In the article the phenomenon of interaction between the slipstream and airplane’s body is analysed and some selected methods for dumping this interaction are presented. General rules for Control Augmentation System integration are presented as well as some results of numerical experiment enabling the assessment of proposed solution.

Słowa kluczowe

PL

samolot jednosilnikowy; strumień zaśmigłowy; badania symulacyjne

EN

single-engine aircraft; slipstream; simulated studies

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
• Rocznik: 2013
• Tom: z. 85[288], nr 3
• Strony: 287--295
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Krawczyk M.

• Instytut Lotnictwa, al. Krakowska 110/114, 02-256 Warszawa

autor

Graffstein J.

• Instytut Lotnictwa, al. Krakowska 110/114, 02-256 Warszawa

Bibliografia

• [1] Fiszdon W.: Mechanika lotu. PWN, Warszawa 1961.
• [2] Philips W.F.: Mechanics of flights. John Wiley, New York 2010.
• [3] Patenty: US 4 094 479, US 2 492 252, US 2 461 533, US 2006-0214063 A1, US 5 465 211.
• [4] Turner R.S.: Flying operations, T-6 primary flying. Air Force Manual, 2008, 11-248.
• [5] Maryniak J.: System symulacji trenażera lotu, naprowadzania i walki powietrznej samolotu. Mechanika Teoretyczna i Stosowana, 25 (1987), 189-214.
• [6] Maryniak J.: Ogólny model matematyczny sterowanego samolotu. Mechanika w Lotnictwie, PTMTiS, Warszawa 1992