Węglan wapnia. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Rydzyński K. , Kuchowicz E.

Warianty tytułu

EN

Calcium carbonate

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Węglan wapnia w naturalnym środowisku występuje w postaci takich minerałów, jak: aragonit, kalcyt oraz waleryt. Krystaliczne formy kalcytu tworzą marmur oraz szpat. Aragonit w temperaturze 825 °C ulega dekompozycji do kalcytu, który w temperaturze 898,6 °C rozkłada się z wytworzeniem tlenku wapnia i ditlenku węgla. Narażenie na węglan wapnia jest związane z wydobywaniem minerałów wapniowych: kalcytu i aragonitu, a także z obróbką wapieni i marmuru. Narażenie może także występować podczas stosowania go do produkcji farb, past do zębów, żywności oraz w rolnictwie podczas stosowania wapna nawozowego. Informacje zawarte w dostępnym piśmiennictwie świadczą o braku narządowego działania toksycznego czystego węglanu wapnia u zwierząt i u ludzi. Narażenie na pyły, pochodzące z minerałów wapiennych, wywołują efekt toksyczny tylko w przypadku jednoczesnego występowania innych składników, a wśród nich przede wszystkim kwarcu. Działanie miejscowe węglanu wapnia wyraża się umiarkowanym działaniem drażniącym na skórę i silnym działaniem drażniącym na oczy. W związku z tym, proponowana wartość normatywu higienicznego oparta jest na opracowaniu, w którym opisano wyniki badań pracowników narażonych na pyły węglanu wapnia, o zawartości innych składników około 3%, w tym krzemionki ok. 1%. Wśród badanych osób nie stwierdzono szkodliwych skutków działania toksycznego pyłów węglanu wapnia w następstwie narażenia przez okres od 12 do 35 lat. Wiadomo jednak, że praca w narażeniu na pyły nietoksyczne, do których należy także węglan wapnia, związana jest z uciążliwością jaką powoduje pył osadzający się na skórze i mogący przedostawać się do oczu. Proponujemy, w związku z powyższymi danymi, przyjęcie wartości NDS węglanu wapnia na poziomie 10 mg/m3 z zaznaczeniem, że zanieczyszczenie krzemionką nie może przekraczać 2%. Taka wartość normatywu powinna zabezpieczyć pracowników przed uciążliwością działania pyłu na skórę i oczy. Nie ma podstaw do ustalenia wartości NDSCh.

EN

Calcium carbonate is an odourless, tastleless powder or crystal. It exists In nature as mineral aragonite, calcite, walerite, limestone (chalk and marble). Calcium carbonate is a moderate skin irritant and severe eye irritant. Because of no adverse helath effects have been reported among workers using CaC03 it is recomended 10 mg/m3as a value of TLV for calcium carbonate containing quartz < 2%.

Słowa kluczowe

PL

węglan wapnia; narażenie zawodowe; działanie toksyczne; działanie rakotwórcze; wartość NDS

EN

calcium carbonate; occupational exposure; toxic effect; carcinogenic effects; MAC-values

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2001
• Tom: Nr 1 (27)
• Strony: 147--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab.

Twórcy

autor

Rydzyński K.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Kuchowicz E.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1991) Documentation of the TLV and biological exposure indices. 5th ed, Cincinnati, 90.
• 2. ACGIH (1996) TLVs and other occupational exposure values.
• 3. Anttila S. i in. (1984) Rheumatoid pneumoconiosis in a dolomite worker: a light and electron microscopic, and X-ray microanalytical study. Br. J. Dis. Chest, 78, 195-200.
• 4. Beal A.]., Gr O.G., Nagelschmidt G. (1991) Safety in miners research establishment (SMRE) research report 72 (cyt. za ACGIH).
• 5. Bolewski A. (1975) Mineralogia szczegółowa. Warszawa, Wydawnictwo Geologiczne, 194-198.
• 6. Bolewski A., Parachoniak W. (1982) Petrografia. Warszawa, Wydawnictwo Geologiczne, 368-1969.
• 7. Brdge Davis S., Nagelschmidt G. (1991) A report on the absence of pneumoconiosis among workers In pure limestone. Brit. J. Inustr. Med., 13, 6-8.
• 8. Doig A.T. (1955) British journal of industrial medicine. 12, 206. (cyt. za Bridge i in., 1991).
• 9. ILO (1983) Encyclopedia of occupational health and safety. Genewa, ILO, vol. 2, 1234, 1284-1285.
• 10. Federal Register (1989) vol. 54, no. 12, 2591.
• 11. Huuskonen M.S. i in. (1983) Preliminary results from a cohort of workers exposed to wollastonite in a Finish limestone quarry. Scand. J. Environ. Health, 9, 169-175.
• 12. Occupational Exposure for airborne toxic substances (1991) Genewa, ILO 73.
• 13. RTECS (1985) Registry of toxic effects of chemical substances.
• 14. Sax N. I. (1989) Dangerous properties of industrial materials. 677.
• 15. Szymczykiewicz K. (1977) Higieniczne i kliniczne problemy pyłu w przemyśle. Warszawa, PZWL.