Burak zwyczajny (Beta vulgaris L.) jako źródło związków o korzystnym wpływie na zdrowie

• Autorzy: Kulczyński Bartosz , Gramza-Michałowska Anna

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2022.9.6

Warianty tytułu

EN

Beetroot (Beta Vulgaris L.) as a source of compounds with a beneficial effect on health

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Buraki stanowią źródło wielu związków prozdrowotnych, o dobrze udokumentowanym wpływie na zdrowie człowieka. Ich działanie terapeutyczne jest zdeterminowane obecnością nieorganicznych związków azotu, flawonoidów, betalain, będących naturalnymi barwnikami, a także wybranych witamin i związków mineralnych. Aktualny stan wiedzy dowodzi, że buraki są szczególnie cenne dla układu krążenia. Wynika to z ich właściwości hipotensyjnych, jak również działania zmniejszającego sztywność tętnic. Co więcej buraki wykazują działanie krwiotwórcze, poprawiają funkcjonowanie mózgu, redukują stężenie glukozy we krwi, a także charakteryzują się właściwościami hepatoprotekcyjnymi.

EN

Beets are a source of many health-promoting compounds with a well-documented impact on human health. Their therapeutic effect is determined by the presence of inorganic nitrogen compounds, flavonoids, betalains, which are natural dyes, as well as selected vitamins and minerals. The current state of knowledge proves that beetroot is especially valuable for the circulatory system. This is due to their antihypertensive properties as well as reducing arterial stiffness. Moreover, beetroot has a hematopoietic effect, improves the functioning of the brain, lowers the level of blood glucose, and is also characterized by hepatoprotective properties.

Słowa kluczowe

PL

buraki; betanina; układ krążenia; tlenek azotu

EN

beetroot; betanin; cardiovascular system; nitric oxide

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 76, nr 9
• Strony: 38--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz.

Twórcy

autor

Kulczyński Bartosz

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Żywności Funkcjonalnej, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-9620-7852

autor

Gramza-Michałowska Anna

• Katedra Technologii Gastronomicznej i Żywności Funkcjonalnej, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-0744-9033

Bibliografia

• [1] Ahmadi H., Z. Nayeri, Z. Minuchehr, F. Sabouni, M. Mohammadi. 2020. „Betanin purification from red beetroots and evaluation of its anti-oxidant and anti-inflammatory activity on LPS-activated microglial cells”. PLoS One 15 (5) : e0233088. DOI: 10.1371/journal.pone.0233088.
• [2] Al-aboud N.M. 2018. „Effect of red beetroot (Beta vulgaris L.) intake on the level of some hematological tests in a group of female volunteers”. ISABB Journal Of Food And Agriculture Science 8 (2) : 10-17. DOI: 10.5897/ISABB-JFAS2017.0070.
• [3] Albasher G., R. Almeer, F.O, Al-Otibi, N. Al-Kubaisi, A.M. Mahmoud. 2019. „Ameliorative effect of Beta vulgaris root extract on chlorpyrifos-induced oxidative stress, inflammation and liver injury in rats”. Biomolecules 9 (7) : 261. DOI: 10.3390/biom9070261.
• [4] Aliahmadi M., F. Amiri, L.S. Bahrami, A.F. Hosseini, B. Abiri, M. Vafa. 2021. „Effects of raw red beetroot consumption on metabolic markers and cognitive function in type 2 diabetes patients”. Journal of Diabetes and Metabolic Disorders 20 (1) : 673-682. DOI: 10.1007/s40200-021-00798-z.
• [5] Bahadoran Z., P. Mirmiran, A. Kabir, F. Azizi, A. Ghasemi. 2017. „The nitrate-independent blood pressure-lowering effect of beetroot juice: a systematic review and meta-analysis”. Advances in Nutrition 8 (6) : 830-838. DOI: 10.3945/an.117.016717.
• [6] Bahrami L.S., S.M. Arabi, Z. Feizy, R. Rezvani. 2021. „The effect of beetroot inorganic nitrate supplementation on cardiovascular risk factors: A systematic review and meta-regression of randomized controlled trials”. Nitric Oxide 115 : 8-22. DOI: 10.1016/j.niox.2021.06.002.
• [7] Baiao D. dos S., D. da Silva, V. Paschoalin. 2020. „Beetroot, a remarkable vegetable: its nitrate and phytochemical contents can be adjusted in novel formulations to benefit health and support cardiovascular disease therapies”. Antioxidants 9 (10) : 960. DOI: 10.3390/antiox9100960.
• [8] Chhikara B., K. Kushwaha, P. Sharma, Y. Gat, A. Panghal. 2019. „Bioactive compounds of beetroot and utilization in food processing industry: A critical review”. Food Chemistry 272 : 192-200. DOI: 10.1016/j. foodchem.2018.08.022.
• [9] Cho J., S.J. Bing, A. Kim, N.H. Lee, S.H. Byeon, G.O. Kim, Y. Jee. 2017. „Beetroot (Beta vulgaris) rescues mice from γ-ray irradiation by accelerating hematopoiesis and curtailing immunosuppression”. Pharmaceutical Biology 55 (1) : 306-319. DOI: 10.1080/13880209.2016.1237976.
• [10] European Food Safety Authority (EFSA). 2015. „Scientific Opinion on the re-evaluation of beetroot red (E 162) as a food additive”. EFSA Journal 13 (12) : 4318.
• [11] Fu Y., J. Shi, S.Y. Xie, T.Y., Zhang, O.P. Soladoye, R.E. Aluko. 2020. „Red beetroot betalains: perspectives on extraction, processing, and potential health benefits”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 68 (42) : 11595-11611.
• [12] Gajda-Wyrębek J., J. Jarecka, M. Dmitruk. 2021. „Monitoring survey of nitrate content in beetroot, radish and cabbage in Poland”. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 72 (3) : 267-271.
• [13] Gamal AA., M.S. AlSaid, M. Raish, M. Al-Sohaibani, S.M. Al-Massarani, A. Ahmad, M. Hefnawy, M. Al-Yahya, O.A. Basoudan, S. Rafatullah. 2014. „Beetroot (Beta vulgaris L.) extract ameliorates gentamicin-induced nephrotoxicity associated oxidative stress, inflammation, and apoptosis in rodent model”. Mediators of Inflammation 983952. DOI: 10.1155/2014/983952.
• [14] Geith I., A. El-Mahmoudy. 2018. „Laboratory evidence for the hematopoietic potential of Beta vulgaris leaf and stalk extract in a phenylhydrazine model of anemia”. Brazilian Journal of Medical and Biological Research 51 (11) : e7722. DOI: 10.1590/1414-431x20187722.
• [15] Georgiev V.G., J. Weber, E.M. Kneschke, P.N. Denev, T. Bley, A.I. Pavlov. 2010. „Antioxidant activity and phenolic content of betalain extracts from intact plants and hairy root cultures of the red beetroot Beta vulgaris cv. Detroit dark red”. Plant Foods for Human Nutrition 65 (2) : 105-111. DOI: 10.1007/s11130-010-0156-6.
• [16] Hamedi S. 2019. „Beta vulgaris - a mini review of traditional uses in Iran, phytochemistry and pharmacology”. Current Drug Discovery Technologies 16 (1) : 74-81. DOI: 10.2174/1570163815666180308142912.
• [17] Kapadia G.J., M.A. Azuine, G.S. Rao, T. Arai, A. Iida, H. Tokuda. 2011. „Cytotoxic effect of the red beetroot (Beta vulgaris L.) extract compared to doxorubicin (Adriamycin) in the human prostate (PC-3) and breast (MCF-7) cancer cell lines”. Anti-cancer Agents in Medicinal Chemistry 11 (3) : 280-284. DOI: 10.2174/187152011795347504.
• [18] Kim B.H., S.H. Jung, S. Jung. 2020. „Beet root (Beta vulgaris) protects lipopolysaccharide and alcohol-induced liver damage in rat”. Toxicological Research 36 (3) : 275-282. DOI: 10.1007/s43188-019-00030-4.
• [19] Krajka-Kuźniak V., H. Szaefer, E. Ignatowicz, T. Adamska, W. Baer-Dubowska. 2012. „Beetroot juice protects against N-nitrosodiethylamine-induced liver injury in rats”. Food and Chemical Toxicology 50 (6) : 2027-2033. DOI: 10.1016/j.fct.2012.03.062.
• [20] Ma L., L. Hu, X Feng, S. Wang. 2018. „Nitrate and nitrite in health and disease”. Aging and Disease 9 (5) : 938-945. DOI: 10.14336/AD.2017.1207.
• [21] Milton-Laskibar I., J.A. Martinez, M.P. Portillo. 2021. „Current knowledge on beetroot bioactive compounds: role of nitrate and betalains in health and disease”. Foods 10 (6) : 1314. DOI: 10.3390/foods10061314.
• [22] Motawi T.K., S.A. Ahmed, N.A. El-Boghdady, N.S. Metwally, N.N. Nasr. 2020. „Impact of betanin against paracetamol and diclofenac induced hepato-renal damage in rats”. Biomarkers 25 (1) : 86-93. DOI: 10.1080/1354750X.2019.1697365.
• [23] Ocampo D.A., A.F. Paipilla, E. Marin, S. Vargas-Molina, J.L. Petro, A. Perez-Idarraga. 2018. „Dietary nitrate from beetroot juice for hypertension: a systematic review”. Biomolecules 8 (4) : 134. DOI: 10.3390/biom8040134.
• [24] Penalva-Olcina R., C. Juan, M. Fernandez-Franzon, A. Juan-Garcia. 2022. „Effectiveness of beetroot extract in SH-SY5Y neuronal cell protection against Fumonisin B1, Ochratoxin A and its combination”. Food and Chemical Toxicology 165. DOI: 10.1016/j.fct.2022.113164.
• [25] Poels M.M., M.A. Ikram, M.W. Vernooij, G.P. Krestin, A. Hofman, W.J. Niessen, A. van der Lugt, M.M. Breteler. 2008. „Total cerebral blood flow in relation to cognitive function: the Rotterdam Scan Study”. Journal of Cerebral Blood Flow and Metabolism 28 (10): 1652-1655. DOI: 10.1038/jcbfm.2008.62.
• [26] Presley T.D., A.R. Morgan, E. Bechtold, W. Clodfelter, R.W. Dove, J.M. Jennings, R.A. Kraft, S.B. King, P.J. Laurienti, W.J. Rejeski, J.H. Burdette, D.B. Kim-Shapiro, G.D. Miller. 2011. „Acute effect of a high nitrate diet on brain perfusion in older adults”. Nitric Oxide 24 (1) : 34-42. DOI: 10.1016/j.niox.2010.10.002.
• [27] Romero S.A., I.C.B Pavan, A.P. Morelli, M.C.S. Mancini, L.G.S. da Silva, I. Fagunes, C.H.R. Silva, L.G.S. Ponte, M.A. Rostagno, R.M.N. Bezerra, F.M. Simbuco. 2021. „Anticancer effects of root and beet leaf extracts (Beta vulgaris L.) in cervical cancer cells (HeLa)”. Phytotherapy Research 35 (11) : 6191-6203. DOI 10.1002/ptr.7255.
• [28] U.S Department of Agriculture. FoodData Central. [dostęp 03.08.2022 r.].
• [29] Ul-Haq I., M.S. Butt, M.A. Randhawa, M. Shahid. 2019. „Hepatoprotective effects of red beetroot-based beverages against CCl4-induced hepatic stress in Sprague Dawley rats”. Journal of Food Biochemistry 43 (12) : e13057. DOI: 10.1111/jfbc.13057.
• [30] Wightman E.L., C.F. Haskell-Ramsay, K.G. Thompson, J.R. Blackwell, P.G. Winyard, J. Forster, A.M. Jones, D.V. Kennedy. 2015. „Dietary nitrate modulates cerebral blood flow parameters and cognitive performance in humans: A double-blind, placebo-controlled, crossover investigation”. Physiology & Behavior 149 : 149-58. DOI: 10.1016/j.physbeh.2015.05.035.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).