Wykorzystanie psów w działaniach zarządzania kryzysowego

• Autorzy: Toczyński Patryk Andrzej

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.37055/sbn/158790

Warianty tytułu

EN

Use of dogs in crisis management operations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie istoty wykorzystania psów oraz ich roli w działaniach zarządzania kryzysowego w Polsce. Zdefiniowano następujące pytania badawcze: W jakiego typu działaniach zarządzania kryzysowego są wykorzystywane psy w Polsce? Jaka jest rola psów w działaniach zarządzania kryzysowego? Jakiej specjalności psy znajdują zastosowanie w działaniach związanych z zapobieganiem sytuacji kryzysowej? Przyjęto hipotezę, iż: Psy znajdują zastosowanie w działaniach zarządzania kryzysowego, wspierając służby państwowe oraz podmioty ratownicze w zażegnaniu sytuacji kryzysowych. Wykorzystano metodę badania dokumentów w zakresie analizy literatury przedmiotu oraz aktów prawnych wykorzystania psów w służbach mundurowych oraz ratowniczych. Z badań jakościowych zastosowano metodę obserwacji procesu szkolenia i wykorzystania psów na potrzeby Straży Granicznej oraz psów ratowniczych (terenowych i do ratownictwa wodnego) z terenu województwa pomorskiego. Z przeprowadzonych badań wysuwają się następujące wnioski: W Polsce wykorzystuje się psy w takich działaniach jak: ochrona antyterrorystyczna, czynności ratownicze czy zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Działania te stanowią element zapanowania nad sytuacją kryzysową. Utrzymanie oraz szkolenie psów do realizacji zadań służb mundurowych oraz ratowniczych jest kosztowne oraz czasochłonne. Jednakże psy służbowe oraz ratownicze wykonują szereg zadań, istotnie wspierających działania podmiotów odpowiedzialnych za reagowanie w sytuacji kryzysowej (zarządzania kryzysowego). Przeprowadzone badania stanowią nowatorski charakter w zakresie nauk o bezpieczeństwie, ponieważ tematyka związana z wykorzystaniem psów na potrzeby bezpieczeństwa narodowego nie była dotychczas popularna w środowisku naukowym. Przejawia się to ubogą literaturą przedmiotu. Wartym wydaje się kontynuowanie badań w zakresie kynologii służbowej oraz ratowniczej z uwagi na istotną rolę, jaką pełnią psy w podmiotach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w Polsce.

EN

The purpose of this paper is to present the essence of the use of dogs and their role in crisis management operations in Poland. The following research questions have been defined: in what type of crisis management activities are dogs used in Poland?, what is the role of dogs in crisis management activities?, what is the speciality of dogs used in crisis prevention activities? The hypothesis is that dogs are used in crisis management activities, supporting state services and rescue entities in the resolution of crisis situations. A documentary research method was used to analyse the literature and legislation on the use of dogs in uniformed and rescue services. From the qualitative research the method of observation of the process of training and use of dogs for the needs of the Border Guard and rescue dogs (field and water rescue) from the area of Pomeranian voivodeship was used. The following conclusions can be drawn from the research: In Poland, dogs are used in such activities as anti-terrorist protection, rescue operations or ensuring public safety and order. These activities are part of controlling a crisis situation. The maintenance and training of dogs for uniformed service and rescue tasks is costly and time-consuming. However, service and rescue dogs perform a range of tasks that significantly support the activities of emergency response (crisis management) actors. The research carried out represents a novelty in the field of security sciences because the subject of the use of dogs for national security purposes has not been popular in the scientific community so far. This is reflected in the scarce literature on the subject. It seems worthwhile to continue research in the field of service and rescue cynology because of the important role played by dogs in entities responsible for security in Poland.

Słowa kluczowe

PL

kynologia; zarządzanie kryzysowe; bezpieczeństwo narodowe; ratownictwo; psy

EN

cynology; crisis management; national security; rescue; dogs

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 12, Nr 26
• Strony: 73--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys.

Twórcy

autor

Toczyński Patryk Andrzej

• Akademia Pomorska, Słupsk, Polska

• https://orcid.org/0000-0003-0797-5655

Bibliografia

• [1] Jezierski, T., 2011. Psy w służbie policji, wojska i ratownictwa. Przegląd Hodowlany nr 11/2011, s. 4-8.
• [2] Greatbatch, I., Gosling, R. J., Allen, S., 2015. Quantifying Search Dog Effectiveness in Terrestial Serach and Rescue Environment. Wilderness & Envornmental Medicine, Volume 26, Issue 3, s.327-334. https://doi.org/10.1016/j.wem.2015.02.009.
• [3] Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, 2022. Pismo (Email) z dnia 15.11. 2022. Kancelaria Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Warszawa.
• [4] Kurier Lubelski, 2017. Migranci z Iranu przepłynęli Bug pod Teresepolem. Znalazł ich pies tropiący[online]. Dostępne pod adresem: https://kurierlubelski.pl/migranci-z-iranu-przeplyneli-bugpod-terespolem-znalazl-ich-pies-tropiacy/ar/12299651, [dostęp:13.12. 2022].
• [5] Kuźniewicz, J. J., 2016. Psy pracujące w służbach mundurowych. Nowa Ruda: Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot vel Kokociński.
• [6] Kuźniewicz, J. J., 2017. Psy pracujące w służbach ratowniczych i socjalnych. Nowa Ruda: Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot vel Kokociński.
• [7] Migala, A., Brown S.E.,2012. Use of human Remains Detections Dog for Wide Area Search After Wildfire: A New Expierience for Texas Task Force 1 Search and Rescue Resources, Wildernerss&Enviromental Medicine, Volume 23, s. 337-342. https://doi.org/10.1016/j.wem.2012.05.005
• [8] Mielnik, D., 2020. Obecność psów służbowych w służbach mundurowych w kontekście zwiększania bezpieczeństwa państwa. W: M. Tomczyk, red. Bezpieczeństwo krajowe i międzynarodowe w XXI wieku, Łódź-Kielce: Archaegraph, s. 95-111.
• [9] Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, 2021. Psy i konie w służbach MSWiA, Dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/web/mswia/psy-i-konie-w-sluzbach-mswia, [dostęp:13 grudnia2022].
• [10] Novak, K., Chaloupkowa, H., Bittner, V., Svobodova, I., Kouba, M., 2022. Factors affecting locomotor activity of search and rescue dogs: The importance of terrain, vegetation and dog certification. Apllied Animal Behavour Science, Volumne 253. https://doi.org/10.1016/j.applanim.2022.105674
• [11] Policja, 2021. Policyjny pies wytropił zaginionego seniora. Dostępne pod adresem: https:// www.policja.pl/pol/aktualnosci/207784,Policyjny-pies-wytropil-zaginionego-seniora.html, [dostęp:13.12.2022].
• [12] Policja, 2022, Szukaj Medio, Szukaj...- Czyli szkolenie psów służbowych na pokładzie policyjnego śmigłowca. Dostępne pod adresem: https://policja.pl/pol/aktualnosci/221785,Szukaj-Medio-szukaj-czyli-szkolenie-psow-sluzbowych-na-pokladzie-policyjnego-smi.html, [dostęp: 13.12.2022].
• [13] Olkowicz, K., 2021. Nietypowy mundurowy. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis
• [14] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2021 r. w sprawie psów używanych w akcjach ratowniczych, Dz. U. 2022.20.
• [15] Sandrin, R., Simpson, R., Gaub, J., 2022. An experimental examination of the perceptual paradox surrounding police canine units. Journal of Experimental Criminology (2022). https://doi.org/10.1007/s11292-022-09516-y.
• [16] Sobolewski, G., Majchrzak, D., red., 2013. Zarządzanie kryzysowe w systemie bezpieczeństwa narodowego, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
• [17] Szen, A., 2020.Psy w służbie Straży Granicznej. W: M. Laskowski red. Straż Graniczna RP: w systemie ochrony granicy państwowej, Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej, s. 166-177.
• [18] Toczyński, P.,2017. Psy służbowe w działaniach antyterrorystycznych. W: M. Baran, M. Ilnicki, H. Marek red. Edukacja dla bezpieczeństwa: Antyterrorystyczna ochrona państwa t2.Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bezpieczeństwa 2017, s.169-179.
• [19] Wentkowska, A., 2016a. Poszukiwania osób zaginionych - system i metody działania w procedurach służb, Warszawa: Rzecznik Praw Obywatelski.
• [20] Wentkowska, A., 2016b.Psy w stajni Augiasza, czyli o regulacjach prawnych w sprawie psów ratowniczych. Kwartalnik Policyjny nr 3(33) 2016, s. 29-36.
• [21] Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179.
• [22] Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, Dz. U. 1990 nr 78 poz. 462.
• [23] Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, Dz. U. 2022 poz.1969.
• [24] Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, Dz.U. 2007, nr 89, poz. 590.
• [25] Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, Dz. U. 2022 poz. 142.
• [26] Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych, Dz. U. 20222 poz. 147.
• [27] Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, Dz. U. 2013 poz. 628.
• [28] Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2021 poz. 1728.
• [29] Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, Dz.U. 2022 poz. 655.
• [30] Zarządzenie nr 91 Komendanta Głównego Policji z dnia 4 października 2022 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań z użyciem psów służbowych w Policji, Dz. Urz. KGP. 2022 poz. 225.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).