Park Esterházy w tkance urbanistycznej Wiednia

• Autorzy: Staniewska A.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK46ESTERHAZY

Warianty tytułu

EN

Esterházy Park in the urban tissue of Vienna

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Park Esterházy to jeden z najstarszych parków publicznych w Wiedniu, który powstał z przekształconego ogrodu barokowego rezydencji magnackiej rodów Kaunitz i Esterházy. Jego przemiany są świadectwem szerszych procesów, jakim podlegał obszar całego miasta na przestrzeni ostatnich 250 lat. Historia i współczesność parku mają ścisły związek z kompozycją urbanistyczną całej dzielnicy Mariahilfer w Wiedniu. Losy Parku Esterházy są przykładem drogi od podmiejskiego ogrodu pałacowego do parku dzielnicowego wpisanego w gęstą tkankę urbanistyczną z przełomu XIX i XX wieku. W artykule dokonano analizy zmian układu przestrzennego parku i jego kompozycji oraz przedstawiono współczesne interwencje projektowe.

EN

Esterházy Park is one of the oldest public parks in Vienna, which was created from a converted Baroque garden of the nobleman’s residence of the Kaunitz and Esterházy families. Its transformations are the evidence of wider processes the area of the whole city was subjected to within the last 250 years. The history and modernity of the park are closely connected to the urban composition of the whole Mariahilfer district in Vienna. The history of Esterházy Park exemplifi es the change from a suburban palace garden to a district park fi tted into a dense urban tissue from the turn of the 19th and 20th century. The article analyses the alterations in the spatial layout of the par and its composition and presents the contemporary project interventions.

Słowa kluczowe

PL

Park Esterházy; historyczny park; miejski; dzielnica Mariahilfer Strasse; Wiedeń

EN

Esterházy Park; historic city park; Mariahilfer Straße district; Vienna

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 46
• Strony: 16--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., il.

Twórcy

autor

Staniewska A.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki

Bibliografia

• [1] Achleitner F. Österreichische Architektur im 20. Jahrhundert. Ein Führer, Band 3/1: Wien. 1.-12. Bezirk, Residenz Verlag, Salzburg 1990.
• [2] Bogdanowski J. Style, kompozycja i rewaloryzacja w polskiej sztuce ogrodowej, Politechnika Krakowska, Kraków 1996.
• [3] Berger E. Historische Gärten Österreichs: Garten – und Parkanlagen von der Renaissance bis um 1930, Band 3: Wien, Böhlau Verlag, Wien 2002–2003.
• [4] Czeike F. Historisches Lexikon Wien, Verlag Kremayr & Scheriau, Wien 1992–2004, Band 2 (1993), Band 3(1994).
• [5] Dehio Wien. II. bis IX. und XX. Bezirk. Bearbeitet von W. Czerny, R. Keil, A. Lehne, I. Podbrecky, R. Roy, U. Steiner, E.Vancsa, Verlag Anton Schroll & Co, Wien 1993.
• [6] Fachkonzept. Grün – und Freiraum. Gemeinsam draussen, STEP 2025, Stadt Wien, Magistratsabteilung 18 – Stadtentwicklung und Stadtplanung, Wien 2015.
• [7] Karta Florencka – Międzynarodowa Karta Ogrodów IFLA-ICOMOS (1981), tekst polski dostępny na stronach NID pod adresem: http://www.nid.pl/upload/iblock/9b1/9b13bc019894c7975620590ae56f9641.pdf (access 06.05.2016).
• [8] Kisch W. Die alten Strassen und Plätze von Wiens Vorstädten und ihre historisch interessanten Häuser: ein Beitrag zur Culturgeschichte Wiens mit Rücksicht auf vaterländische Kunst, Architektur, Musik und Literatur, Gottlieb Verlag, Wien 1888.
• [9] Koszteczky G. Die Geschichte der Wiener Grünflächen im Zusammenhang mit dem sozialen Wandel ihrer BenützerInnen, PhD Thesis, Historisch-Kulturwissenschaftliche Fakultät, Universität Wien, (online http://aleph.univie.ac.at/F?func=find-c&ccl_term=AC06631278, access 02.09.2015).
• [10] Kretschmer H., Brix F. Mariahilf: Geschichte des 6. Wiener Gemeindebezirks und seiner alten Orte, Jugend und Volk, Wien 1992.
• [11] Majdecki L. Historia ogrodów, PWN, Warszawa 1981.
• [12] Mattl S. Melancholische Giganten. Die Wiener Flaktürme [in:] Wenk S.(ed) Erinnerungsorte aus Beton. Bunker in Städten und Landschaften, Ch. Links Verlag, Berlin 2001.
• [13] Opll F., Csendes P. Wien – Geschichte einer Stadt. Von 1790 bis zur Gegenwart, Böhlau Verlag, Wien 2006.
• [14] Pieler E. Wiener Flaktürme. Untersuchung zur Klärung der Nutzungsmöglichkeiten im Auftrag der Magistratsabteilung 18, Werkstattberichte der Stadtentwicklung Wien (Nummer 53), Wien 22.
• [15] Philipp F. Die städtischen Gärten und Alleen, in: Wiener Communal-Blatt, 10. Jg., 1884, Sp. 257.
• [16] Schlöss E. Die Wiener Stadtbahn. Wiental – und Donaukanallinie. Beiträge zur Stadtforschung, Stadtentwicklung und Stadtgestaltung (Nummer 19), Wien 1987.
• [17] Wien in Zahlen 2015, Magistrat der Stadt Wien, MA 23 – Wirtschaft, Arbeit und Statistik, Wien 2015.
• [18] https://www.wien.gv.at/kulturportal.
• [19] Wiener Stadt – und Landesarchiv online resources, Wiener Archivinformationsystem https://www. wien.gv.at/actaproweb2/benutzung/index.xhtml (access 06.01.2016).
• [20] Zachariasz A. Zabytkowe ogrody – problemy rewaloryzacji utrzymania i zarządzania w świetle zaleceń Karty Florenckiej [in:] Pawłowska K., Myga-Piątek U. (eds) Zarządzanie krajobrazem kulturowym = Cultural landscape management, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG/ Dissertations of Cultural Landscape Commission PGS, vol. 10; Sosnowiec 2008, 150–161.