Kolizje statków powietrznych z ptakami rosnącym zagrożeniem transportu lotniczego

Zbrowski, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Kolizje statków powietrznych z ptakami rosnącym zagrożeniem transportu lotniczego

Autorzy

Zbrowski A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Bird Impact – a Growing Threat for Aviation

Języki publikacji

Abstrakty

Cel: Identyfikacja zagrożeń związanych z następstwami kolizji statków powietrznych z ptakami oraz przedstawienie konsekwencji wypadków w wymiarze społecznym i finansowym. Wprowadzenie: Zderzenia środków transportu powietrznego z małymi obiektami stanowią poważny problem dotyczący bezpieczeństwa pasażerów, ładunków i urządzeń technicznych. Wśród tego typu zdarzeń dominują zajścia z udziałem ptaków. W artykule przedstawiono zagrożenia, jakie w lotnictwie stwarzają kolizje statków powietrznych z ptakami oraz innymi obiektami, które przypadkowo mogą zostać uderzone przez szybko poruszający się samolot znajdujący się w powietrzu lub na pasie startowym. Metodologia: Zjawisko znane jako Foreign Object Damage przedstawiono w ujęciu historycznym ze szczególnym podkreśleniem trendów i tendencji kształtujących się we współczesnych realiach technicznych, przyrodniczych i organizacyjnych. W prezentowanej pracy przeprowadzono analizę przyczyn zwiększających prawdopodobieństwo zdarzeń zakończonych uderzeniem ptaka w elementy struktury statku powietrznego. Omówiono zagadnienia o dużym ryzyku wypadkowym związane ze wzrostem natężenia ruchu lotniczego i przystosowaniem ptaków do warunków środowiskowych panujących wokół lotnisk. Przedstawiono informacje dotyczące liczby kolizji oraz ich związku ze zidentyfikowanymi przyczynami. Analizę przeprowadzono dla danych dotyczących lotnictwa cywilnego oraz lotnictwa wojskowego ze szczególnym uwzględnieniem informacji pochodzących z USA i Wielkiej Brytanii. Przedstawiono metody ograniczania ryzyka wystąpienia kolizji statku powietrznego z ptakiem. Omówiono skuteczność i efektywność ekonomiczną działań podejmowanych w celu zarządzania środowiskiem naturalnym na terenach lotnisk. Podkreślono rolę, jaką w ograniczaniu ryzyka pełnią międzynarodowe przepisy definiujące minimalne normy, wymagania i procedury regulujące zasady projektowania, produkcji, obsługi technicznej, użytkowania sprzętu lotniczego oraz licencjonowania personelu. Wnioski: Kolizje statków powietrznych z ptakami są problemem globalnym i dotyczą wszystkich podmiotów związanych z lotnictwem. Sformułowano tezę, że największy potencjał w długofalowych działaniach zmierzających do zmniejszenia zagrożenia wynikającego z kolizji statku powietrznego z ptakiem tkwi w rozwoju bezpiecznych konstrukcji płatowców i silników rozpraszających oraz pochłaniających energię uderzenia oraz wspomagających podejmowanie decyzji przez personel naziemn

Aim: Identification of risks following collisions between aircraft and birds, and exposure of socio-economic consequences after such incidents. Introduction: Aircraft collisions, with small objects, present a serious problem in connection with the safety of passengers, cargo and technical equipment. Most common incidents involve collisions with birds. This article presents emerging hazards caused by birds and other small objects, which collide with fast moving aircraft in the air or on the runway. Methodology: Incidents known as “Foreign Object Damage” are illustrated historically with a particular emphasis on emerging trends found in current technical, environmental and organisational circumstances. The author analysed causes leading to the increased probability of bird collisions with aircraft and examined issues associated with the high risk of accidents aligned with an increase in air traffic volume and bird acclimatisation to prevailing environments in the vicinity of airports. The article contains data about frequency of collisions and associated causes. An analysis was performed on data in respect of civil as well as military aviation, with a particular emphasis placed on information derived from USA and Great Britain. The author described approaches to minimise the risk of collision between aircraft and birds, and discussed the economical effectiveness of actions undertaken to manage the environment surrounding airports. The article highlights the role performed by international provisions covering risk mitigation, which define minimum norms, requirements and procedures regulating aircraft design, manufacturing processes, technical support, equipment use and awarding of licences to staff. Conclusions: The collision of aircraft with birds is a global problem and involves all elements associated with aviation. The author advanced an argument that the greatest potential for long-term efforts to reduce the risk of collisions between aircraft and birds lies in the design of safe airframe structures and engines which disperse as well as absorb energy created by the impact. This, accompanied by the development of ground-based and aircraft systems which, facilitate monitoring and prediction of bird behaviour, will which assist ground personnel and air crew in decision-making.

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo lotu samoloty koszty ptaki zderzenia

aircraft safety aircraft costs birds collision

Wydawca

Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

Rocznik

2014

Tom

Nr 4

Strony

131--140

Opis fizyczny

Bibliogr. 45 poz., il.

Twórcy

autor

Zbrowski A.

andrzej.zbrowski@itee.radom. pl

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, ul. K. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

Bibliografia

1. Sharing the skies. An Aviation Industry Guide to the Management of Wildlife Hazard, Transport Canada, 2004.
2. Thorpe J., Fatalities and destroyed civil aircraft due to bird strikes, 1912-2002 International Bird Strike Committee, Warsaw 2003.
3. Heimbs S., Computational methods for bird strike simulations: A review, “Computers and Structures”, Vol. 89, Issues 23-24, 2011, pp. 2093-2112.
4. Zbrowski A., Bezpieczeństwo samolotów w aspekcie zagrożenia kolizją z ptakami. „Problemy Eksploatacji”, Issue 2, 2012, pp. 215-228.
5. Meguid S, Mao R, Ng T., FE Analysis of geometry effects of an artiﬁcial bird striking an aeroengine fan blade, “International Journal of Impact Engineering”, Vol. 35 Issue 6, 2008, pp. 487-498.
6. Aircraft Technology Engineering & Maintenance, Vol. 107, August-September 2010.
7. Cleary E., Dolbeer R., Wright S., Wildlife Strikes to Civil Aircraft in the United States 1990-2005, Bird Strike Committee Proceedings, 2006.
8. Dolbeer R., i inni, Wildlife Strikes to Civil Aircraft in the United States 1990-2009, Report of The Associate Administrator For Airports, Office of Airport Safety and Standards Airport Safety & Certification. Federal Aviation Administration, No. 16, Washington, DC May 2011.
9. Airoldi A., Cacchione B., Modelling of impact forces and pressures in Lagrangian bird strike analyses, “International Journal of Impact Engineering”, Vol. 32, 2006, pp. 1651-1677.
10. Hou J.P., Ruiz C., Soft body impact on laminated composite materials, “Composites Part A: Applied Science and Manufacturing”, Issue 1, 2007, pp. 505-515.
11. Szczeciński S., Balicki W., Głowacki P., Uszkodzenia silników turbinowych wywołane zderzeniami z ptakami, „Przegląd Sił Powietrznych”, Issue 2, 2009, pp. 15-21.
12. The GE90 – An Introduction, [dok. elektr.] http://www.stanford.edu/~cantwell/AA283_Course_Material/GE90_Engine_Data.pdf [dostęp 01.04.2014].
13. Boguszewicz P., Sala S., Wloty powietrza turbinowych silników odrzutowych i ich wpływ na właściwości lotne samolotów oraz zagrożenia bezpieczeństwa latania, Prace Instytutu Lotnictwa, Vol. 213, Warszawa 2011, s. 101-111.
14. Balicki W., Chachurski R., Głowacki P., Kozakiewicz A., Szczeciński J., Szczeciński S., Wloty powietrza turbinowych silników odrzutowych i ich wpływ na właściwości lotne samolotów oraz zagrożenia bezpieczeństwa latania, Prace Instytutu Lotnictwa Vol. 213, Warszawa 2011, s. 47-54.
15. Heimbs S., Bird Strike Simulations on Composite Aircraft Structures, SIMULIA Customer Conference, Barcelona, May 17-19, 2011, s. 73-86.
16. Park C., Jang B., Kim J., Kim C., Jun S.: Bird strike event monitoring in a composite UAV wing using high speed optical fiber sensing system, “Composites Science and Technology”, Vol. 72 Issue 6, 2012, pp. 498-505.
17. Airoldi A., Cacchione B., Modelling of impact forces and pressures in Lagrangian bird strike analyses, “International Journal of Impact Engineering”, Vol. 32 Issue 10, 2006, pp. 1651-1677.
18. Bird Strike Damage&Windshield Bird Strike Final Report, European Aviation Safety Agency, 2009.
19. Wildlife strikes to civil aircraft in the United States 1990-2011, Report of The Associate Administrator Of Airports Office of Airport Safety and Standards Airport Safety & Certification Washington, DC, 2012.
20. Georgiadis S., Gunnion A., Thomson R., Cartwright B., Bird-strike simulation for certification of the Boeing 787 composite moveable trailing edge, “Composite Structures”, Vol. 86 Issues 1-3, 2008, pp. 258–268.
21. DeVault T., Kubel J., Glista D., Rhodes O., Mammalian hazards at small airports in Indiana: impact of perimeter fencing, “Human-Wildlife Conflicts”, Vol. 2 Issue 2, 2008, pp. 240-247.
22. Maragakis I., Bird population trends and their impact on Aviation safety 1999-2008, European Aviation Safety Agency, 2009.
23. Thorpe J., Fatalities and destroyed civil aircraft due to bird strikes 1912–2002, Bird Strike Committee Proceedings. Warsaw, Poland, May 2003.
24. Thorpe J., Update on fatalities and destroyed civil aircraft due to bird strikes with appendix for 2006–2008, Bird Strike Committee Proceedings, Brazil, November 2008.
25. Richardson W., West T., Serious birdstrike accidents to U.K. military aircraft, 1923 to 2004: Numbers and circumstances, Bird Strike Committee Proceedings, Athens, May 2005.
26. Klich E., Bezpieczeństwo lotów, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Radom, 2011.
27. Allan J., Orosz A., The costs of birdstrikes to commercial aviation, Bird Strike Committee Proceedings, USA/Canada, Calgary, 2001.
28. Richardson W., Serious birdstrike−related accidents to military aircraft of ten countries: Preliminary analysis of circumstance, Bird Strike Committee Proceedings, Vienna, 1994.
29. Eschenfelder P., High speed flight at low altitude: hazard to commercial aviation, Bird Strike Committee Proceedings, Vancouver, 2005.
30. Ćwiklak J., Grzegorzewski M., Grzywaczewski G., Kitowski I., Jafernik H., Ptaki jako zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów, „Logistyka”, Issue 3, 2012, pp. 38-390.
31. Allan J., The costs of bird strikes and bird strike prevention, Human Conflicts with Wildlife: Economic Considerations, 8-1-2000, pp. 146-153.
32. Froneman, A. and Rooyen, M., The successful implementation of a border collie bird scaring program at Durban International Airport, South Africa, International Bird Strike Committee, Warsaw 2003, [dok. elektr.] http://www.intbirdstrike.org/Warsaw_Papers/IBSC26%20WPAE1.pdf [dostęp 17.03.2014].
33. Implementacja metody Border Collie na łódzkim lotnisku, [dok. elektr.] http://www.ulc.gov.pl/_download/lotniska/komitet_zderzenie_ze_zwierzetami/BC-%C5%81%C3%B-3d%C5%BA.pdf [dostęp 18.03.2014].
34. Łódź Lublinek: Border Collie odstraszy ptaki, http://www.latajznami.pl/branzowe,5710,lodz_lublinek_border_collie_odstraszy_ptaki.html [dostęp 05.04.2014].
35. Skakuj M, Kitowski I, Łukasik D., Wpływ ruchu lotniczego na ptaki. Część I, „Ornis Polonica”, Vol. 55, 2014, pp. 48–68.
36. Sowden R., Kelly T., Dudley S., Airport Bird Hazard Risk Assessment Process, Transport Canada, 2007.
37. Podręcznik Służb Portu Lotniczego, część 3. Kontrola i zmniejszanie zagrożeń ze strony zwierząt, International Civil Aviation Organization, 2012.
38. Standards for Aerodrome Bird/Wildlife Control. Recommended Practice No. 1 International Bird Strike Committee, 2006.
39. Skakuj M., Szmit P.: Ptaki, lotniska, samoloty - określenie konfliktu, [dok. elektr.] http://www.ulc.gov.pl/_download/bezpieczenstow_lotow/biuletyny/2012/opracwanie_0612.pdf [dostęp 08.04.2014].
40. Zbrowski A, Majcher A.: Mechatronic System for Impact Tests for Aero Structures, “Solid State Phenomena. Mechatronic Systems and Materials IV”, Vol. 198, 2013, pp. 366-371.
41. Zbrowski A., Samborski T., Zacharski S., Badania odporności zderzeniowej szybkich środków transportu z małymi obiektami, „Pomiary Automatyka Robotyka PAR”, Vol. 11, 2012, pp. 59-67.
42. Zbrowski A., Działo pneumatyczne do testów zderzeniowych, „Problemy Eksploatacji”, Issue 3, 2012, pp. 133-144.
43. Zbrowski A., Experimental tests concerning the impact resistance of a tailplane. “Archives of Civil and Mechanical Engineering”, Vol. 14 Issue 1, 2014, pp. 53-60.
44. Zbrowski A., Instrumentarium badawcze do testów zderzeniowych konstrukcji lotniczych, BiTP, Vol. 35 Issue 3, 2014, pp. 61-71.
45. Zbrowski A., Samborski T., Zacharski S., The method for high-energy throwing of the objects in impact testing, “TTS Technika Transportu Szynowego”, Issue 9, 2012, pp. 619-627.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-e5ec68dc-61ac-4bcc-9096-e527ca10be8d