Rola Józefa Łepkowskiego w pozyskaniu dla krakowskich instytucji zbiorów Karola Rogawskiego i Bolesława Podczaszyńskiego

• Autorzy: Woźny Marzena

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.22.036.16967

Warianty tytułu

EN

The role of Józef Łepkowski in acquiring the collections of Karol Rogawski and Bolesław Podczaszyński for Krakow institutions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

During many years of scientific activity, Józef Łepkowski (1826-1894), archaeologist, the first Polish professor of this discipline and protector of monuments, looked after the collections belonging to the Krakow Scientific Society (the predecessor of the Academy of Arts and Sciences), the Jagiellonian University, and the Czartoryski dukes for whom he acquired the collection items. The archaeological artifacts, works of art, works of artistic craftsmanship, collections of weapons, and other artifacts obtained by him constitute a valuable part of the resources of Krakow institutions to this day. The article shows the methods by which, in the 19th century, objects were acquired for state institutions, scientific societies and large, aristocratic collections. The author takes as an example the fate of the collections of Karol Rogawski (1820-1888) and Bolesław Podczaszyński (1822-1876). Encouraged by Łepkowski, Rogawski donated the book collection, archaeological artifacts, and works of art and crafts to the Jagiellonian University and the Czartoryski dukes. However, a specialized part of Podczaszyński’s collection - archaeological artifacts with notes on prehistoric finds from the territory of the former Polish-Lithuanian Commonwealth - was purchased by the Academy of Arts and Sciences as a result of Łepkowski’s efforts. Therefore, thanks to the long and complicated measures taken by this tireless researcher, museum expert, and protector of monuments, the collections survived in their entirety to the present day, avoiding the dispersion to which many other private 19th-century collections were subjected.

Słowa kluczowe

PL

Lepkowski Jozef (1826-1894); Rogawski Karol (1820-1888); Podczaszynski Boleslaw (1822-1876); kolekcje sztuki; kolekcje archeologii; muzealnictwo; Uniwersytet Jagielloński; Muzeum Książąt Czartoryskich; Akademia Umiejętności; XIX wiek

EN

Łepkowski Józef (1826-1894); Rogawski Karol (1820-1888); Podczaszyński Bolesław (1822-1876); art collections; archaeology collections; museology; Jagiellonian University; Czartoryski Museum; Academy of Arts and Sciences; 19th century

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 67, nr 4
• Strony: 79--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., il. kolor., portr.

Twórcy

autor

Woźny Marzena

• Muzeum Archeologiczne w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0002-3057-9231

Bibliografia

• Archiwum Muzeum Archeologicznego w Krakowie [AMAK], teczka Gabinet Archeologiczny UJ; sygn. GA 1/33.
• Archiwum Narodowe w Krakowie [ANK], sygn. GK 2; GK 3; GK 8; 29/645/212.
• Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie [AN PAN i PAU], sygn. PAU W II-51.
• Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego [AUJ], sygn. S II 856.
• Bibilioteka Jagiellońska [BJ], sygn. Rkps. 6517 IV; Przyb. 580/05.
• Biblioteka Ks. Czartoryskich w Krakowie [BKCz], Rkps. 12516; Rkps. 12262.
• Dębicki L., Karol Rogawski, „Czas”, nr 274 (29 XI 1888 r.), s. 3.
• Gabinet archeologiczny przy uniwersytecie jagiellońskim, „Na Dziś. Pismo zbiorowe poświęcone literaturze, naukom, sztuce, gospodarstwu krajowemu, handlowi i przemysłowi” t. 1, 1872, s. 437-439.
• Kronika Uniwersytetu Jagiellońskiego od r[oku] 1864 do r[oku] 1887 i obraz jego stanu dzisiejszego wraz z rzeczą o rektorach od czasów najdawniejszych, Kraków 1887.
• Łepkowski J., Z podróży archeologicznej po Jasielskim, „Czas” nr 235 (13 X 1852 r.), s. 1-2, nr 236 (14 X 1852 r.), s. 1-2.
• Łepkowski J., Zbiorek starożytności w Ołpinach, w Galicyi, „Gazeta Warszawska” nr 29 (19/31 I 1855 r.), s. 4, nr 32 (23 I/4 II 1855 r.), s. 4, nr 40 (31 I/12 II 1855 r.), s. 4, nr 42 (2/14 II 1855 r.), s. 4.
• Łepkowski J., Zbiór śp. Tomasza Zielińskiego w Kielcach. Oddział starożytności, Warszawa 1860.
• Łepkowski J., Bolesław Podczaszyński. Wspomnienie pośmiertne, Kraków 1876 (odbitka z „Czasu”, nr 267 [22 XI 1876 r.], s. 1-2).
• Łepkowski J., Berdau F., Galicya pod względem geograficzno-statystycznym, politycznym i topograficznym, Kraków 1861.
• Majer J., Dra Józefa Majera, Prezesa Akademii umiejętności w Krakowie, Sprawozdanie z naukowych i administracyjnych czynności, dokonanych w r[oku] 1879/80, „Rocznik Zarządu Akademii Umiejętności w Krakowie. Rok 1879” 1880, s. 55-80.
• Rogawski K., O wykopaliskach leżajskich. Rzecz archeologiczna, Kraków 1856.
• Rogawski K., Wiadomość o rozkopaniu mogiły w Siedliszowicach, „Biblioteka Warszawska” t. 3, 1860, s. 1-43.
• Tarnowski S., Sprawozdanie z czynności administracyjnych i naukowych za rok 1889/90, „Rocznik Zarządu Akademii Umiejętności w Krakowie. Rok 1889” 1890, s. 77-104.
• Ważniejsze uchwały i korespondencyje urzędowe, „Rocznik Zarządu Akademii Umiejętności w Krakowie. Rok 1880” Kraków 1881, s. 3-44.
• Bąk-Koczarska C., Łepkowski Józef Aleksander (1826-1894), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, red. E. Rostworowski, Wrocław 1973, s. 339-343.
• Chochorowski J., „Łatwe” początki archeologii uniwersyteckiej w Polsce, [w:] Nasi mistrzowie, red. M. Rybicka, M. Rzucek, Rzeszów 2016, s. 239-274.
• Chwalba A., Mecenasi i dary dla Uniwersytetu Jagiellońskiego od XIX wieku do czasów współczesnych, [w:] Piękno darowane. Dzieła ofiarowane Uniwersytetowi Jagiellońskiemu w zbiorach Collegium Maius. Katalog wystawy zorganizowanej w Collegium Maius w dniach 7 maja-6 sierpnia 2014 roku z okazji jubileuszu 650-lecia uczelni, red. J. Pollesch, M. Zdanek, Kraków 2014, s. 38-61.
• Egipt, Grecja, Italia… Zabytki starożytne z dawnej kolekcji Gabinetu Archeologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. J. Śliwa, Kraków 2007.
• Gałczyńska C.Z., Historia zbioru zabytków archeologicznych w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Meander” t. 19/10, 1964, s. 452-463.
• Kieniewicz S., Rogawski Franciszek Karol (1819?-1888), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 31, red. E. Rostworowski, Wrocław 1988, s. 423-425.
• Nosek S., Zarys historii badań archeologicznych w Małopolsce, Wrocław 1967.
• Nowak J., Udział Akademii Umiejętności w sprowadzeniu zbiorów Czartoryskich do Krakowa (1873-1876), „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie” r. 23, 1977, s. 153-159.
• Ostrowski J.A., Józef Aleksander Łepkowski (1826-1894), „Opuscula Musealia” t. 8, 1996, s. 9-14.
• Piękno darowane. Dzieła ofiarowane Uniwersytetowi Jagiellońskiemu w zbiorach Collegium Maius. Katalog wystawy zorganizowanej w Collegium Maius w dniach 7 maja-6 sierpnia 2014 roku z okazji jubileuszu 650-lecia uczelni, red. J. Pollesch, M. Zdanek, Kraków 2014.
• Śliwa J., Józef Łepkowski, Towarzystwo Naukowe Krakowskie i kielecka kolekcja starożytności Tomasza Zielińskiego, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie” t. 60, 2015, s. 9-18, DOI 10.4467/25440500RBN.15.001.6593.
• Wojtowicz J., Karol Rogawski - niedoszły drukarz i wydawca, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie” t. 27, 1982, s. 81-88.
• Woźny M., Dzięgielewski K., 150 Years of the Jagiellonian University Archaeological Cabinet. Past and Present, „Recherches Archéologiques NS” t. 9, 2018, s. 185-208, DOI 10.33547/RechACrac.NS9.07.
• Zaitz M., Zestawienie ważniejszych wydarzeń z historii Muzeum Archeologicznego w Krakowie, „Materiały Archeologiczne” t. 21, 1981, s. 16-23.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).