Aspekty organizacyjno-przestrzenne funkcjonowania prywatnej komunikacji autobusowej w Wałbrzychu

• Autorzy: Smolarski M. , Jurkowski W.

Warianty tytułu

EN

Organization and spatial aspects of private bus transport operating in Wałbrzych

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rynek komunikacji publicznej w miastach Polski charakteryzuje się szeregiem daleko idących przeobrażeń, zwłaszcza związanych z problemami rozwoju komunikacji publicznej z jednej oraz dynamiczną ekspansją przewoźników prywatnych z drugiej strony. Bardzo dobrym przykładem tych zmian, ze względu na ich skalę i tempo, stanowi miasto Wałbrzych. Zmiany były efektem upadku Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej, a następnie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. W konsekwencji nowi, prywatni przewoźnicy stali się podstawowym ogniwem komunikacji publicznej w mieście, co niesie za sobą szereg pozytywnych, jak i negatywnych aspektów. Celem artykułu jest analiza i ocena funkcjonowania wałbrzyskiego, lokalnego systemu komunikacji autobusowej w aspekcie organizacyjnym i przestrzenno-ilościowym. W artykule zaprezentowano schemat funkcjonowania wałbrzyskiego modelu komunikacji publicznej oraz przeprowadzono analizę ilościową. Skupiono się on przede wszystkim na zbadaniu struktury przewoźników, kierunków i natężeń kursów przez nich wykonywanych oraz identyfikacji powiązań między tymi kierunkami a wybranymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi. Pozwoli to na identyfikację charakterystycznych cech kształtującego się systemu komunikacji publicznej, oceny jego zalet i wad, a także umiejscowienie go w kontekście innych systemów. Należy przy tym podkreślić, iż jakkolwiek praca dotyczy miasta Wałbrzych, to opisane w niej zjawiska z różnym natężeniem występują w skali całego kraju.

EN

Market of public transport in Polish cities is characterized by many significant transformations, especially connected with development problems and dynamic expansion of private carriers. Because of the scale and rate of changes Wałbrzych is one of the best examples. The changes have generally been connected with the fall of urban transport operator. Consequently new, private carriers have become basic component of public transport in the city, which has caused many, positive and negative effects. The aim of the article is the analysis and evaluation of the activity of local bus transport system, especially with reference to the organization and spatial aspects. In the article authors presented the scheme of functioning of regional bus network and quantitative analysis (structure of carriers, destinations and links between spatial structure and local social-demographic factors. That allows to identify characteristic features of public transport system and to evaluate advantages and weaknesses facets. It must be admitted that although the article describes situation in Wałbrzych presented here phenomena are appeared in different scale in the whole country.

Słowa kluczowe

PL

transport autobusowy; przewoźnicy drogowi; geografia transportu; deregulacja rynku

EN

bus transport; road carriers; geography of transport; deregulations in transport market

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 1
• Strony: 17--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Smolarski M.

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Zagospodarowania Przestrzennego

autor

Jurkowski W.

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Zakład Zagospodarowania Przestrzennego

Bibliografia

• 1. Taylor Z., Ciechański A., Organizacyjno-własnościowe przekształcenia narodowych przewoźników drogowych w Polsce, Czechach i na Słowacji – część II, „Przegląd Geograficzny”, 2013, 85, 4.
• 2. Chodkowska-Miszczuk J., Zmiany na rynku przewozów samochodowym transportem zbiorowym w wybranych miastach Polski, „Przegląd geograficzny”, 2006, z. 78.
• 3. Taylor Z., Ciechański A., Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw transportu miejskiego w Polsce – część I, „Przegląd Geograficzny”, 2008, 80, z. 4.
• 4. Taylor Z., Ciechański A., Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw transportu miejskiego w Polsce – część II, „Przegląd Geograficzny”, 2009, 81, z. 2.
• 5. Taylor Z., Ciechański A., Niedawne przekształcenia organizacyjno-własnościowe przedsiębiorstw transportu kolejowego w Polsce – część I, „Przegląd Geograficzny”, 2010, 82, z. 4.
• 6. Taylor Z., Ciechański A., Niedawne przekształcenia organizacyjno-własnościowe przedsiębiorstw transportu kolejowego w Polsce – część II, „Przegląd Geograficzny”, 2011, 83, z. 2.
• 7. Taylor Z., Ciechański A., Przekształcenia organizacyjno-własnościowe polskich przedsiębiorstw żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej po 1990 r., „Przegląd Geograficzny”, 2010, 82, z. 2.
• 8. Beesley M.E., Bus deregulation, w: M.E. Beesley (red.) Privatization, Regulation and deregulation, Institute of Economic Affairs, London 1992.
• 9. Farrington J., Bus and coach deregulation and privatization in Great Britain with particular reference to Scotland, Journal of Transport Geography (6,2), 1998.
• 10. Darbera R., Deregulation of urban transport in Chile: What have we learned in the decade 1979–89?, “Transport Reviews”, (13,1), 1993.
• 11. Matsoukis E., Privatization in bus services in Athens, Greece: Assessment of 14- month experiment, “Transport Reviews”, (16,1), 1996
• 12. Strategia rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskej na lata 2013-2020; 2012.
• 13. Chaberko T., Kretowicz P., Konkurencyjność w lokalnym transporcie zbiorowym a społeczna rola przewozów autobusowych (na przykładzie powiatu gorlickiego, „Transport Miejski i Regionalny”, 2011, nr 6.
• 14. Śleszyński P., Stępniak M., Górczyńska M., Sieć autobusowa w województwie mazowieckim, „Transport Miejski i Regionalny”, 2011, 4.
• 15. Fularz A., Walka konkurencyjna na rynku przewozów autobusowych w Wielkiej Brytanii, „Transport Miejski i Regionalny”, 2004, nr 4.
• 16. Książek S., Przestrzenne następstwa deregulacji transportu autobusowego na przykładzie powiatu świdnickiego, „Transport Miejski i Regionalny”, 2014, nr 6.
• 17. Plan zrównoważonego publicznego transportu zbiorowego w Wałbrzychu i Szczawnie Zdroju. Dokument wykonany przez „Trako” Wierzbicki i Wspólnicy, 2012.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.