Old and New Trends in Security Theory

• Autorzy: Kęsoń Tadeusz

Identyfikatory

DOI

10.12845/sft.55.1.2020.6

Warianty tytułu

PL

Stare i nowe trendy w teorii bezpieczeństwa

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Purpose: To discuss selected previous trends in approaching security and also to identify new trends in security theory and to start a discussion on exteriorisation, selfisation and ourfisation of security and threats. Introduction: The continuous development of areas in which security, as a service, is provided to the public, is associated with changes not only in approaches to security and its determinants, but also in the ways security is managed and ensured. The overlap between internal and external factors in the process of ensuring internal security (intermestic security), the externalisation of security and threats, securitisation and the security dilemma, all cause a constant increase in the number of factors that entities responsible for security must not only learn about, but also take into account. The extension of this security criterion and the subjectivity of the sense of security among individuals and social groups, information flow, as well as the news manipulation techniques widely used by the mass media, mean that each of the phenomena occurring in these areas of security can be a factor behind not only positive but also negative changes in the internal and external security environments. Analysis of these phenomena makes it possible to relate them to certain social and psychological phenomena, previously unused in creating theories of security. This article discusses the issues of exteriorisation (alienation), selfisation and ourfisation of security and threats that are observable in practice. Methodology: This paper uses mainly theoretical research methods, including the analysis of literature and phenomena occurring in society, and the method of inference as a cognitive factor for the subject of analysis. Talks with experts also played an important role in the process, making it possible to obtain more detailed insights into the explored topics. Conclusions: The presented mechanisms and phenomena: externalisation and exteriorisation of security and threats, intermestic security, securitisation (desecuritisation), and selfisation and ourfisation of threats and security, show that security is still a phenomenon characterised by extraordinary complexity due to its multidimensional and multifaceted nature. The importance of its understanding in functional and axiological terms is growing to the detriment of geographical, ideological and even institutional approaches, making the study of the security a constant necessity.

PL

Cel: Omówienie wybranych dotychczasowych tendencji w pojmowaniu bezpieczeństwa, a także wskazanie nowych trendów w teorii bezpieczeństwa i rozpoczęcie dyskusji nad zjawiskami: eksterioryzacji, selfizacji oraz ourfizacji bezpieczeństwa i zagrożeń. Wprowadzenie: Ciągły rozwój obszarów, w których społeczeństwu dostarczana jest usługa zapewnienia bezpieczeństwa powoduje, że zmieniają się nie tylko pojmowanie bezpieczeństwa i jego uwarunkowania, ale również procesy jego kształtowania i zapewniania. Zachodzenie na siebie czynników wewnętrznych i zewnętrznych w procesie zapewniania bezpieczeństwa wewnętrznego (ang. intermestic security), eksternalizacja bezpieczeństwa i zagrożeń, zjawisko sekurytyzacji czy też dylematu bezpieczeństwa, powodują nieustanne pojawianie się kolejnych czynników, które podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo muszą poznawać i uwzględniać w swych działaniach. Rozszerzanie przedmiotowego kryterium bezpieczeństwa oraz subiektywizm poczucia bezpieczeństwa jednostek i grup społecznych, obieg informacji, a także szeroko wykorzystywane w mass mediach techniki manipulacji informacją sprawiają, że każde ze zjawisk zachodzących w przedmiotowych obszarach bezpieczeństwa, może być czynnikiem zarówno pozytywnych, jak i negatywnych zmian w wewnętrznym i zewnętrznym środowisku bezpieczeństwa. Analiza tych mechanizmów pozwala odnieść je do niewykorzystywanych do tej pory w budowaniu teorii bezpieczeństwa zjawisk społecznych i psychologicznych. W artykule omówiono kwestie eksterioryzacji, selfizacji oraz ourfizacji bezpieczeństwa i zagrożeń. Metodologia: W pracy wykorzystano głównie teoretyczne metody badawcze, w tym: analizę literatury oraz zjawisk zachodzących w społeczeństwie oraz wnioskowanie – jako czynnik poznawczy przedmiotu analizy. Dużą rolę w procesie odegrały również rozmowy z ekspertami, które pozwoliły na uszczegółowienie podjętych rozważań. Wnioski: Przedstawione mechanizmy oraz zjawiska: eksternalizacji i eksterioryzacji bezpieczeństwa i zagrożeń, intermestic security, sekurytyzacji (desekurytyzacji), selfizacji oraz ourfizacji zagrożeń i bezpieczeństwa pokazują, że bezpieczeństwo wciąż jest fenomenem, którego cechuje niezwykła złożoność – wielowymiarowości, wielopłaszczyznowości i wieloaspektowości. Wzrasta znaczenie jego pojmowania w ujęciach funkcjonalnym i aksjologicznym, kosztem dominujących dotychczas ujęć: geograficznego, ideologicznego czy nawet instytucjonalnego. W efekcie badania fenomenu bezpieczeństwa są wciąż koniecznością.

Słowa kluczowe

EN

intermestic security; externalisation of security; exteriorisation of security; selfisation of security; ourfisation of security

PL

eksternalizacja bezpieczeństwa; eksterioryzacja bezpieczeństwa; seflizacja bezpieczeństwa; ourfizacja bezpieczeństwa

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Safety & Fire Technology
• Rocznik: 2020
• Tom: Vol. 55, iss. 1
• Strony: 82--101
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., tab.

Twórcy

autor

Kęsoń Tadeusz

• The Main School of Fire Service / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

Bibliografia

• [1] Dudek A., Łoś-Nowak T., Bezpieczeństwo państwa w środowisku międzynarodowym. Przewartościowania, w: Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa, S. Dębski., B Górka-Winter (red.), PISM, Warszawa 2003.
• [2] Czaputowicz J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• [3] Stańczyk J., Istota współczesnego pojmowania bezpieczeństwa – zasadnicze tendencje, w: Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego" 2010/2020, 5, 15–33, za: Buzan B., People, States and Fear: An Agenda for International Security Studies in the Post-Cold War Era, Harvester Wheatsheaf, Hemel Hempstead 1991.
• [4] Pawlak K., Krajowa Mapa Zagrożeń Bezpieczeństwa jako narzędzie kształtowania bezpiecznej przestrzeni na przykładzie Miasta i Gminy Serock – praca magisterska – promotor dr inż. Tadeusz Kęsoń, SGSP, Warszawa 2020, za: Stańczyk J., Istota współczesnego pojmowania bezpieczeństwa – zasadnicze tendencje, w: „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego" 2010/2011, 5, 15–33.
• [5] Mönar J., The EU's Externalisation of Internal Security Objectives: Perspectives after Lisbon and Stockholm, "The International Spectator" 2010, 45 (2), https://www.researchgate.net/publication /233434430_The_EU's_Externalisation_of_Internal_Security_Objectives_Perspectives_after_Lisbon_and_Stockholm [dostęp: 9 grudnia 2019], https://doi.org/10.1080/03932721003790696.
• [6] Pietraś M., Istota i ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych, w: Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Wyd. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2006.
• [7] United Nations General Assembly Resolution 3314 (XXIX) – University of Minnesota, Human Right Library, http://hrlibrary.umn.edu/instree/GA-res3314.html [dostęp: 13 września 2018].
• [8] Kęsoń T. J., Intermestic security, eksternalizacja i eksterioryzacja bezpieczeństwa a społeczne i psychologiczne przyczyny powstawania zagrożeń bezpieczeństwa – spojrzenie retrospektywne, w: Vademecum Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Społeczny wymiar bezpieczeństwa, M.Z. Kulisz (red.), Oficyna wydawnicza PWSZ w Nysie 2019.
• [9] Kulisz M. Z., Wyzwania procesu realizacji usług bezpieczeństwa państwa, w: „Zeszyty Naukowe WSFiP” nr 4, J. Binda (red.), WSFiP, Bielsko-Biała 2014.
• [10] Sepczyńska D., Praca i obywatelstwo w koncepcji prekariatu Guya Standinga, w: Etyka o współczesności, współczesność o etyce, D. Sepczyńska, M. Jawor, A. Stoiński (red.), Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2016.
• [11] Słownik współczesnego języka polskiego, Przegląd Reader’s Digest, Warszawa 1998.
• [12] Misiuk A., Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• [13] Pietraś M., Transnarodowa przestrzeń społeczna, https://docer.pl/doc/508x [dostęp: 27.09.2018].
• [14] Marczuk K. P., Bezpieczeństwo wewnętrzne w poszerzonej agendzie studiów nad bezpieczeństwem (szkoła kopenhaska i human security), w: Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa: wybrane zagadnienia, S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2009.
• [15] Kęsoń T. J., Współczesne konflikty zbrojne w aspekcie prognozowania zagrożeń militarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Rozprawa Doktorska, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 1996.
• [16] Kęsoń T. J., Ożarek G., Bezpieczeństwo społeczności lokalnych. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w makrosystemie zapobiegania przestępczości i patologicznych zachowań, w: Bezpieczeństwo Społeczności Lokalnych. I Nyskie Forum Bezpieczeństwa, M. Huchrak, T. Iwanek (red.), Oficyna PWSZ, Nysa 2017.
• [17] Memczes F., Nie wierzę psychologom. Wokół rozważań nad selfizmem, „Fronda" 2000, 19/20, 334–349, http://frondalux.pl/wp-content/uploads/2016/01/Fronda19-20.pdf [dostęp: 12.11.2019].
• [18] Vitz P. C., Psychologia jako religia. Kult samouwielbienia, Oficyna wydawnicza Logos, Warszawa 2002.
• [19] Maciołek D., Poleszak D., Wpływ manipulacji medialnej na kształtowanie się tożsamości współczesnej młodzieży, „Kultura - media - teologia" 2014, 19, 49-50.
• [20] Encyklopedia psychologii, Fundacja Innowacja, WSSE, Warszawa 1998.
• [21] Dobek-Ostrowska B., Komunikowanie polityczne i publiczne, wyd. PWN, Warszawa 2012.
• [22] Mc Quail D., Teoria komunikowania masowego, Bucholc M., Szulżycka A. (przekład), Goban-Klas T. (red.), Wyd. PWN, Warszawa 2012.
• [23] Lilleker D. G, Key Concepts in Political Communication, SAGE Publication Ltd, London 2006.
• [24] Merkuriusz Polski, Formy manipulacji w mediach, http://www.poselska.nazwa.pl/wieczorna2/wolna-mysl/formy-manipulacji-w-mediach [dostęp: 20.12.2019].
• [25] Stańczyk J., Istota współczesnego pojmowania bezpieczeństwa – zasadnicze tendencje, w: „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego" 2010/2011, 5 za: Czywilis D., Pojęcie bezpieczeństwa międzynarodowego w ujęciu teorii konstruktywizmu, w: „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego" 2007, 2, 267–268.
• [26] Kulisz M. Z., Determinanty bezpieczeństwa państwa jako organizacji społecznej, w: „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego" 2013, 7, 135–151.
• [27] Kisielewski T. A., Nowy konflikt globalny, PAN-ISP, Warszawa 1993.
• [28] Czuły narrator, Esej Olgi Tokarczuk wygłoszony w Sztokholmie w Sali Giełdy Akademii Szwedzkiej, https://tvn24.pl/kultura-styl,8/wyklad-noblowski-olgi-tokarczuk-przeczytaj-esej-czuly-narrator,991401.html [dostęp: 23.12.2019].